تحیه حلیم، نقاشی از رود نیل

پرونده معرفی هنرمندان عرب
قسمت دوم: تحیه حلیم، نقاشی از رود نیل
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم دنیا حافظی حقانی


تحیه حلیم نقاش مصری

تحیه حلیم[1]، متولد 1919، وفات 2003، در دونکولا[2] در سودان متولد شد؛ جایی که پدرش در آن دوره از طریق تعاملات خود با کاخ سلطنتی مصر اعزام شده بود. تحصیلات اولیه‌ی تحیه در موسیقی، زبان فرانسه و نقاشی در کاخ سلطنتی قاهره بود؛ جایی که او بزرگ شد، زیرا که پدر او معاون اردوگاه نظامی پادشاه مصر فواد اول[3] بود.

تحیه حلیم نقاش مصری

بین سال‌های 1939 تا 1941، تحیه شروع به آموختن دروس نقاشی در آتلیه‌ی نقاش سوری یوسف ترابولسی کرد؛ سپس قبل از ورود به استودیوی حامد عبدالله، بین سال‌های 1941 تا 1943، به آتلیه‌ی نقاش یونانی ساکن در قاهره به نام الیکو جروم نقل مکان کرد.

تحیه حلیم نقاش مصری

سرانجام، تحیه و عبدالله، در سال 1945 ازدواج کردند و یک سال بعد طلاق گرفتند؛ ولی دوباره آن‌ها بعد از سه‌سال، در سال 1949 ازدواج کردند و به پاریس نقل مکان کردند؛ جایی که تحیه بین سال‌های 1949 تا 1951، تحصیلات رسمی را در آکادمی جولیان[4] دنبال کرد.

تحیه حلیم نقاش مصری

در سال 1956 تحیه تصمیم گرفت هرگونه تقلید از سبک فرهنگ غربی را ترک کند و در عوض او جنبش مستقل خود را به راه انداخت که آن الهام‌گرفتن از افسانه‌هایی براساس آیین‌های عامه‌پسند روزانه‌ی مردم بود؛ و در این راستا از خطوط ساده‌تر استفاده کرد و تحت‌تأثیر نقاشی‌های دیواری معابد مصر باستان و هنر قبطی (مسیحی)، با سبکی ساده و شاعرانه بود. آثار او اکثراً مربوط به رود نیل، قایق‌ها، سوژه‌های مردمی و ملی بود. او یکی از پیشگامان هنر مدرن مصری بود که با استفاده از افسانه‌ها و آیین‌های‌ سنتی، روزمرگی‌های مردم عادی را به تصویر کشید.

تحیه حلیم نقاش مصری

و بعد از آن در سال 1962، او به یک سفر جمعی به نوبه[5]، که توسط وزیر فرهنگ آن دوره هماهنگ شده بود، رفت تا زندگی را در آن‌جا به شکل مستندی با نام زندگی که هرگز به این شکل نخواهد بود[6]، در آورد. این سفر نقطه‌ی عطفی در زندگی تحیه بود؛ زیرا پس از آن ارادت او به نوبیا[7]، سوژه‌ی اکثر نقاشی‌های او شد. نقاشی از عروسی‌ها و زنان و دختران آن منطقه از سوژه‌های اصلی نقاشی‌های او در آن دوره بوده است.

تحیه حلیم نقاش مصری

مدت‌زمان فعالیت تحیه چهار‌دهه است؛ که در طی آن او به‌عنوان پیشگام امپرسیونیسم فولکلور[8]، شناخته شده است؛ او یک هنرمند مستقل، از نظر سبک و ایدئولوژی، است. او با وجودی که از پیشگامان نقاشی امپرسیونیسم در مصر بود ولی با سبک و روش خاص خود نقاشی‌هایی را خلق کرد که بر پایه‌ی داستان‌ها و زندگی مردم مصر و نوبه بود.

این هنرمند متعلق به مثلث طلایی زنان هنرمند مصر است، که دو نفر دیگر آن، انجی افلاطون[9] و قضیبه سیری[10] است؛ آن‌ها همگی از پیشگامان زن هنر مدرن مصر بودند.

تحیه حلیم نقاش مصری

سبک نقاشی او در تابلوی نقاشی حنان به اوج خود می‌رسد و این اثر در سال 1958، در موزه‌ی «گوگنهایم» در نیویورک به نمایش گذاشته شد و از آن طریق، او اولین زن برنده‌ی جایزه‌ی «گوگنهایم»[11] شد و بعداً موزه‌ی «گوگنهایم» این نقاشی را خریداری کرد.

تحیه حلیم نقاش مصری

تحیه پنج جایزه‌ی ملی از طرف مصر دریافت کرد که شامل جایزه‌ی طلایی از «سالن قاهره»[12] در سال1960، جایزه‌ی «علی لبیب گبر»[13] در سال 1960، جایزه‌ی «دولت»[14] در سال 1968 و جایزه‌ی هنر از «انستیتوی عالی فرهنگ»[15] در 1995 بود.

تحیه حلیم نقاش مصری

اکثر آثار او هم‌اکنون توسط موزه‌ی هنر مدرن مصر، موزه‌ی هنر مدرن اسکندریه در قاهره و موزه‌ی هنر مدرن استکلهم جمع‌آوری شده است. کارهای او امروزه در حراج کریستی[16] و هم‌چنین حراج بونهامس[17]، ارائه می‌شود و قیمت‌های تحقق‌یافته، بسته به اندازه‌ی اثر پانصد‌ویازده تا هفتصد‌وچهل‌ونه‌هزار دلار است.

تحیه حلیم نقاش مصری

پی‌نوشت:

[1]. Tahia Halim

[2]. Donkola

[3]. King Fouad I of Egypt

[4]. Académie Julian

5. Nubia؛ نوبه نام منطقه‌ای است در آفریقا در امتداد رود نیل است که از جنوب، به شمال سودان و از سمت شمال به جنوب مصر محدود می‌شود. هم‌اکنون نیمی از سرزمین نوبه جزو کشور مصر و نیم دیگر جزو سودان است.

[6]. life as it would never be again

[7]. Nubia

[8]. folkloric impressionism

[9]. Inji Efflatoun

[10]. Gazbia Sirry

[11]. Guggenheim

[12]. Egyptian State – the Golden Award from the Cairo Salon

[13]. Ali Labib Gabr prize

[14]. the State Prize

[15]. Arts Award from the Higher Institute of Culture

[16]. Christie’s

[17]. Bonhams

منابع:

www.artnet.com

www.arttaks.com

www.mutualart.com

قسمت اول این پرونده را اینجابخوانید:

انجی افلاطون، نقاش شورشیِ عرب

مطالب مرتبط، پرونده معرفی هنرمندان هند:

تاگور، پدر هنر مدرن هند و بنیانگذار مکتب بنگال | قسمت اول

آمریتا شرگیل، نقاش هندوها و فریدا کالوی هند | قسمت دوم

مقبول فدا حسین، از پوسترکشی سردر سینما تا قرارگیری در کنار پیکاسو | قسمت سوم

بالکریشنا دوشی، از دستیاریِ لوکوربوزیه تا طراحیِ گالری هنری | قسمت چهارم

آنیش کاپور، از بی‌ینال ونیز تا کشفِ سیاه‌ترین رنگِ دنیا | قسمت پنجم

سوبو گوپتا، دامین هرستِ دهلی و خلق آثار پیچیده | قسمت ششم

نویسنده