مجله آوام ناشر پژوهشی هنرهای تجسمی
تعلیق سزانی و چالشِ فضای پسینی در آثار مسعود اصلانی
نقدی بر نمایشگاه «مسعود اصلانی» در «گالری هما»
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی
رسالت هنر، نه در ایجاد لذت، آن‌چنان که ذهن‌گرایان گفتند: «در پدیداری حقیقت و چیستی هستی است». ارجاع به اشیاء پیرامون خود، مسیری برای بازخوانی و حقیقت چیزهایی است که در اطراف ما قابل دیدن و محسوس است.
در تاریخ هنر جدید غرب، یعنی از سال‌های اواخر قرن نوزدهم، این مسیر و سیاق قدیمی، یعنی طبیعت بی‌جان، رویکرد جدیدی یافت که امروزه کمتر به آن توجه می‌شود؛ البته در غرب؛ ولی در هنر ایران بسیار مورد توجه و بازخوانی است.
این هفته، به نگارخانه‌ی «هما» رفتیم تا آثار نقاشی «مسعود اصلانی» را مشاهده کنیم.
مسعود اصلانی متولد سال ۱۳۶۴ است که نقاشی را در دانشگاه آزاد اسلامی آموخته و در بیانیه‌ی خود این‌چنین روند مطالعه‌ی بصری این کارنما را توضیح می‌دهد:
«ممکن است معناگراهای معاصر، این عمل من را نادیده گرفته، واقعیت موجود را ببینند؛ خود من نیز با آن‌ها موافق هستم، ولی برای این نادیده‌گرفتن، دلایل عاطفی خودم را دارم؛ من نمی‌توانم مانند گزارشگر، فقط شرح وقایع بدهم؛ پس ترجیح دادم به بیان شاعرانه‌ی اشیاء اطمینان کنم؛ و با این واکنش سعی دارم در امتداد شاعران قرار گیرم؛ صفتی که به آن نیز می‌بالم؛ این مجموعه برایم نوعی ادای دین به شیوه‌ی فراموش‌شده‌ای است؛ به شیوه‌ای که در آن هرچیز با احترام نگریسته می‌شود.»
هنرمند در این بیانیه، بی‌توجهیِ خود را به نقد اجتماعی و تجربه‌ی زیسته مشترک اذعان می‌دارد؛ ولی معتقد است که هنرمند امروز فاقد نگاه حساس به طبیعت و درک مفاهیم بصری و حقیقت‌جوئیِ شاعرانه است؛ شاید این مسیر فکری نوعی واکنش به فضای مغشوش فکری در لحن هنر معاصر باشد.
در برخورد با آثار نقاش، توجه به جست‌وجوی آکادمیک هنرمند و باززیستن تجربه‌ی نقاشان پیش از خود در تاریخ هنر دشوار نیست؛ دریافت اصلانی از هنر معاصر، درگیر زیبایی‌شناسی‌ای است که بیشتر در پی فضاسازی و استفاده از عناصر حجم و بافت، براساس نحوه‌ی دیدن و کارکرد ذهن با تصویر است. دریافت تصور انسان از اشیاء منوط به تجربه‌ی پیشینی است که این تجربه با درنظر‌داشتنِ سپهر فضاهای مجازی، آن‌چنان واقعی و منطبق با نگاه انسان قرن بیستم به نظر نمی‌رسد.
انسان امروزی، آن‌گونه که صدسال گذشته به اطراف می‌نگریست نگاه نمی‌کند، برای چشمان ما تصویر واقع‌گرایانه، دیگر آن‌چنان دارای وجه مستند نیست؛ ما به ارتباط تصویری بیشتر آلوده گشته‌ایم تا بررسی نحوه‌ی دیدن‌مان؛ که این ارتباط تصویری از شاعرانگی تهی نیست.
نقاش در قسمت دیگر بیانیه‌ی خود می‌گوید: «به‌گونه‌ای نقاشی می‌کنم که انگار جز نقاشی و آن‌چه نقاشی تصویر می‌کنم، چیزی در جهان وجود ندارد.» این اصالت‌بخشی به رسانه برای نقاش جوانی که در آستانه‌ی تجارب و وجوب تولید لحن بصری نوین است، از چه رو شکل می‌گیرد؟
به‌واقع نظام بیان‌گرا و شیوه‌ی رسامی و طراحی به‌همراه رنگ‌گذاری‌های پخته و آزمودن زوایای دید متفاوت در مرئی‌ساختن اشیاء یک کادر، در تناقض با احساس شاعرانه و حلول شهود و الهام نوین است. همین نکته، بیانگر ترس و بازگرد نقاش به مکان‌های امنِ توانایی خود، می‌تواند شمرده شود.
عمده‌ی کادرهای تصاویر، به‌نوعی انتخاب شده‌اند که کمی به اندازه‌ی مربع نزدیک گردیده‌اند و این ارجاع به نظام سنتی قرن نوزدهمی، به‌همراه دقت در نور و سایه‌ها، همگی در ناخودآگاه مخاطبانِ عام، زیبایی خاصی را تداعی می‌سازد.
دوری و نزدیکی اشیاء و انتخاب زاویه‌‌ی دید، خود نوعی چالش برای فضای پسینی ایجاد می‌سازد که معمولاً به دو سطح، با تضاد رنگی ناهمگن درگیر است؛ خط دید سعی در ساکن‌کردنِ نیروهای بصری داخل کادر دارد و امکان جای‌گیری اشیاء با فضای منفی گسسته را فراهم نموده است و زمانی که مخاطب در مقابل تابلو قرار می‌گیرد، تعلیق اشیاء و گریز از سه‌بعدنماییِ متداول به‌صورت نامحسوس، امکان‌پذیر می‌شود. 
همین تعلیق سزانی، از نظر من، نماد سمبلیک ترس و سستی نقاش، در برخورد با امور معاصر تلقی می‌شود؛ اگرچه نظام پدیدارشناسی فلسفی، این‌گونه دریافت از جهان محسوس را ارج می‌نهد، ولی هنر معاصر در پی تجلی تجربه‌ی زیسته هنرمند به‌همراه گریز از نظام اقتصادمحور هنر است. دیدار از کارنمای اصلانی، در نگارخانه، برای مخاطبان حاوی نکات زیبایی از هنر گذشته خواهد بود که به‌دقت بازخوانی و مشق گردیده است.
نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
تخیل و سیالیت در آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد
تخیل و سیالیت در آثار نقاشیِ فاطمه بهمن سیاهمرد نقدی بر نمایشگاه «چالش عناصر» در گالری آران پروژه مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی استدلال کل به جزء یا استدلال قیاسی[۱] یکی از دو استدلال معروف در علم منطق است؛ استدلال کل به جزء، هنگامی کاربرد دارد که در استدلال از یک نظریه‌ی (تئوری) کلی استفاده …
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی
گریز از مهلکه‌ی انسان‌محوری در نقاشی‌های جواد علی‌محمدی اردکانی گالری فرمانفرما مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی به نگارخانه‌ی «فرمانفرما» رفتیم که میزبان آثار «جواد علی‌محمدی اردکانی» بود؛ او متولد ۱۳۴۸ در اردکان یزد است و دکتری پژوهش هنرش را از دانشگاه شاهد دریافت کرد؛ و اکنون استادیار، مدیر گروه نقاشی و عضو هیأت …
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند
اسطوره‌ها، اشیاء و توهم در آثار پگاه رجامند گالری «اُ» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی تصاویر فراواقعگرایانه می‌توانند همگی بازتاب عالم خیال منفصل باشند؛ این فضای ادراکی را عوالمی میان جهان محسوس و عالم عقلانی گفته‌اند. به‌واقع نقاش، شهروند مکان مورد نظر تمدن کنونی ماست. پردازش و کنکاش ذهن نقاش در جهان …
انسان‌گرایی در گلدان نقاشی‌های فریبا فرقدانی
متن یک گلدان در فضای هیچ، داستانی دیرینه و همچنان زیبا نقدی بر نمایش «فریبا فرقدانی» در گالری «اعتماد» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی در هفته گذشته، به نگارخانه‌ی «اعتماد» در کاخ «نگارستان» رفتیم که پذیرای نقاشی‌های «فریبا فرقدانی» بود؛ نقاشی که به سراغ طبیعت رفته است. او کارنامه‌ی درخشانی در سال‌های …
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری
تلفیق نگاه هنر شکل‌گرا با نگاهی جدید در آثار ساسان نصیری نقدی بر نمایشگاه «ساسان نصیری» در گالری «ایرانشهر» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی جای شک است که بتوان تشریح کامل و همه‌جانبه‌ای از محصول هنری یک هنرمند ارائه داد؛ به‌خصوص اگر هنرمند در کار خود خبره باشد؛ نقاش به‌وسیله‌ی منطق هنری از …
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما
پدید آمدن هیولای اجباری در گالری هما نقدی بر نمایش «شادی اجباری» با نام «پدید آمدن هیولا» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی مرگ‌اندیشی، خصلتی است که بزرگان دین و اندیشه بر آن سفارش کرده‌اند؛ بمیرید، پیش از آن‌که بمیرید؛ به‌راستی آن‌که به‌هنگام نمی‌زید چگونه به‌هنگام می‌میرد؟ بدون شک مرگ، …
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر
ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر نقدی بر نمایش «این سری عاشقانه باشه» در گالری «هما» مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی «گل« به‌عنوان عنصر طبیعی در جایگاه سوژه، همواره منشأ الهام هنرمندان بوده است؛ اما این فرم طبیعی با گذشتن از فیلتر ذهن هنرمند، به تفاوت‌هایی نایل می‌شود که در نگاه مخاطب …
تعلیق | یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی»
تعلیق یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی» در گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی «سیاوش حاتم‌آبادی»، هنرمند جوانی است که تجارب بسیاری را در حوزه‌ی نقاشی، گرافیک و موسیقی دارد. آشنایی من با او به نمایش آثارش در گالری «ایوان» باز‌می‌گردد؛ این نمایشگاه با عنوان «سینکرونیسیتی» استوار بر مفهوم «اتفاق» در جریان تولید اثر …
دنیای درون و جهان بیرون در آثار مرجان شکری
نقدی بر نمایشگاه «مرجان شکری» در گالری «چهار» ذره دیوانه‌ی خدا آوام مگ به قلم جاوید رمضانی عالم خُرد و عالم کلان، دنیای درون و جهان بیرون، مرزها و افق‌های دانش ما را از هستی محدود کرده‌اند. با تعاریفی که در قرن هجدهم از زیبایی‌شناسی به‌عنوان علم ادراک در حوزه‌های مادون عقلانیت توسط «بوم گارتن» …
«سرگیجه» کاویان هازلی | فقدان اتوپیای خیالی
نقدی بر نمایشگاه «سرگیجه» کاویان هازلی گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی کاندینسکی در مقاله‌ای که در باب فرم انتشار داد، گفته بود دو قطب مشخص در هنر مدرن انتزاع تمام‌عیار و رئالیسم تمام‌عیار است. این فاصله بعدها در طراحی، بیانی متفاوت یافت و رویکردها به طراحی متعین و ازپیش‌تعریف‌شده همراه با آنیت …
کوه کوه نیست | تأمل دیداری در آثار مصطفی فرج‌آبادی
کوه کوه نیست | نقدی بر مجموعه «کوه کوه است» مصطفی فرج‌آبادی گالری اُ آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی نقاشی قدیمی‌ترین عمل هنری انسان‌هاست. تجربه‌ی شکار و برخورد با طبیعت و رسم و نقرِ آن بر روی صخره‌ها قدرت انسان‌‌ها را برای مواجهه با ترس‌هایشان افزایش می‌داده است. این جریان کارکرد ذهن آنان را وسیع‌تر …
کوهستانِ فرید جهانگیر | چه چیزی زیستن امروزِ ما را معنا دهد
یادداشتی بر نمایشگاه «کوهستان»، آثار فرید جهانگیر گالری ایرانشهر آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی تا چه حد می‌توان هنر را در غالب یک شی‌ء صرف یا رفتاری بر اساس تکنیک تعریف نمود؟ آیا هنر براساس ایده‌ی هنرمند شکل می‌گیرد؟ حضور ایده در ذهن آیا حاصل سازوکارِ تفکر است یا تحریک احساسات در لحظه‌ای مشخص؟ …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که جاوید رمضانی در سال ۹۷ نگاشته است که مشتمل بر ۳۰ نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه نقاشی نوشته شده است. جاوید رمضانی سردبیر منتقدان برنامه هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است …
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم جاوید رمضانی
جاوید رمضانی مدیر سایت آوام مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری آوام و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
