سوبو گوپتا، دامین هرستِ دهلی و خلق آثار پیچیده

سوبو گوپتا، دامین هرستِ دهلی و خلق آثار پیچیده
پرونده‌ی معرفی هنرمندان معاصر هند
قسمت ششم: سوبو گوپتا | Subodh Gupta
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم سارا بافتی زاده


هنر هند سوبو گوپتا

در این قسمت از هنرمندان معاصر هند به بررسی آثار هنرمند مشهور سوبو گوبتا  Subodh Gupta در حوزه چیدمان می پردازیم.

«سوبو گوپتا»[1]، در سال1964، در ایالت بیهارِ هندوستان متولد شد. پدرش نگهبان راه‌آهن بود. او بعد از ترک مدرسه، به مدت پنج سال در گروه تئاتر فعالیت داشت و پوستر نمایش‌ها را نیز طراحی می‌کرد. او در کالج هنر، پاتنا (از سال 1983-1988) به‌عنوان طراح روزنامه‌نگار و نگارگر پاره‌وقت مشغول به کار شد؛ بعد از آن بورس تحصیلی دریافت کرد و تحصیلات خود را در آن دانشگاه به پایان رساند. گوپتا، با هنرمند معاصر هندی‌‌‌ـ‌انگلیسی، به نام «بهاری خیر»[2] ازدواج کرد و دارای دو فرزند شد.

هنر هند سوبو گوپتا

شهرت گوپتا، به دلیل خلق آثار پیچیده، اما دقیق، در توازن با مناسبت‌های جهانیِ زبان تصویری چون نقاشی، مجسمه‌سازی، اینستالیشن، عکاسی، پرفورمنس، ویدئوآرت و… است؛ هنرمندی که هنری درخور توجه مجامع بین‌المللی خلق می‌کند.

هنر هند سوبو گوپتا

او نمادهای زندگی روزمره‌ی کشورش را به آثاری تبدیل می‌کند که در سطح جهان قابل خوانش است؛ مجسمه‌هایی که بازتاب تحول اقتصادی سرزمین خود اوست و ریشه در روش زندگی، خاطرات و آئین و رسومی دارد که در آن پرورش یافته است.

هنر هند سوبو گوپتا

گوپتا آثار خود را به‌طور گسترده در سطح بین‌المللی از جمله دوسالانه‌ی ونیز، موزه‌های معتبر و نمایشگاه‌های هنری عرضه‌ می‌کند؛ هم‌چنین نمایشگاه‌هایی انفرادی در گالری‌های مشهور جهان از جمله شهرهای لندن، زوریخ، نیویورک، سئول، پکن، کیف و… برگزار کرده است؛ این هنرمند پرکار هندی را به هنرمندانی چون «دوشان» نزدیک می‌دانند؛ و گاردین او را «دامین هرست دهلی» لقب داده است.

هنر هند سوبو گوپتا

او در هنر به زبانی دست یافت که به هندوستان اشاره دارد؛ به گفته‌ی او: «زبان هنر، در سراسر جهان یکسان است که به من اجازه می‌دهد در هرجایی باشم.»

یکی از آثار او که شامل ظروف پخت و پز هندی است، با عنوان خط کنترل در سال 2008 به نمایش درآمد؛ ابَر قارچ عظیمی که از گلدان و قابلمه ساخته شده است؛ این اثر در گالری «تیت» انگلستان به نمایش درآمد و هم‌اکنون در موزه‌ی هنر دهلی در معرض دید علاقه‌مندان هنری‌ است.

هنر هند سوبو گوپتا

 

در نمایشگاهی از آثار سوبو گوپتا، از هزاران ظروف آشپزخانه در چیدمان استفاده شد؛ او بر این عقیده بود که آشپزخانه‌های هندی به اندازه‌ی اتاق‌های نماز، اهمیت دارند؛ در این اینستالیشن، آب، از شیرهای آب، بر روی ظروف کهنه ریخته می‌شود؛ ریختن آب بی‌وقفه بر روی وسایل فراوانی که زمانی خوراکی گرم برای مردم هند فراهم می‌ساخته است. او می‌گوید: «وسایلی که همه‌ی افراد فقیر، طبقه‌ی متوسط و ثروتمندان از آن در خانه‌ی خود استفاده می‌کنند؛ اما در این کشور چند نفر وسایل آشپزخانه دارند و گرسنگی می‌کشند؟»

هنر هند سوبو گوپتا

در واقع زبان تصویری او توجه بسیاری به خلق آثار نمادین و مکاشفه در سوژه‌های ذهنی، معنوی و کاربردی در فرهنگ و هنر، جلب کرده است؛ او اعتقاد دارد در هنر، هرچه اشیاء، معمولی و پیش پا افتاده به نظر برسند، قدسی‌تر و خالصانه‌تر جلوه می‌کنند.

هنر هند سوبو گوپتا

در نمونه‌هایی از آثار گوپتا، کنشِ هنرمند، به‌نوعی واکنشی از طبقات پایین‌دست جامعه است که در این اثر، موتور یا دوچرخه، وسیله‌ای است که نقش مهمی در برآورده‌شدن احتیاجات مردم در فرهنگ هند داشته است؛ از این‌رو با رنگی طلایی که نشانه‌ی قداست و اهمیت است و  اشاره به طبقاتی دارد که دغدغه‌ی آنان رفع گرسنگی و نیازهای روزمره است، تصویر شده است.

هنر هند سوبو گوپتا

«جنگ»، یکی از مضامینی است که گوپتا، به آن پرداخته است؛ در این اثر، یک قطعه‌ی شش‌ضلعیِ یک‌کیلوگرمی از طلای 24 عیار، این سؤال ساده را در ذهن مخاطب مطرح می‌کند که: «چند كیلو (جنگ) می‌خواهید؟»

هنر هند سوبو گوپتا

او می‌گوید: «برای من هنر یک زبان دارد؛ همه‌ی ما از منظر تصویری و مفهومی به روشی مشابه کار می‌کنیم؛ با این‌حال، زبان هنر، امری عادی نیست؛ بسیار مخفی و خصوصی است. هنرمند همیشه ریشه در سنت خودش دارد.»

گوپتا، هم‌اکنون به‌عنوان یکی از موفق‌ترین هنرمندان معاصر هند شناخته می‌شود که در دهلی نو زندگی و فعالیت دارد.

هنر هند سوبو گوپتا

منابع:

– لوسی اسمیت، ادوارد؛1911، مفاهیم و رویکردها در آخرین جنبش های هنری قرن بیستم، مترجم: سمیع‌آذر، علیرضا؛ چاپ دوم، تهران، نشر نظر.

– سجودی، فرزان؛ 1936، نشانه‌شناسی فرهنگی، چاپ اول، تهران، نشر علم.

– ـــــــــــــــ؛ 1919، نشانه‌شناسی کاربردی، چاپ اول، تهران، نشر قصه.

– نرسیسیانس، امیلیا؛1931، انسان؛ نشانه؛ فرهنگ، چاپ دوم، تهران، نشر افکار.

– سی مورگان، رابرت؛ 1932، هنر در عصر جهانی‌شدن، مترجم: یارمحمد، گلناز؛ چاپ اول، تهران، نشر چشمه.

– نجومیان، امیرعلی؛ 1913، مجموعه‌مقالات: نشانه‌شناسی فرهنگ، چاپ اول، تهران، نشر سخن.

https://www.saatchigallery.com/artists/subodh_gupta.htm

https://www.galleriacontinua.com/artists/subodh-gupta-33

http://naturemorte.com/artists/subodhgupta/

http://moussemagazine.it/subodh-gupta-nationalgallery-newdelhi/

http://www.jackshainman.com/exhibition54-image=158.html

https://seemorgh.com

https://www.galleriacontinua.com

http://www.artnet.com/artists/subodh-gupta

http://artist.christies.com/Subodh-Gupta

www.galleriacontinua.com/artists/subodh-gupta

https://www.galleriacontinua.com/artists/subodh-gupta-33/biography

  1. Subodh Gupta
  2. Baharti Khir

قسمت‌های قبل از این پرونده را اینجا دنبال کنید:

تاگور، پدر هنر مدرن هند و بنیانگذار مکتب بنگال | قسمت اول

آمریتا شرگیل، نقاش هندوها و فریدا کالوی هند | قسمت دوم

مقبول فدا حسین، از پوسترکشی سردر سینما تا قرارگیری در کنار پیکاسو | قسمت سوم

بالکریشنا دوشی، از دستیاریِ لوکوربوزیه تا طراحیِ گالری هنری | قسمت چهارم

آنیش کاپور، از بی‌ینال ونیز تا کشفِ سیاه‌ترین رنگِ دنیا | قسمت پنجم

نویسنده