خلاصه کتاب پرسش از هنر، بیان احساس کالینگوود
فصل دوم | قسمت چهارم
نوشته نایجل واربرتون | ترجمه مرتضی عابدینی فرد | انتشارات ققنوس
سایت تندیس تلخیص آذر امامی
در ادامه‌ی نوشتارِ پیشین معرفی کتابِ پرسش از هنر، نوشته‌ی نایجل واربرتون ارائه‌ی چکیده‌ی منسجمی از فصل‌های کتاب وعده داده شد. این شماره بخشِ اول از فصلِ دومِ کتاب یعنی بیان احساس است.
در این شماره چکیده نظریاتِ کالینگوود درباره‌ی هنر بیان می‌شود. او مخالفِ دیدگاه‌های بل درباره‌ی هنر بود. به زعم بل هنر مقوله‌ای بیرون از زمان‌ست و کالینگوود در کتابِ مهمش درباره‌ی هنر به نام مبادی هنر (۱۹۳۸) خلاف این را نوشته است چنانکه می‌گوید:
«من به نظریه‌ی زیبایی‌شناسانه نه در مقام تلاشی در جهت واکاوی و تشریح حقایق سرمدی در باب سرشت عین جاویدانی به نام هنر، بلکه به منزله‌ی کوششی برای رسیدن به راه حل‌مسائل معینی می‌اندیشم که از دل موقعیت‌هایی برمی‌خیزند که هنرمندان اینجا و اکنون [۱] خود را در آنها می‌یابند. »
کالینگوود پرسش از هنر را مسئله‌ی بنیادی مبادیِ هنر دانسته است و نخستین سطر کتابش چنین آغاز می‌شود که «مشغله‌ی این کتاب پاسخ دادن به این پرسش است: هنر چیست؟» او در ادامه تمایزی میان هنر واقعی و صنعت قائل می‌شود. چنانکه، صنعت فعالیتی‌ست که در پی طرحی از پیش موجود، ماده‌ی خام را به محصولی پیش‌اندیشیده تبدیل می‌کند. در واقع در اینجا تمایز میان وسیله و هدف وجود دارد. همانطور که میان طرح و اجرای آن تمایزی وجود دارد. کالینگوود مهم‌ترین ویژگی‌های صنعت را برمی‌شمرد و اینگونه می‌گوید که برخی از این ویژگی‌ها ممکن است در پاره‌ای آثار هنری موجود باشد اما این همیشگی نیست چرا که به زعم کالینگوود اثر هنری می‌تواند مستقل از هر گونه تجسم فیزیکی‌اش وجود داشته باشد.
او در تقابل با نظریه‌ی فنی هنر (نظری درباره‌ی هنر که تمایزی میان هنر و صنعت قائل نیست. هنر را صرفاً نوع دیگری از صنعت می‌داند و هنرمند را سازنده‌ای می‌داند که از پیش از نتیجه‌ی کارش آگاه است) ایستاده و آن را به کمک این استدلال که عمل هنرمند مستلزم تمایز میان وسیله و غایت نیست رد می‌کند. به نظر او عمل هنرمند مستلزم تمایز میان طراحی و اجرا هم نیست. گرچه که پاره‌ی آثار هنری متضمن طراحی‌اند، خاصه آثاری که محصول سفارشی هستند که جزئیاتش مشخص است.
مثالی که کالینگوود میزند سقف نمازخانه‌ی سیستین است که میکل آنژ برای اجرای آن بی درنگ دست به قلم مو و رنگ نبرده چرا که این اثر مستلزم طراحی بسیار بود. با این حال، طرح‌ریزی نه ویژگی ضروری کار هنری و نه وجه ممیز آن است. علاوه بر این‌ها تعین ماده‌ی اولیه‌ی هنری از جمله دیگر مشکلاتی‌ست که نظریه‌ی فنی هنر به مثابه صنعت پاسخی برایش ندارد. چنانکه درباره‌ی ماده خام شعر نمی‌توان جزء مشخصی را برشمرد. که آیا ماده‌ی خام شعر، صرفاً واژگان است؟ آیا ممکن است که احساس باشد؟ و این تماماً به این خاطرست که هنر تکنیک صرف نیست، و آموختنی نیست به آن معنا که تکنیک را می‌شود یاد گرفت.
یکی از هدف‌های حمله‌ی کالینگوود در بحثش درباره‌ی نظریه‌ی فنی هنر، جنبش هنر و صنعت بود. سرآمدان این جنبش که ویلیام موریس و کرین بودند اساساً تجلیل از الهام هنری و تمایز هنر و صنعت را تحریف ماهیت هنر می‌دانستند. در مقابل این دیدگاه کالینگوود تلقی رمانتیکی از هنرمند مطرح ساخت. او ضمن ضروری دانستن حداقلی از مهارت برای خلق اثر اظهار می‌کند آنها که هنر را در می‌یابند و ارج می‌شناسند با هنرمند شدن خودشان به این درک و ارج‌شناسی می‌رسند.
ضمن اینکه او هنرمند را به معنای واقعی کسی می‌داند که پنجه در پنجه‌ی مسئله‌ی احساسیِ خاص، می‌گوید می‌خواهم بدان وضوح بخشم. همچنان‌که او هنر واقعی را بیانِ خیال‌انگیز احساس می‌داند. و این مهم را هنرمند اگر بطور موفقیت‌آمیز بیان کند به بیننده یا مخاطب این امکان را می‌دهد که از آن احساس آگاه شود. کالینگوود می‌گوید بیننده باید همانند هنرمند به بیان احساسات بپردازد تا از این طریق در همان فرایند درک و دریافت هنر، هنرمند شود. هنرمند به بینندگان اثر هنری نشان می‌دهد که چگونه به بیان احساس خاصی که در آن اثر بیان شده است، بپردازند. ارزش هنر هم برای آفرینندگان و هم برای مصرف کنندگان در قابلیت آن برای وضوح بخشی و تفرد بخشی به احساسات مشخص است. مثلاً، هنگامی که بیننده‌ای حساس به نقاشی ونگوگ از یک جفت چکمه‌ی قدیمی نگاه می‌کند، احساسی که تجربه می‌کند در حالت ایده‌آل مطابق احساس ونگوگ است:
این تجربه‌ی متعلق به تماشاگر، تکرار تجربه‌ی نسبتاً کم‌مایه‌ی کسی نیست که صرفاً به موضوع اثر نگاه می‌کند؛ بلکه تکرار تجربه‌ی غنی‌تر و بسیار بسامان‌تر فردی است که نه فقط آن را دیده بلکه نقاشی نیز کرده است.
شماره‌ی بعدی به شرح ایجابی کالینگوود از هنر به معنای واقعی است.
[۱]- اینجا و اکنون برای کالینگوود انگلستان دهه‌ی ۱۹۳۰ بود و از جمله هنرمندانی که بر او اثر گذاشتند میتوان از سزان و تی اس الیوت نام برد.
قسمت‌های قبل از خلاصه کتاب پرسش از هنر را اینجا بخوانید:
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
خلاصه کتاب پرسش از هنر، واکاوی چیستی هنر از منظر فلسفی
خلاصه کتاب پرسش از هنر، واکاوی چیستی هنر از منظر فلسفی مقدمه | قسمت اول نوشته نایجل واربرتون | ترجمه مرتضی عابدینی فرد | انتشارات ققنوس سایت تندیس تلخیص آذر امامی بنای نوشتارِ پیشِ‌رو بر این است تا معرفیِ کوتاهی از کتابِ «پرسش از هنر» نوشته‌ی نایجل واربرتون باشد با این هدف که در ادامه چکیده‌ای منسجم از این کتاب و منطبق با فصل‌بندیِ خود کتاب ارائه شود. این کتاب دارایِ پنج فصل است. کتاب «پرسش از هنر» نوشته‌ی نایجل […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
خلاصه کتاب پرسش از هنر، نظریه‌ی صورت معنادار کلایو بل
خلاصه کتاب پرسش از هنر، نظریه‌ی صورت معنادار کلایو بل فصل اول | قسمت دوم نوشته نایجل واربرتون | ترجمه مرتضی عابدینی فرد | انتشارات ققنوس سایت تندیس تلخیص آذر امامی در ادامه‌ی نوشتارِ پیشین ارائه‌ی چکیده‌ی منسجمی از فصل‌های کتاب وعده داده شد. این شماره چکیده‌ای از فصلِ یکم کتاب یعنی صورت معنادار است که نه تنها این شماره که شماره‌ی دیگری را نیز به خود اختصاص می‌دهد. فصل اول کتابِ پرسش از هنر با عنوان صورت معنادار به نظریه‌ی کلایو […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
خلاصه کتاب پرسش از هنر | چرا نظریات کلایو بل درباره‌ی هنر واکنشی است تا تسهیل‌کننده
خلاصه کتاب پرسش از هنر، صورت معنادار کلایو بل فصل اول | قسمت سوم نوشته نایجل واربرتون | ترجمه مرتضی عابدینی فرد | انتشارات ققنوس سایت تندیس تلخیص آذر امامی در ادامه‌ی نوشتارِ پیشین معرفی کتابِ پرسش از هنر، نوشته‌ی نایجل واربرتون ارائه‌ی چکیده‌ی منسجمی از فصل‌های کتاب وعده داده شد. این شماره بخشِ دوم و پایانیِ چکیده‌ای از فصلِ یکم کتاب یعنی صورت معنادار است. بنایِ این نوشتار بر این است که پی‌آیندهای عملی نظریه‌ی هنر بل را در یابیم […]
