مجسمه به مثابه مجسمه | یادداشتی بر آثار مونا پاد

مجسمه به مثابه مجسمه | یادداشتی بر نمایشگاه مونا پاد در گالری اعتماد
گالری اعتماد
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی


نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

مروری بر آثار مونا پاد ۱۳۹۸ – ۱۳۸۵، نمایشگاه اخیر این هنرمندِ محبوب خریداران آثار هنری در اعتماد، پیش از هر چیز نشان‌دهنده‌ی تغییری در رفتار این مجسمه‌ساز در قیاس با دوره‌های پیشین کار او ست؛ لااقل تعدادی از آثار به نمایش درآمده در طبقه‌ی اول اعتماد را می‌توان نشان‌دهنده‌ی تغییر رویکرد پاد دانست؛ یعنی تمایل او برای میل کردن به سمت آن‌چه هنر معاصر خوانده می‌شود که هم در قالب ساخت تعدادی ربات به نمایش درآمده و هم با به کارگیری اشیاء بازیافته که پیش‌تر هم در یک مجموعه در مکان پیشین اعتماد نمایش داده بود و ترکیب‌شان با شیشه. از آن‌جا که جریان موسوم به هنر معاصر رویکردی جدی به فناوری دارد، نشانه‌های آن را می‌توان در آثار مونا پاد هم دید. با این‌حال برای هنرمندی که لااقل در عرصه‌ی اقتصادی هنر، به موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای رسیده، اجرای دقیق و تمیز آثار و استفاده از مواد کار محدود و آشنای مجسمه‌سازی (برنز و شیشه و آلومینیوم در این مجموعه‌ی اخیر) هم‌چنان مهم است.

نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

طبقه‌ی بالای نماشگاه که شامل آثار پیشین هنرمند و البته یک ویدئوی کوتاه در معرفی او ست، به ما امکان می‌دهد تا کارنامه‌ی کاری او را مرور کنیم؛ تمایلش به تقطیع احجام و تبدیل اشیاء به اشکال موازی که هم نسبتی میان فضاهای پر و خالی برقرار می‌کند و هم این فرصت را در اختیار مجسمه‌ساز می‌گذارد تا بتواند با احجام بازی‌ کرده و از این طریق اشکال چشم‌گیرتری را در فضا خلق کند. کم‌و‌بیش این نسبت میان حجم و فضای خالی را می‌توان در نمونه‌های جدید کار او (کارهای اجرا شده با شیشه و آلومینیوم) نیز دید. به این ترتیب به نظر می‌رسد که مسأله‌ی مونا پاد، نه حجم، سنگینی و حضورش در فضا که نسبت میان فضای پر و خالی است، بر این اساس سنگینی احجام در آثار او حس نمی‌شود و کثرت فضاهای خالی میان احجام و جلای سطح فلز و حال شیشه در آثار متأخر، تماشای آثار او را لذت‌بخش‌ می‌کند. آیا این نسبت میان فضاها را می‌توان به نوشته‌ی تک‌خطی هنرمند که برای این بخش نوشته: «وجود را تنیدگی جسم گرد ماهیت می‌بینم و ماهیت را تنها قطعیت عالم» مربوط کرد؟ مونا پاد در ویدئوی کوتاهی که در نمایشگاه به نمایش گذاشته، به اهمیت محور در آثارش هم اشاره می‌کند و شکل‌گیری جرم حول آن که گویا قرار است مابه‌ازای همان نوشته‌ی یک‌خطی باشد. اما علاوه بر این‌ها، خود این گفته‌ی هنرمند اشاره‌ای به ماهیت مجسمه هم هست و انگار که تنیدن جسم دور محور (ماهیت) را به عنوان تعریفی از مجسمه‌‌سازی هم در نظر می‌گیرد. اما آیا می‌توان رد این تعریف را در آثار دید؟

نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

سخت بتوان به این پرسش پاسخ داد؛ اول به این دلیل که بخشی از مجسمه‌های او شامل آثار فیگوراتیو (سر انسان، پیکر حیوانات و شبیه به آن‌ها) می‌شود که تداوم همان سنت مجسمه‌سازی پیکرنگارانه است. و دیگر این‌که در آثار او بیش از آن‌که با جسم به معنای مفهومی مجرد مواجه باشیم، با ماهیت مصنوع مجسمه طرف هستیم، دلیل شاید نوع پرداخت دقیق و خوش‌ساخت آثار باشد که بیننده را بیش‌تر به خود کیفیت بصری مجسمه وصل می‌کند تا به آن‌چه مونا پاد ماهیت خوانده. پس مجسمه‌های او بیش از آن‌که معنی استعاری مورد نظر مجسمه‌ساز را بروز دهند، به خودی خود واجد کیفیت بصری یک مجسمه‌ی خوش‌ساخت هستند که زیبا و چشم‌گیرند و تماشای‌شان لذت‌بخش. از این جنبه سخت بتوان معنی ماهیت را در آثار او جستجو کرد.

نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

در آثار متأخرتر شاید بتوان نشانه‌هایی از نوشته‌های طبقه‌ی بالا را دید؛ بخشی از این آثار بیش از آن‌که تداوم سنت مجسمه‌سازی پیکرنگار باشند، یادآور مجسمه‌سازی مدرنیستی است که بیش‌تر بر مفاهیم استوار است تا بر بازنمایی یک شیء عینی، آن‌چنان که در تعدادی از آثار طبقه‌ی بالا می‌بینیم. پس شاید این پرسش را بتوان بیش‌تر درباره‌ی مجسمه‌های انتزاعی طبقه‌ی پایین گفت.

نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

اما جدا از این گفته‌ها، مونا پاد، بی‌تردید یکی از موفق‌ترین چهره‌های هنر معاصر ایران است که در ساختن مجسمه‌های چشم‌گیر، زیبا و خوش‌ساخت تبحر دارد. بخشی از این کیفیات را می‌توان به دل‌بستگی او نسبت به مجسمه‌سازی مدرنیستی مربوط کرد. با این‌که پرسش‌هایی در باب خود مجسمه‌سازی را می‌توان در مدرنیسم جستجو کرد، اما مونا پاد بیش‌تر از آن‌که در پی به پرسش گرفتن مفاهیم و تغییر مفهوم آن‌ها باشد، در پی به کار گرفتن آموزه‌های مدرنیسم در مجسمه‌سازی است. با این‌حال او که میراث‌دار یک سنت در مجسمه‌سازی مدرنیستی ایران است، به زبان و بیانی کم‌و‌بیش شخصی رسیده که شاید همین کیفیت بخشی از راز موفقیت او باشد.

نقد نمایشگاه مونا پاد گالری اعتماد

نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم حافظ روحانی را اینجا بخوانید:

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نقد نمایشگاه رضا نصرتی در ساربان

کهن‌سالی یک نگاه | یادداشتی بر آثار رضا نصرتی

کهن‌سالی یک نگاه | یادداشتی بر مجموعه‌ی «تاغ» رضا نصرتی گالری ساربان مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی اگر صفت نقاشانه (تأکید بر ابزار و فعل نقاشی کردن) را یک کیفیت در نظر بگیریم، مجموعه‌ی جدید رضا نصرتی واجد این صفت هست و به‌تبع این پیش‌فرض دارای این کیفیت. رضا نصرتی با مجموعه‌ی «تاغ» در ساربان با محدود کردن موضوع به تنها یک درخت، موفق شده از یک‌سو جستجو‌های‌اش را به یک نتیجه‌ی مشخص برساند و از سوی دیگر […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نمایشگاه آثار الهه کشاورز در گالری الهه

فکرهای بزرگ در ابعاد کوچک | یادداشتی بر آثار الهه کشاورز

فکرهای بزرگ در ابعاد کوچک یادداشتی بر آثار الهه کشاورز در گالری الهه مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی الهه کشاورز در نوشته‌ی کوتاهی که برای نمایشگاه‌اش در گالری الهه نوشته، به تجربه‌ی زیسته‌ در طول اعصار اشاره می‌کند و آثارش را به نوعی به این تجربیات و اعصار پیشین متصل می‌کند. در پایان این نوشته او به معنای نهفته در احجام اشاره می‌کند، به این امید که آثار او نیز چیزی بر این تجربه بیافزایند. علاوه بر […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
به یاد مسعود عربشاهی

انتخاب نقاش | به یاد مسعود عرب‌شاهی

به یاد مسعود عرب‌شاهی انتخاب نقاش مجله هنرهای تجسمی آوام : حافظ روحانی برای همه‌ی آن‌هایی که آفرینش هنری را به انزوا نسبت می‌دهند و با بنا به برداشتی رمانتیک از هنرمند، او را انسانی تعریف می‌کنند که فارغ از هیاهوی جهان در کنج تنهایی خویش و به پیروی از شر و شور روحش دست به خلق هنری می‌زند، مسعود عرب‌شاهی یک موهبت الهی بود. تمامی زندگی 84 ساله‌ی او – که با موفقیت‌های فراوان هم همراه بود – در […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نمایشگاه فریبا بروفر در گالری ثالث

یادداشتی بر نمایشگاه تاپستری فریبا بروفر در گالری ثالث

یادداشتی بر نمایشگاه تاپستری فریبا بروفر در گالری ثالث گرفتار در دام مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی مجموعه‌ی «گسست»، آثار تاپستری یا بافته‌های فریبا بروفر در ثالث، شامل چند گروه از آثار این هنرمند می‌شود. هر چند که می‌توان خط و ربطی کم‌و‌بیش مشخص را مابین آثار این نمایشگاه یافت، اما به نظر می‌رسد که فریبا بروفر در پی تجربیات مختلفی با ابزار کارش بوده؛ تجربیاتی که هم شامل بافته‌هایی حجم‌مانند می‌شود و هم بافته‌هایی شبیه به […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
اسماعیل خلج

مردی که می‌نویسد، مروری بر 5 دهه فعالیت هنری اسماعیل خلج

مردی که می‌نویسد، مروری بر 5 دهه فعالیت هنری اسماعیل خلج نمایشگاه سایه مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی اسماعیل خلج، متولد 1315، نمایش‌نامه‌نویس، کارگردان تئاتر و تلویزیون، هنرپیشه‌ی تئاتر، سینما و تلویزیون و از اعضای کارگاه نمایش و کارمند بازنشسته‌ی صدا و سیما (اداره‌ی رادیو و تلویزیون ملی ایران). از چهره‌های کلیدی تئاتر ایران در دهه‌ی 1350 به حساب می‌آید که کوشید تا خرده‌فرهنگ قهوه‌خانه را در آثار نمایشی‌اش تصویر و زبان‌شان را بازسازی کند و از همین‌رو […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نمایشگاه صد اثر صد هنرمند گالری گلستان

«صد اثر، صد هنرمند»، وقتی هنر معاصر ایران، کوچک بود

«صد اثر، صد هنرمند»، وقتی هنر معاصر ایران، کوچک بود نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» سال 1398 مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم حافظ روحانی 27 سال پیش بود که برای نخستین بار، نمایشگاه «صد اثر، صد هنرمند» به همت لیلی گلستان برگزار شد. این عدد (27 سال) اما نه فقط یادآور قدمت این نمایشگاه سالانه که در عین‌حال یادآور تداوم فعالیت گالری گلستان، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین نگارخانه‌های تهران (و ایران) است. اما از سوی دیگر مرور این […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
لاله معمار اردستانی گالری  اعتماد 2

لاله معمار اردستانی | کمینه‌ی اندوه

کمینه‌ی اندوه نقدی بر نمایشگاه «روییده »لاله معمار اردستانی گالری  اعتماد 2 آوام مگ به قلم حافظ روحانی ردیف گیاهانِ تازه‌روییده با برگ‌های تازه و تُردِ سبز این قابلیت را دارند که حتی پیش از مواجهه با بوم‌های بزرگ‌تر یا آثار کوچک‌ترِ طراحی نظر بیننده را جلب کنند. این مواجهه باعث می‌شود که تماشاگرِ نمایشگاه «روییده»، آثار لاله معمار اردستانی در اعتماد 2، حتی پیش از رودررویی با نخستین اثر روی دیوار، با یک حال‌و‌هوا روبه‌رو شود. به‌این‌ترتیب، آن‌چه بعد […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
نمایشگاه فرح سلطانی در گالری شیرین

یادداشتی بر نمایشگاه فرح سلطانی در گالری شیرین

دل‌بستگی به اشیاء یا آزادی در نقش‌زدن یادداشتی بر نمایشگاه فرح سلطانی در گالری شیرین آوام مگ: به قلم حافظ روحانی از مجموع همه‌ی اشیایی که فرح سلطانی در طول دو نمایشگاه انفرادی پیشین‌اش (آریانا، دی‌ماه 1394 و ثالث، تیرماه 1396) تصویر کرده بود، مترهای خیاطی به سومین نمایشگاه‌ انفرادی‌اش در شیرین رسید، متری که پیش‌تر و از مجموع همه‌ی اشیایی که او در ثالث نمایش داد به روی پوستر آن مجموعه هم راه یافت. بااین‌حال، آن‌چه سلطانی در مجموعه‌ی […]

0 comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران  و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند  و مدرس نقاش کانادایی .

0 comments
حافظ روحانی

پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم حافظ روحانی

پرونده نقد نمایشگاه‌های سال 97 به قلم حافظ روحانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که حافظ روحانی در سال 97 نگاشته است که مشتمل بر 10 نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه‌ی نقاشی و مجسمه نوشته شده است. حافظ روحانی از منتقدان برنامه‌ی هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است که چهارمین سال خود را سپری می‌کند و هرهفته جمعه‌ها از شبکه ۴ سیما پخش می‌شود. لیست زیر به لحاظ زمانی از نقدهای […]

0 comments

نویسنده