گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی
گالری فرمانفرما
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی
به نگارخانه‌ی «فرمانفرما» رفتیم که میزبان آثار «جواد علی‌محمدی اردکانی» بود؛ او متولد 1348 در اردکان یزد است و دکتری پژوهش هنرش را از دانشگاه شاهد دریافت کرد؛ و اکنون استادیار، مدیر گروه نقاشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علم و فرهنگ و نیز عضو شورای ثبت آثار منقول سازمان میراث فرهنگی است.
در این کارنما، هنرمند 16 تابلوی رنگ و روغن بر روی بوم، در ابعاد متوسط، تحت عنوان «زندگی» ارائه داده است.
اردکانی، فعالیت‌های بسیاری در حیطه‌ی هنرهای تجسمی داشته و تألیفاتی در ارتباط با دستبافته‌ها، ادبیات و… دارد که او را در زمره‌ی هنرمندان آکادمیک و پژوهشگر قرار می‌دهد. سبک و سیاق او در این نمایشگاه، چیزی میان سمبل‌سازی و بیانگری در ذات عناصر بصری است.
در بیانیه‌ی نمایشگاه که توسط دکتر سعید اسدی به نگارش درآمده است، چنین آمده:
مجموعه‌ی «زندگی» کوششی است برای افشا نمودن طبیعت؛ نه از راه شفاف‌سازی بازنمایانه، بلکه از مسیر درافتادن با همان پیچیدگیِ رازهایی که چون مه پیش روی درختان، گسترش می‌یابد و تلاش ما را برای کشف درختان از ورای این غبارِ ابهام‌آمیزی که میان ما و درختان حایل شده، به یک مکاشفه تبدیل می‌کند؛ جایی‌که نگاه ما با طبیعتِ غریبِ درختانی روبه‌رو می‌شود که با پیچشی قهرآمیز، بیانی از فناناپذیریِ عصیانگرایانه را نمادین می‌سازد.
به‌راستی نقاش از چه سخن می‌گوید؟ نظام بصری نوگرایانه، در پی تحلیل و شاعرانگی اشکال طبیعت، از ابتدای قرن بیستم در پی اصالت‌بخشیدن به ذات نقاشی است؛ این اصالت‌بخشی بی‌شک به دنبال محوریت انسان و کارکرد ذهن روی می‌دهد؛ در هنر تحلیلی، نظریه‌های چیستی هنر برای شکل‌دادن به فرم، درون‌بنیادی هستند که به‌طور شفاف از ذهن انسان نشأت می‌گیرد؛ ملغمه‌ای از بازی فاهمه و عاقله در ذهن انسان، که به زیبایی والا و خاصِ فهم منتج شوند که عمده‌آثار دیده‌شده‌ی هنرمند در این بستر نظری شکل گرفته‌اند.
این رئوس، برای اردکانی به‌عنوان یک نقاش آکادمیک، به‌وضوح رسیده است؛ اگرچه هنرمند، با انتخاب سوژه، سعی در گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری و تمایل به حوزه‌ی مفهومی دارد، اما این لحن از نقاشی در مرکزیتِ تفسیر نظری و چیستی خود، بدون محوریت انسان، نامفهوم می‌ماند.
زمانی که وارد نمایشگاه می‌شویم، با تصویر درختانی در هیبت غول‌هایی که محمول عناصر نشانه‌ای هستند، مواجه می‌شویم. مثلاً: قله‌ی دو کوه در دوردست؛ بافت‌هایی درهم پیچیده و پرتحرک یا شاخه‌ای بریده‌شده که سطح برش آن را با رنگ قرمز نشان داده‌اند.
در واقع رویکرد اردکانی، بیشتر اسطوره‌ای است؛ به‌طور مثال: یکی از عناصر و شکل‌های تکرارشده در تابلوهای او دوشاخه‌ها و مسیرهایی است که به دو سو حرکت کرده‌اند؛ نمادی از عشق یا نیکی و بدی؛ جالب آن‌که در نظام هستی‌شناسیِ ایرانیان، دو سویگیِ خیر و شر، محوری اصلی است؛ نبردی دائمی که پدیداریِ وجود و جهان مادی، حاصل آن است.
هر گاه آب، باد، خاک و آتش را در هم ادغام کنیم، ورای انسان، مهم‌ترین عنصر و زیباترین مخلوق خداوند، «درخت» است. بافت درختان اردکانی، بی‌شباهت به درختان چندهزارساله در مناطق باستانی نیستند؛ نباتاتی که محصول کم‌آبی و سختیِ زیستن هستند؛ با نگاه از این سو، بافتار تصویری هنرمند از زادبوم او نشأت گرفته و صداقت مکاشفاتش را نشان می‌دهد. مفاهیمی مانند: انتخاب درختان و رویش امید و راز ورزی از مختصاتی هستند که نباید به‌سادگی از آن‌ها عبور کنیم؛ زیرا بازتاب هستی‌شناسی هنرمند هستند.
وجود فضایی مه‌آلود، بیننده را به دشت‌هایی بزرگ و مینوی فرا می‌خواند؛ فضاسازی نقاش، بی‌شک حاصل آفرینش پراحساسی است که ریشه در سرنمون‌های روحی و دیدارهای آسمانی او دارند؛ این درختان در فضایی مثالی متصور شده‌اند که بازتاب فضای توجه هنرمند، به اصول نگارگرانه‌ی نقاشان گذشته‌ی این مرز و بوم است؛ اگرچه در ظاهر، او توجهی به نظام مبانی بصری گذشتگان ندارد، اما این برخورد را می‌توان تلاشی تلقی کرد که باید در پس هویت‌جویی هنرنوگرای معاصر، توجیه شود.
در رفتار نقاشانه، اردکانی با انتخاب بوم‌های عمودی، ایستایی و مقاومت را به ذهن متبادر می‌کند. لایه‌های دیداری از پیش‌زمینه تا پس‌زمینه، در حال گسترش هستند؛ اشکال اصلی، یعنی درختان، با فشردگی درمیان کادر قرارگرفته‌اند؛ این فشردگی، سدی بصری ایجاد می‌کند تا تجمع بافت و خوانش پیام اصلی دال‌های تصویر، اجتناب‌ناپذیر گردد.
کارنمای پیش‌روی اردکانی، مجموعه‌ی درخوری به‌جهت ساخت جهان شخصی است؛ آن‌چنان که نقاشان بسیاری در گذشته، چون سهراب سپهری و حسین محجوبی، از این عنصر طبیعی، یعنی «درخت»، برای ساخت جهان فردی خود عزیمت نموده‌اند؛ ادغام زمان و مکان به‌همراه لحن طراحانه و سمبولیک، چالشی است که هنرمند را در ابتدای مسیری دشوار و مخاطبان را نسبت به این پویش خلاقانه کنجکاو می‌سازد.
نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند گالری «اُ» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی تصاویر فراواقعگرایانه می‌توانند همگی بازتاب عالم خیال منفصل باشند؛ این فضای ادراکی را عوالمی میان جهان محسوس و عالم عقلانی گفته‌اند. به‌واقع نقاش، شهروند مکان مورد نظر تمدن کنونی ماست. پردازش و کنکاش ذهن نقاش در جهان محسوس، او را از فن و راهکار آکنده می‌کند و در جهان عقلانی سعی در جست‌وجوی امری نو دارد؛ در این میان ساختن فضایی درخور، […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
انسان‌گرایی در گلدان نقاشی‌های فریبا فرقدانی
متن یک گلدان در فضای هیچ، داستانی دیرینه و همچنان زیبا نقدی بر نمایش «فریبا فرقدانی» در گالری «اعتماد» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی در هفته گذشته، به نگارخانه‌ی «اعتماد» در کاخ «نگارستان» رفتیم که پذیرای نقاشی‌های «فریبا فرقدانی» بود؛ نقاشی که به سراغ طبیعت رفته است. او کارنامه‌ی درخشانی در سال‌های گذشته دارد که در رشته‌ی نقاشی دانشگاه آزاد، به‌عنوان مدرس و هنرمند در اصفهان مشغول به کار و فعالیت است. فرقدانی، علاوه بر نقاشی در […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی جای شک است که بتوان تشریح کامل و همه‌جانبه‌ای از محصول هنری یک هنرمند ارائه داد؛ به‌خصوص اگر هنرمند در کار خود خبره باشد؛ نقاش به‌وسیله‌ی منطق هنری از محسوسات عینی و ذهنی خود عزیمت می‌کند تا نظریه‌ی بصری خود را ارائه دهد. طبیعت اطراف انسان، منشاء بسیاری از تحرکات ذهن و مشکلات زیستی […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی مرگ‌اندیشی، خصلتی است که بزرگان دین و اندیشه بر آن سفارش کرده‌اند؛ بمیرید، پیش از آن‌که بمیرید؛ به‌راستی آن‌که به‌هنگام نمی‌زید چگونه به‌هنگام می‌میرد؟ بدون شک مرگ، عنصری کمال‌بخش است؛ زیستن آغشته به مرگ است؛ و آن‌کس که به‌سوی کمال زندگی کند، تداوم هستی او، مرگی در کمال است؛ مرگ، زیستن را […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر نقدی بر نمایش «این سری عاشقانه باشه» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی «گل« به‌عنوان عنصر طبیعی در جایگاه سوژه، همواره منشأ الهام هنرمندان بوده است؛ اما این فرم طبیعی با گذشتن از فیلتر ذهن هنرمند، به تفاوت‌هایی نایل می‌شود که در نگاه مخاطب همان گل است، اما نحوه‌ی بازنمایی فرم که شامل تکنیک و نحوه‌ی جاگذاری در تابلو و تغییرات رنگی و سبک طراحی خواهد بود، جهان رمزگانی […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تعلیق | یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی»
تعلیق یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی» در گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی «سیاوش حاتم‌آبادی»، هنرمند جوانی است که تجارب بسیاری را در حوزه‌ی نقاشی، گرافیک و موسیقی دارد. آشنایی من با او به نمایش آثارش در گالری «ایوان» باز‌می‌گردد؛ این نمایشگاه با عنوان «سینکرونیسیتی» استوار بر مفهوم «اتفاق» در جریان تولید اثر هنری و مدیای غالب نقاشی بود. توجه هنرمند به مفهوم «اتفاق»، فارغ از نگاه فلسفی به رویداد است؛ آن‌چنان‌که در نمایشگاه جدید او با عنوان […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
دنیای درون و جهان بیرون در آثار مرجان شکری
نقدی بر نمایشگاه «مرجان شکری» در گالری «چهار» ذره دیوانه‌ی خدا آوام مگ به قلم جاوید رمضانی عالم خُرد و عالم کلان، دنیای درون و جهان بیرون، مرزها و افق‌های دانش ما را از هستی محدود کرده‌اند. با تعاریفی که در قرن هجدهم از زیبایی‌شناسی به‌عنوان علم ادراک در حوزه‌های مادون عقلانیت توسط «بوم گارتن» و «وینکلمن» و سپس تعریف جایگاه و «نقد قوه‌ی حکمِ» «کانت»، زیبایی‌شناسی به‌عنوان ابزار و باوری که عقل با بازی میان قوای فاهمه و خلاقه […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
«سرگیجه» کاویان هازلی | فقدان اتوپیای خیالی
نقدی بر نمایشگاه «سرگیجه» کاویان هازلی گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی کاندینسکی در مقاله‌ای که در باب فرم انتشار داد، گفته بود دو قطب مشخص در هنر مدرن انتزاع تمام‌عیار و رئالیسم تمام‌عیار است. این فاصله بعدها در طراحی، بیانی متفاوت یافت و رویکردها به طراحی متعین و ازپیش‌تعریف‌شده همراه با آنیت سیال و سیلان خطوط خودبه‌خودی تعریف شد. در این دوران برای نقاشان امر قابل تعین و فرم سیال امکانات گسترده‌ای فراهم می‌آورد که طراحان در […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
کوه کوه نیست | تأمل دیداری در آثار مصطفی فرج‌آبادی
کوه کوه نیست | نقدی بر مجموعه «کوه کوه است» مصطفی فرج‌آبادی گالری اُ آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی نقاشی قدیمی‌ترین عمل هنری انسان‌هاست. تجربه‌ی شکار و برخورد با طبیعت و رسم و نقرِ آن بر روی صخره‌ها قدرت انسان‌‌ها را برای مواجهه با ترس‌هایشان افزایش می‌داده است. این جریان کارکرد ذهن آنان را وسیع‌تر کرده که خود آغازی بر پدیده‌ی تمدن‌سازِ نوشتار است. امروزه زبان بصری دارای دستور زبان مخصوص‌به‌خود است. نگریستن فعالیتی است خلاقانه که به تلاش نیاز […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
کوهستانِ فرید جهانگیر | چه چیزی زیستن امروزِ ما را معنا دهد
یادداشتی بر نمایشگاه «کوهستان»، آثار فرید جهانگیر گالری ایرانشهر آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی تا چه حد می‌توان هنر را در غالب یک شی‌ء صرف یا رفتاری بر اساس تکنیک تعریف نمود؟ آیا هنر براساس ایده‌ی هنرمند شکل می‌گیرد؟ حضور ایده در ذهن آیا حاصل سازوکارِ تفکر است یا تحریک احساسات در لحظه‌ای مشخص؟ هنر نقاشی آیا با شناخت معنی می‌یابد یا با عمل نقاشی؟ هنرمندان چه‌مقدار بر شناختِ ما از جهان افزوده‌اند؟ تشکیک و آفرینشِ سؤال مهم‌ترین اصل […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم جاوید رمضانی
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم جاوید رمضانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که جاوید رمضانی در سال 97 نگاشته است که مشتمل بر 30 نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه نقاشی نوشته شده است. جاوید رمضانی سردبیر منتقدان برنامه هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است که چهارمین سال خود را سپری می‌کند و هرهفته جمعه‌ها از شبکه ۴ سیما پخش می‌شود. لیست زیر به لحاظ زمانی از نقدهای اخیر آغاز […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم جاوید رمضانی
جاوید رمضانی مدیر سایت آوام مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری آوام و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
