حافظ روحانی، تندیس: شهر تهران، برج میلاد، برای هفتمین بار میزبان سمپوزیوم مجسمه سازی تهران است. این بار با دو متریال (ماده‌ی کار) متفاوت: سنگ تراورتن و آهن.
برای هفتمین بار، مجسمه‌سازانی از ایران و چند کشور خارجی، برای سه هفته، کنار هم گرد می‌آیند تا برای شهر بزرگی که در این سه هفته میزبان‌شان خواهد بود، مجسمه بسازند. کاری که مثل یک مسابقه‌ی دو سرعت است، در زمانی محدود و با هشت ساعت کار در روز، چون مجسمه‌ها باید در زمان مقرر، ۲۴ مهر ماه به پایان برسند.
سال گذشته بود که بهداد لاهوتی، در نشستی، از محدود بودن ماده‌ی کار در مجسمه‌سازی شهری در ایران گفته بود و فقدان کار با چیزهایی نظیر بتن یا چیزهایی شبیه آن. با این‌حال هنوز هم، بعد از برگزاری ۶ دوره از سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران، از هنرمندان مدعو خواسته می‌شود که با همان مواد آشنا کار کنند که هم با دوام باشند و هم با امکانات موجود، قابل اجرا. تراورتن نه سفت و سختی سنگ خارا را دارد، نه شکنندگی مرمر را، سنگی است نرم که مقابل دشنه مقاومت نمی‌کند، ولی وقتی نصب شد، در برابر گزند آفتاب و باران، گرمی و سردی مقاوم است. آهن هم که به مقاومت معروف و البته از بسیاری از فلزات ارزان‌تر، به‌خصوص از برنز که محبوب مجسمه‌سازان است، ولی هزینه‌ی اجرای‌اش در ابعاد مجسمه‌های بزرگ شهری به‌غایت گران.
همین روزها هم اگر گذارتان به پارک ملت بیافتد، ردیف مجسمه‌هایی را خواهید دید که سال گذشته، در همین مهر ماه، در همین مکان امسال، برج میلاد، ساخته شدند و الان یک سالی هست که در حاشیه پارک ملت در معرض تماشای عموم‌اند.
ولی این‌که شهری به وسعت تهران به چند مجسمه نیز دارد را هنوز کسی نمی‌داند، حتی سیدمجتبی موسوی، دبیر هفتمین سمپویوم که در همین چند سال اخیر نام خود را بر سر زبان‌ها انداخته. او که سابقه و تجربه‌ی فراوان در برگزاری سمپوزیوم‌های مجسمه‌سازی دارد، در طول این هفت دوره، تهران را به شهر مجسمه‌ها تبدیل کرده، با این‌حال او هم نمی‌داند، شهر تهران به چند مجسمه نیاز دارد. او که نخستین بار در سال ۱۳۸۷ سنگ بنای سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران را گذاشت، تا این روزها که هفتمین دوره‌ی این سمپوزیوم در حال برگزاری است، تنها از لزوم مجسمه‌ها گفته است، که شهر ما، تهران، مثل هر شهر دیگری برای زیبا شدن به هنر نیاز دارد و وقتی از هنرهای شهری می‌گوییم نام مجسمه‌ها اول از همه به ذهن‌مان می‌آید.
بعد از هفت دوره، برگزاری سمپوزیوم برای بیش‌تر کسانی که به هر شکل با فضای هنرهای تجسمی آشنا هستند، امری عادی شده و حال دیگر همه انتظار دارند که در هفتمین ماه سال، مجسمه‌سازان پای برج میلاد جمع شوند و سنگ بتراشند یا قطعات آهنی را به هم جوش دهند. سمپوزیومی که اهدافش را این‌گونه اعلام کرده است: «این سمپوزیوم بصورت رقابتی و همانند دوره های پیشین با هدف توسعه هنر مجسمه‌سازی معاصر ایران و تلطیف فضاهای شهرتهران از طریق فراهم آوردن شرایط بروز و شکوفایی آفرینش‌های هنری، تعمیم نگاه زیباشناسانه در جامعه، تبادل تجربیات، اطلاعات و مهارت‌ها، در زمینه مجسمه‌سازی شهری در میان هنرمندان و آشنایی شهروندان با مراحل اجرای آثار».
برگزاری سمپوزیوم‌های مجسمه‌سازی فقط مخصوص تهران و تهران‌نشین‌ها نیست که حداقل سه شهر دیگر، به شکل خصوصی یا دولتی دست به برگزاری سمپوزیوم‌های مجسمه‌سازی زده‌اند؛ تبریز، کیش و مشهد.
هفتمین دوره‌ی سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران با حضور این افراد در حال برگزاری است:
اعضای شورای سیاستگزاری: سعید شهلاپور، سید مجتبی موسوی ، کامبیز صبری، سهند حسامیان، مجید حقیقی
شورای انتخاب آثار: مرتضی نعمت الهی، کامبیز صبری ، بهداد لاهوتی ، محمدرضاخلجی،مجید حقیقی
در طول هفته گذشته بود که همایش هفتمین سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران در برج میلاد با حضور سه منتقد و یک مجری/ کارشناس برگزار شد. در این نشست به سه موضوع پرداخته شد که همگی از دغدغه‌های مجسمه‌سازی شهری در ایران هستند، موضوعاتی مثل: «نقد مجسمه؛ به سوی رفتارشناسی فضا برای فهم مجسمه»، «دغدغه‌های معاصر بودن در مجسمه‌های شهری» و «هنر تعاملی و فقدان آن در شهر». موضوع سوم اتفاقاً از موضوعاتی که در همین چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته است. تصور کنید که در خیابان یا میدانی در همین شهر خودمان با مجسمه‌ای برخورد کنید که به شما واکنش نشان دهد، حرکت کند و با رفتار شما، رفتار یا حرکاتش را عوض کند. جایی که مجسمه‌سازی با علم پیوند می‌خورد و فناوری‌های روز. اتفاقی که هنوز در تهران نیافتاده، ولی شاید به زودی، خیلی زودتر از آن‌چه فکرش را بکنید، شاهدش باشیم.
هفتمین سمپوزیوم مثل دوره‌های گذشته، دو بخش دارد: بخش اصلی و بخش دانشجویی. جدا از این دانشجویان مجسمه‌سازی، به‌خصوص آن دسته از دانش‌جویانی که به کار با آهن یا سنگ علاقه‌مند باشند، می‌توانستند به عنوان دستیار ثبت‌نام کنند یا در کارگاه‌های شرکت کنند. الان هم اگر به محوطه‌ی باز برج میلاد که در آن کارگران مشغول کارند سری بزنید، دانشجویان جوانی را می‌بینید که در کنار هنرمندان اصلی کار می‌کنند تا فنون و تکنیک‌های کار با سنگ را بشناسند.
هفتمین سمپوزیوم بین‌المللی مجسمه‌سازی تهران همین روزها به پایان می‌رسد. برندگان جوایزشان را دریافت خواهند کرد و به زودی آثار در معرض تماشای عموم قرار خواهند گرفت. ولی شهر بزرگ ما، پایتخت کشورمان هنوز به مجسمه‌های بیش‌تری نیاز دارد که هم یاد و خاطره‌ی بزرگان تاریخ و فرهنگ و علم را زنده نگه دارند و هم فضای شهری را به جایی زیباتر برای زندگی تبدیل کنند. کاری که تنها از هنر برمی‌آید و هنرمندان.
توضیح: تصاویر به کار رفته برای این مطلب از صفحه اختصاصی سمپوزیوم در سایت زیباسازی گرفته شده است.
