باسم الرسام | شاعران در عصر لوله‌ها

شاعران در عصر لوله‌ها
نقدی بر نمایشگاه باسم الرسام در گالری الهه

سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی


گفته‌اند ماندن میان زمین و آسمان، ولادت و مرگ شاعران را پدید آورده است. شعر سعی می‌کند تا خانه‌ای بسازد و آدمی در آن سکنی گزیند تا از بی‌وطنی و سرگردانی که ذات بشر در آن پوشیده مانده است نجات یابد.
به این ترتیب شاعران اهل حقیقت‌اند و بیش از همه سیر آفاق و انفس و گاهاً مهاجرت‌های جبری دامان آنان را می‌گیرد.
امروزه نقاشان شاعر بسیار رخ می‌نمایند. اینکه شعر و تصویر دو امکان برای ساختن مأمن انسان سرگردان است شکی نیست، اما جهان معاصر جهان تصویر است؛ چه آن را نیک بدانیم و چه ناخواسته، باید اعتراف کنیم که تصاویر انگاره‌های ذهنی عامه‌ی مردم را شکل داده‌اند و شاید از این روست که مشهورترین هنرمندان در عصر حاضر شاعرانِ به تصویرسازی مشهورند، تصاویری از جنس سینما نقاشی و گاهاً مجسمه.
از سوی دیگر باید هنر ملی ایرانیان را شعر بدانیم و بی‌گاه نیست که بگوییم عزیمت اندیشه‌ی زیبا پرست از تجرید و قافیه و وزن کلمات در این سرزمین آغاز می‌گردد.بسام الرساماین هفته در گالری الهه شاهد حضور شاعری نقاش هستیم. باسم الرسام گرافیست، نقاش، شاعر و نویسنده عراقی تبار متولد ۱۹۶۰ م در بغداد است. وی از اوان کودکی نقاشی را از مادرش آموخت و در سال‌های آغاز انقلاب اسلامی به ایران مهاجرت کرد.
آغاز آشنایی جامعه هنری ایران با وی، از نمایشگاه نقاشی و طراحی او در سال‌های دهه‌ی هفتاد شروع شد.
لحن تصویری باسم رسام استوار بر خط و بافت پرتحرک همراه با فیگورهای اساطیری بود که می‌توانست جریان زندگی معاصر را در برشی میان متنی با استعاره‌ها به گذشته پیوند بزند. بسام الرسامالرسام با تصویرسازی برای نشریات ادبی و فلسفی پا به عرصه گرافیک گذارد و بعدها با طراحی جلد مجلات و کتب بصورت حرفه‌ای خود را به‌عنوان طراح گرافیک مطرح نمود و در طی تمام این سال‌ها سعی در تداوم نگاه زیبایی شناسانه خود از نقاشی به گرافیک داشته است.
طراحی گرافیک رسام مصداق و نمونه خوبی برای نشان دادن جریان خلاقانه نشانه‌ها و فنون تصویری از جهان زیبایی‌شناسانه به فضای کاربردی گرافیک است. استفاده از فرم‌های اصیل همراه با رنگ‌های فام و با بافتی بیان گرایانه بیشتر آثار او با مبنای تصویرسازی خلاقانه و در رتبه هنرمندان کلاسیک طراحی گرافیک قرار می‌دهد.بسام الرسامدر این کارنما اما رسام سویه دیگری دارد؛ استفاده از مفاهیم شی‌ء با فضاسازی‌های تخت جریان متفاوتی از نقاشی او را شکل داده است. او بیشتر از احساسات شهودی فاصله گرفته و تحت جریانی معقول به استعاره و نشانه مفهومی روی آورده که لحنی گرافیکی در حد مجاز فضای نقاشانه دارد.
آیا او در جریان سال‌ها کار طراحی گرافیک به این سمت رفته است؟ بی‌شک نمی‌توان تأثیر این روند بر نظام ذهنی هنرمند را نادیده گرفت، اما از منظر نگارنده دغدغه‌های رسام با جهان معاصر هویت می‌گیرد و جنس ماهوی آن یعنی رفتار معناگریز و هنر طنز شاعرانه کماکان در انتهای لحن نقاش هویداست.بسام الرساماین کارنما شامل ۱۰ اثر میکس مدیا بر روی بوم نقاشی همراه با سه تصویرسازی بر روی کاغذ در ابعاد کوچک می‌شود. تصویرسازی‌هایی که مخاطب در ابتدای نمایشگاه رؤیت می‌کند دارای نظام پیشرفته‌تری به لحاظ بصری است. حضور خط نوشته و پیچیدگی هارمونی آن نشانگر این موضوع است که نقاش باقی مجموعه آثارش را در حد اعلای تولید خود نمی‌داند و پیکره‌های انسانی که در ترکیب با حیوانات و اندام واره‌هایی با لحن آثار حجاری و تصاویر باستان شکل گرفته‌اند در آثار گذشته‌ی رسام به وفور دیده می‌شود که در این مجموعه به نوعی دیگر تصویر گردیده است. جنس کارهای گذشته وی مفهوم هویت را از فرم‌های سرزمین مادری و کهن خود به عاریت می‌گیرد.بسام الرسامدر مجموعه پیش رو پیکره‌ها به لوله‌ها تبدیل شده‌اند که به نفس ارتباطات جهان امروز اشاره دارد. چرخش انتقادی رسام به سمت نگاه متمرکز بر محوریت هستی جامعه معاصر اشاره می‌کند. پیکره‌های باستانی جای خود را به جریانی از اشیا مکانیکی داده‌اند که با اجزا بعضی از حیوانات ادغام شده است. نام گذاری آثار با اشاره به مضمون سمبلیک و مورد توجه هنرمند در هر تابلو انجام شده و بیشتر با زبان عربی و لاتین شکل گرفته. به واقع نگاه اسطوره‌ای رسام در این نام‌گذاری‌ها رخ نشان می‌دهد. به لحاظ بصری نظامی طراحی گونه و قطره چکان با ریتمی خاص در حاشیه سطوح رنگی و لوله‌ها مشاهده می‌شود که بازخورد توان طراحانه رسام در بکارگیری کارماده مخصوص به خود اوست. طنز آیرونی نقاش در بررسی تمدن انسانی شاید عمیق‌ترین لایه برخورد معنایی وی باشد، طنزی که از سال‌های دور حاصل مهاجرت‌ها و رنج‌های زیستن در اقلیم میان رودان است؛ مفهومی که جهان تصویری رسام را منحصر به فرد و قابل تأمل می‌کند.بسام الرسام

نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
امید معصومی گالری دلگشا

جهان فانتزی و صداقت بی پروای امید معصومی

نقدی بر نمایشگاه امید معصومی در گالری دلگشا سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی آیا می‌توان ملاک خلاقیت یک هنرمند را نگاه متفاوت وی دانست. نگاهی که در پی پیوند برقرار کردن بین محیط پیرامون و عناصر نامرتبط تصویری زندگی روزمره است. این پیوند با چه امکانی رخ می‌دهد. چه مفهومی تمام اشیا و پدیده‌های اطراف یک هنرمند را درهم ادغام نموده و شکلی از طراحی و یا نقاشی پدید می‌آورد. آیا نحوه این خط گذاری‌ها و اشکال باید مانند […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
اکبر نیکانپور

اکبر نیکان پور | بازگشت به کودک درون

اکبر نیکان پور | بازگشت به کودک درون نقدی بر نمایشگاه اکبر نیکان پور در گالری ثالث سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی در آموزش هنر کودک، علایق، توانایی‌ها و نیازهای پر معنای او وی را در جایگاه کلیدی قرار می‌دهد، بر اساس این دیدگاه، هنر عبارت است از توضیح و تبیین تغییرات کودک در پروسه رشد او، در واقع کودک به عنوان فردی دیده می‌شود که بیان هنری در بازتاب مکان زندگی و نحوه‌ی ارتباط وی با محیط خویش […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
مریم سالور

مریم سالور از بنیان‌گزاران و هنرمندان سفال و مجسمه مدرن ایران

مریم سالور از بنیان‌گزاران و هنرمندان سفال و مجسمه مدرن ایران نقدی بر نمایشگاه «قاصدک» در گالری ایرانشهر سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی در هنر ایران طبیعت نقشی والا داشته است. ایرانیان سعی در حفظ و نگهداری مظاهر طبیعی داشته و در میان عناصر طبیعی مورد توجه هنرمندان ایرانی، خاک جایگاهی خاص را به خود اختصاص داده است. مهم‌ترین کارماده مصرفی اشیا در زیست روزانه سفال بوده. سفال ایرانی در طول قرن‌ها بستر زایش هنر و نقوش حاصل از […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
حسین والامنش

حسین والامنش هنرمندی دغدغه‌مند و ایده پرداز

حسین والامنش هنرمندی دغدغه مند و ایده پرداز نقدی بر نمایشگاه حسین والامنش در گالری پروژه‌‌های آران با عنوان «از کجا آمده‌ام» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی براساس ثبت تاریخ، اصطلاح هنر مفهومی به جریانی اطلاق می‌شود که اوج آن بین سال‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۷۲ میلادی در غرب بوده است. آنچه هنر مفهومی را یکپارچه کرده نه تنها مقابله با الگوی «مدرنیستی هنر» است؛ بلکه آموزه‌هایی است؛ که از سایر جنبش‌های قرن بیستم فرا گرفته است؛ به […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
وحید محمدی

واقع گرایی اندیشمندانه در آثار وحید محمدی

واقع گرایی اندیشمندانه در آثار وحید محمدی نقدی بر نمایشگاه وحید محمدی در گالری آتبین سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی واقع‌گرای اندیشمند سهروردی فیلسوف و حکیم مسلمان با ارایه نظریه حکمت اشراق، نور را در جایگاهی والا و دارای مراتب تجلی متفاوتی نسبت به هستی‌شناسی ایران اسلامی قرار می‌دهد، آنچنان‌که نور ملکوتی جزء عناصر مهم و قابل اتکا در هنر ایران گردیده است. از منظر این حکیم هیچ نماد و مصداقی از جهان غیرمادی مانند نور مظهر وحدت جهان […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
استپانیان

آرمان استپانیان | هرچه پیش‌پا افتاده‌تر بهتر

آرمان استپانیان | هرچه پیش‌پا افتاده‌تر، بهتر نقدی بر آثار آرمان استپانیان سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی در پارکینگ پروانه من بسیاری از تصاویر را که کسی به دنبال آن نیست خریداری می‌کنم. عکس‌های قدیمی، تصاویر خانوادگی بی‌ارزش، مکان‌های نامعلوم یا تبلیغات قدیمی، فیلم‌ها و کارت پستال‌های ساده و دیده نشده. این تصاویر را تهیه می‌کنم تا در کنار هم به بازی خودم مشغول باشم؛ بازی جذابی که می‌تواند خلاقانه داستان‌سرایی ذهن رویاپرداز من را تقویت کند.وقتی در لابه‌لای […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
سعید امدادیان

سعید امدادیان با عینکی نه چندان غماز

سعید امدادیان با عینکی نه چندان غماز نقدی بر نمایشگاه سعید امدادیان در گالری هور سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی نقاشی منظره از ابتدای پیدایش آن نه تنها چهره‌ی فیزیکی جهان را بازنمود کرده است؛ بلکه رابطه‌ی انسان و طبیعت و در نهایت روابط انسان‌ها در طبیعت را هم به تصویر کشیده است. در ایتالیا و هلند منظره نگاری اواخر دوره‌ی رنسانس رونق گرفت و با شکلی آرمانی بستر تداوم دهنده‌ی نگاهی شاعرانه بود. با حضور و پیدایش هنر […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
کیومرث کیاست

کیومرث کیاست | نقدی بر نمایشگاه روایت جنون در گالری ساربان

کیومرث کیاست | نقدی بر نمایشگاه روایت جنون در گالری ساربان من زندگی را انتخاب نمودم مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی مرگ هستی را بر انسان مکشوف می‌کند. در سرشت سوگناک زندگی، انسان در جستجوی امید می‌زید، ابدیت چهره‌ای رازآلود و جاودانه دارد. انسان از نیستی گریزان است و جاودانگی دغدغه‌ی این موجود فانی است. بازتاب این آرزو در کردارهای بشری الحان متفاوتی یافته و امروز مسیر های مشخصی برای تجلی آن تعریف گردیده است. هنر می‌تواند یکی از […]

0 comments

نویسنده