کتاب ری‌سایکل‌بین از پروژه‌ای به همین نام در قالبویدئو ـ چیدمان، سال 1397 است که برای اولین بار در تهران توسط مریم کوهستانی اجرا شد این کتاب شامل همه‌ی مستندات این پروژه اعم از تصویر اشیای یادگاری و خاطرات مربوط به هرکدام و دوزبانه به چاپ رسیده است. این کتاب که در رویاهای هنرمند «جعبه‌ی سیاه حافظه جهان معاصر» نام دارد تصاویر و خاطرات او از اشیای یادگاری‌اش در فاصله‌ی سال‌های 1366 تا 1396 هستند که با مخاطبین به اشتراک گذاشته‌شده و رفته‌اند تا زندگی‌های دیگری را با آدم‌های دیگری شروع کنند. سفری است به زندگی هنرمند که از درخشان‌ترین تا تیره‌ترین روزهای او را با قطعاتی کوچک بسط دهد. زیبایی‌ها و نازیبایی‌های کوچک او که دری را به جهان وسیع‌تری از ابعاد ذهن او می‌برد. در همین روزهای پرالتهاب مجموعه‌ای از آثار او در گالری هور خالی از لطف نیست تا با مدیومی دیگر از آثار این هنرمند و تجربه‌های زیسته‌اش بیشتر آشنا شوید.
ایده اولیه شکل‌گیری این مجموعه آن بود که او آن روزها درگیر بیماری سختی بود و گمان می‌کرد این مجموعه آثار آخرین کنشش به‌عنوان هنرمند خواهد بود. نشست و تمام داروندارش را لیست کرد، هم به جهت مراعات خانواده که پس از او به دردسر نیافتند و هم شأن اشیایی که سال‌ها با او زندگی کرده و شاهدان خاموشش بوده و با آن‌ها عجین شده بود را ادا کند. او در پیشگفتار کتاب می‌نویسد: یک روز با خودم فکر کردم که این‌ها اگر می‌توانستد به زبان ما حرف بزنند حتماً قصه‌های نابی برای گفتن داشتند. همین شد که شروع کردم به کالبدشکافی اشیا تا شاید خودم را به یاد آورم. آنجا که شکسته بودم و گم شده بودم. آنجا که عاشق یا معشوق بودم. آنجا که ترد یا تحقیر شده بودم. وقت‌هایی که فکر می‌کردم همه‌چیز از بین رفته و دیگر آخر دنیاست یا وقت‌هایی که پیروزی‌های کوچکم را جشن گرفته بودم. آن‌هایی که به زندگی‌ام آمده بودند، آن‌هایی که رفته بودند و آن‌هایی که ناگهان غیب شده بودند، همگی هنوز در اشیا حضور داشتند؛ همه و همه یک‌باره جلوی چشمم جان گرفتند و رازهایشان را گفتند. بی‌پرده‌پوشی، آرام.
در اپیزود اول، تمام اشیای منزلم را به گالری بردم و فضا را تا حد ممکن شبیه به خانه‌ام چیدم. مخاطب آزاد بود تا در این فضا به‌جای من زندگی کند، روی تختم بخوابد، لباس‌هایم را بپوشد، کتاب‌هایم را بخواند و در حد مقدورات ذهنی‌اش، به منی نزدیک شود که زمانی با آن اشیا زندگی کرده بودم. به هر یک از اشیا متنی کوتاه الصاق و در آن شرح داده بودم که آن شیء کِی و چطور به زندگی‌ام وارد شده و خاطره‌ی من با آن یا بهتر است بگویم حافظه‌ی آن شی، از من چیست. در پایان همه‌ی لوازم منزلم را فارغ از ارزش مادی واقعی‌شان به قیمت ده‌هزار تومان حراج کردم؛ و این پایان قصه‌ی اول بود؛ و شگفت که از آن بیماری سخت جان به در بردم و زنده ماندم؛ اما آن لحظه‌های ناب سرشار از درد را با تمام وجود مکیدم و طعمشان را تا مغز استخوان چشیدم.
اپیزود دوم ـ جابجایی اشیای یادگاری است. در این اپیزود، اشیای یادگاری‌ام را نمایش دادم؛ همه‌ی آشغال‌های دوست‌داشتنی‌ام را؛ چیزهای کوچک و بزرگی که اغلب در طول این سال‌ها از گوشه و کنار خیابان پیدا کرده بودم و آن‌ها با سخاوتمندی گنج من شده بودند. این‌بار هم قصه‌ی هرکدامشان را در برگه‌ای کوچک نوشتم و کنارشان الصاق کردم.
این‌بار از مخاطبینم می‌خواستم تا به این فرایند که اسمش را گذاشته بودم «فرایند مالکیت‌زدایی» بپیوندند و یکی از اشیای یادگاری خود را به همراه خاطره‌ای که از آن دارند، با یکی از اشیای یادگاری من، معاوضه کنند و این آغاز سفر اشیا بود.
این پروژه یک دعوت است برای دوستی مردم جهان. کسانی که صدها یا شاید هزاران کیلومتر از هم فاصله دارند، اما می‌توانند به‌واسطه‌ی تبادل همین اشیای یادگاری و خاطراتشان، یکدیگر را پیدا کنند؛ یا لااقل برای دقایقی احساس کنند. من باور دارم که زندگی، خاطرات، رویاها و تجربه‌های زیسته‌مان، فارغ از هر جایگاه اجتماعیِ که داریم، امری است مهم و تأثیرگذار؛ زیرا بی‌شک ما مالک هیچ‌چیز در این جهان نیستم، مگر تجربه‌هایی که در حافظه داریم.
تهیه کتاب ری سایکل بین به صورت سفارش اختصاصی از طریق تماس با نشر آوام سرا 02188848615 امکان پذیر است و ظرف سه روز آماده ارسال می باشد. قیمت کتاب با تخفیف رونمایی 260.000 تومان است.
معرفی کتاب‌های در دست چاپ
کتاب جعبه ابزار کیوریتوری | راهنمای عملی برای هنربانان
