پس‌لرزه‌های سوگ و نبش قبر شاعرانه در آثار دوریس سالسدو

دوریس سالسدو | Doris Salcedo

پس‌لرزه‌های سوگ و نبش قبر شاعرانه

پرونده‌ی چالش فضا در چیدمان

معرفی هنرمندان چیدمان

مجله‌ی هنرهای تجسمی آوام: دینا صنیعی

دوریس سالسدو در سال 1958 در بوگوتا متولد شد و درهمان جا به زندگی و کار خود ادامه داد. وی مدرک لیسانس هنرهای زیبا را در (1980) دانشگاه بوگوتا، با تمرکز بر نقاشی و تئاتر و آموزش زیر نظر بئاتریس گنزالز[1] (متولد 1938) کسب کرد. اوکارشناسی ارشد خود را در سال 1984 از دانشگاه نیویورک گرفت و تحت تأثیر کار جوزف بویز و مفهوم «مجسمه‌سازی اجتماعی»، به تلفیق سیاست و هنر پرداخت. در سال 1985، او به بوگوتا بازگشت. اولین چیدمان انفرادی وی در بانکو در ریپابلیکا[2]، در سال 1985 در بوگوتا بود.

او که به تحصیلات هنری علاقه‌مند بود، به‌عنوان مدیر انستیتو بلا آرتز، کالی (1987-88) به تدریس مجسمه‌سازی و تئوری هنر پرداخت. در دانشگاه ملی کلمبیا (1991-1998) اولین نمایش انفرادی وی در آمریکا در سال 1994 در گالری بروکس الکساندر نیویورک بود.

سالسدو که از اوایل دهه 1990 به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین مجسمه‌سازان نسل خود شناخته می‌شود، در بسیاری از مجموعه‌های موزه‌ای ازجمله موسسه هنر شیکاگو، موزه هنرهای معاصر شیکاگو، موزه هنرهای مدرن، گالری ملی کانادا، موزه هنرهای مدرن فرانسیسکو، موزه سالامون آر، گوگنهایم و تیت آثاری دارد.

سبک سالسدو دارای کیفیتی شاعرانه و درعین‌حال باستان‌شناختی است که با عناصر عجیب‌وغریب بسط داده می‌شود و اغلب یادآور صحنه‌های جنایت یا نبش قبراست. این هنرمند در استفاده از مواد برانگیزاننده و غیر همگن تحت تأثیر جوزف بویز و بتاریز گونزالس، هنرمند کلمبیایی به‌ویژه در تلفیق تصویر با چیدمان و مجسمه‌سازی است.

سالسدو در سری اوایل، الگوی خود آترابیلیاریوس[3]، کفش‌هایی را از داخل حفره‌ها گذاشت. فضای موجود در دیوار را پوشش داده و دهانه را با بافت ظریف حیوانی پوشانده است، این روند اشاره به شناسایی قربانیان در تدفین دسته‌جمعی، انتقال حس وحشت و شخصیت‌پردازی نیستی دارد.

پروژه شاهد برگشت‌ناپذیر[4] (1995-98) شامل یک قاب تخت خواب کودک و یک میز مملو از صدها سوراخ کوچک است که به‌واسطه موی انسان بافته‌شده است.

بدون عنوان (2001) که در آن یک گنجه و یک کمد لباس با توری تزئینی و ماده‌ای بتن مانند، مهروموم شده است، اشاره به از دست دادن سکوت، مغموم بودن و یادبود دارد. این مجسمه‌های خودمانی و خیال‌انگیز به‌عنوان نقطه مقابل یادبودهای عمومی برای مردگان و کشته‌شدگان عمل می‌کنند.

روش سالسدو همچنین شامل کارهای نمایشی مانند پروژه ششم و هفتم نوامبر (2002) است که در آن صندلی‌ها از سقف کاخ جدید دادگستری بوگوتا (که در محل قتل‌عام بیش از یک‌صد نفر در سال 1985 بود ساخته شده بود) فروریخته بود.

وی برای هشتمین دوسالانه استانبول (2003) با ترکیب عناصر عملکرد و چیدمان، فضای بین دو ساختمان را با بیش از هزاروپانصد صندلی پر کرد تا از زندگی‌های ازدست‌رفته در جنگ و درگیری‌های بین‌المللی یادگاری به‌جا بگذارد.

در پروژه ابیس[5] (2006)، چیدمانی در تورین، هنرمند طاق قلعه را عظمت داد تا به بازدیدکنندگان احساس کوچکی و اسارت بدهد که وضعیت زندانیان سیاسی را بهتر درک کنند. شیبولت (2007)، به سفارش سالن توربین مدرن تیت مدرن لندن بود، شکافی در کف گالری ایجادشده بود که به‌عنوان استعاره‌ای از عزاداری و پس‌لرزه‌های سوگ بود.

در اکثر کارهای اخیرش، به موضوع سایت‌های تدفین بازگشته است. او در بدنه آثار خود با عنوان پلگاریا مودا[6] (2008–10) چهل‌وپنج جفت تابوت خاکستری را مثل میز روی‌هم قرار داد.

در فلور دِ پیل[7] (2012) یک کفن از گلبرگ‌های گل رز به‌عنوان اثری شبح‌وار از زندگی ازدست‌رفته و دسته‌گلی پیشکش به قربانیان شکنجه.

وی در نمایشگاه‌های متعددی ازجمله نمایشگاه بین‌المللی کارنگی 1995، موزه کارنگی، پیتسبورگ حضورداشته است.

روت روز[8]، دوسالانه سائوپائولو، برزیل (1998)؛ تریس[9]، دوسالانه هنر معاصر لیورپول (1999) یازده دسامبر، کاسل[10] (2002)؛ هشتمین دوسالانه بین‌المللی استانبول (2003)؛ تی وان ترنیال[11] برای هنرهای معاصر، کاستلو د ریولی[12]، تورین (2005)؛ و چیدمان شیبولت[13] را در تیت مدرن، لندن، در سال 2007 تولید کرد.