خلاصه کتاب هنر و معماری اسلامی ایران | هنجار شکل یابی معماری اسلامی ایران
قسمت دوم |هنجار شکل یابی معماری اسلامی ایران
سایت تندیس تلخیص: نویسنده مخاطب علی خدادادی
یاد نامه استاد دکتر لطیف ابواقاسمی به کوشش علی عمرانی پور
نشر سازمان عمران و بهسازی شهری
معماری همواره غنی ترین بیانگر فرهنگ و تمدن دوران شکل یابی خود بوده است و تکوین آن را روندیست پر دامنه با عوامل گوناگون. معماری، اول در اندیشه معمار نقش می بندد(حقیقت)، سپس بیان می شود(واسطه) و در نهایت بر ساحت زمین یا اثیر فضا شکل می گیرد(مجاز). مجموعه تمام عوامل شکل گیری بنا، خود مشخص کننده، شیوه، دوران، اقلیم، عملکرد و.. بناست.
نویسنده در این فصل پس از اشاره به مسلط بودن معماران گذشته به علوم و فنون زمانه و گذراندن آموزشهای طولانی و مولانا خطاب شدن آنها، به نظام شکل گیری معماری ایران که پیمون می باشد می پردازد و برای معرفی آن به وسایل اندازه گیری ابعاد (گز،گره، چارک،بهر،مو،،فرسنگ،سنگ) و تبدیل آنها به واحد متریک اشاراتی دارد.
نویسنده ضمن اشاره به دو پیمون کوچک (۹۳ سانتیمتریا ۱۴ گره) و پیمون بزرگ (۱۲۰سانتیمتریا ۱۸گره)، این نظام را بر اساس عرض در می داند و نزدیکترین ضابطه در معماری کلاسیک یونان و رم به پیمون را”مدول” می داند که اندازه ایست برابر شعاع پلان ستون(در یک سوم ارتفاع).
روزگار کهن، اصلی ترین عامل شکل گیری بنا در ایران، پوشش و ساخت سازه آن می باشد برخلاف دیگر نقاط جهان که اساس شکل گیری معماری، کف فضاست، مانند ژاپن که تاتامی حاکم بر ابعاد اطاق است.
در ادامه نویسنده با آوردن مثالهایی مانند افزودن نسبت دهانه به تن گداز و تقلیل خیز پوشش ، تهور و نوآوری معماران گذشته را یاد آوری کرده و همچنین به این نکته تاکید دارد که در معماری ایرانی هیچ کاری منحصرا بقصد تزئین انجام نمی گیرد و در این خصوص به مثال هایی همچون ایجاد سقف کاذب (بصورت کاربندی،خوانچه،لمبه کوبی و… به قصد ایزولاسیون حرارتی و صوتی و به ضرورت تامین فضایی با مقیاس انسانی)، و مثالهای بسیاری در این زمینه اشاره می کند.
در انتها با اشاره به درو نگرا بودن اکثر بناها ایرانی و رعایت تناسب طلایی ایرانی، شرایط اقلیمی را از مهمترین دلایل برای جهت گیری میانسرا در آثار معماری ایران می داند و با توجه به آن سه رون را برای کشور ایران که حاصل ترسیم هندسی مستطیل های محاط در شش ضلعی منظم است به نامهای رون راسته، رون کرمانی، رون شیرازی۶ معرفی می کند. 
شیوه های هنر و معماری اسلامی ایران
مروری بر معماری پیش از اسلام و معماری ابتدایی اسلامی
در این بخش نویسنده ایران را قبل از ورود آریاییها به دو تمدن اورارتو (شمال غرب) و ایلامی (جنوب غرب) تقسیم بندی می کند و اذعان دارد که با ورود آریاییها دسته ای به محل تمدن اورارتو ها رفته و به کمک این تمدن به ایران و اروپا لشکر کشی می کنند، در ادامه به مشخصات معماری این دو تمدن می پردازد.
هنر و معماری اورارتو ها، معماری سنگی با خطوط مستقیم، با محور و دیوار های مشخص همراه ستون و ستاوند با پوشش تخت سقف می باشد در صورتی که معماری ایلامی معماری است منعف تر بر اساس آجر، با پوشش خمیده.
معماری اسلامی (معماری حجاز و جنوب شام) که از ساخت مساجدی چون قبا و مسجد النبی شروع شد، متاثربود از معماری بیزانس یعنی معماری بر اساس سنگ های تراشیده شده و منقوش، ولی در ایران شروع معماری اسلامی ابتدا فقط مساجدی بود با اصول کاملا ساسانی و ریز نقش.
قسمت قبل از خلاصه کتاب هنر و معماری اسلامی ایران را اینجا بخوانید:
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
خلاصه کتاب هنر و معماری اسلامی ایران | حریم فرهنگ، قسمت اول
خلاصه کتاب هنر و معماری اسلامی ایران | حریم فرهنگ قسمت اول سایت تندیس تلخیص: نویسنده مخاطب علی خدادادی یاد نامه استاد دکتر لطیف ابواقاسمی به کوشش علی عمرانی پور نشر سازمان عمران و بهسازی شهری کتاب هنر و معماری اسلامی ایران نوشته و تالیف علی عمرانی پور[۲]، برگرفته از دروس وتقریرات استادش ، دکتر لطیف ابواقاسمی[۳] در سال ۱۳۸۴ در ۲۳۲ صفحه زیر نظر انتشارات معاونت معماری و شهرسازی توسط سازمان عمران و بهسازی شهری وزارت مسکن و شهرسازی[۴] […]
