ویستا در مدار صفر

حیدر زاهدی، تندیس: نمایشگاه گروهی نقاشی با عنوان «روی مدار صفر» از تاریخ یکم خرداد ماه ۱۳۹۴ به مدت یازده روز در گالری ویستا برقرار شد. آیدین خانکشی‌پور کیوریتور این نمایشگاه، آثار هشت نقاش جوان را گردآوری کرده و در این نمایشگاه کنار هم قرار داد. البته در کنار آثار شخصی، این هشت نقاش یک منظره را در هجده بوم به کمک هم نقاشی کردند.

استیتمنت کلی نمایشگاه در ارتباط با اثری است که همه این هشت نقاش با هم و در هجده بوم به سرانجام رسانده‌اند. ایده مرکزی این پروژه نخستین بار است که در ایران اجرا می‌شود و می‌توان گفت ارتباطی تنگاتنگ با موضوع پراکندگی سوژه دارد. آثار شخصی هر یک از نقاش‌های این مجموعه هم در دیواری مجزا قرار گرفته‌اند و هر هنرمند استیتمنتی مجزا برای آثارش نوشته است. به نظر می‌رسد در بخش آثار شخصی هنرمندان، فاصله بسیاری بین آن‌ها وجود دارد. از طرفی بعضی از استیتمنت‌ها، نوشته‌هایی هستند که نمی‌توان آن‌ها را به درستی استیتمنت خواند،‌ چرا که علاوه‌ بر ایرادهای نگارشی و نوشتاری، حتا دارای انسجام مفهومی نیستند. خانکشی‌پور در این باره معتقد است که این نوشته‌ها به مجموعه کمکی نکرده‌اند و حتا در مواقعی ضربه زده‌اند؛ اما خود این اتفاق هم می‌تواند تجربه‌ای برای افراد حاضر در این مجموعه باشد. او می‌گوید: «این افراد که کم‌تجربه‌ هستند، تاکنون نمایشگاه انفرادی نداشته‌اند و هنوز نمی‌دانند که کارشان را چطور و از چه دریچه‌ای توجیه کنند، همین‌قدر که با شکل‌های مختلف سعی می‌کنند محیط‌شان را تعریف کنند، برای من کفایت می‌کند.»

ویستا آیدین خانکشی‌پور
آیدین خانکشی‌پور – گالری ویستا

او در ادامه می‌گوید:« البته من معتقد نیستم هیچ کدام از این‌ کارها ضعیف است. در واقع من قانع شدم که برای این گروه نمایشگاه بگذارم. میزان جدیت آن‌ها در به سر انجام رساندن یک کار گروهی خوب بود. آن‌ها یک سال و نیم در کنار هم بودند، به هم کار نشان دادند و راجع به کار هم نظر دادند و به نظر من این بزرگترین ارزشی است که می‌تواند اتفاق بیفتد. به همین علت برای دیده شدن آن‌ها تلاش کردم و در واقع حالا پلکانی برایشان ساخته شده است.»

گالری ویستا

آیدین خانکشی‌پور درباره شروع مسیر این نمایشگاه گروهی می‌گوید: «در حدود ۲ سال پیش یک نمایشگاه گروهی طراحی، با حدود شانزده-هفده نفر، در گالری الاهه برگزار کردم و در آن نمایشگاه افراد با شکل‌های مختلف طراحی، تحت سیستم‌های متفاوت طراحی در کنار هم قرار گرفتند. جوهره آن نمایشگاه فقط و فقط ادراک طراحی بود. بچه‌ها در آن نمایشگاه بار اولی بود که روی دیوار می‌رفتند. کارگروهی بچه‌ها در نمایشگاه «روی مدار صفر» در ادامه آن نمایشگاه بود. البته من کار را به اختیار خودشان گذاشتم و تنها زمانی که لازم بود دخالت کردم.»

همیشه دلیل نخست من برای جمع‌آوری یک پروژه و روی دیوار رفتن یک ایده، آن بوده که احساس کردم یک چیزی در ماجرای کیوریت می‌لنگد و به نوعی رانتی بر آن حاکم است.

وی می‌گوید: «اصلا ایده نمایشگاه، نزدیک شدن نبود، ایده همین پراکندگی بود. تمی که من برای کل نمایشگاه نوشتم، مبنی بر دخل و تصرف در محیط زیست و در محیط اطراف هر کدام از ماست. این دخل و تصرف از نظر من،‌ به نوعی در همه کارها وجود دارد. هر هنرمندی به نوعی به اطرافش چنگ می‌زند و آن‌را تغییر شکل می‌دهد و به نفع خودش پالایش می‌کند. باید بگویم پراکندگی نه‌تنها در افراد این گروه بلکه، در ذات سوژه موج می‌زند.»

هانیه فرهادی‌نیک یکی از اعضای این نمایشگاه گروهی درباره شروع کارهایش در این مجموعه می‌گوید: «من از سال پیش مجموعه‌ای را شروع کرده‌ام که تا به حال بدین‌جا رسیده است. من روی موضوع زن کار می‌کنم. چیزی که از آغاز شروع کردم بیشتر حول محور غریزه بود. در واقع چیزی که توجه من را برانگیخت فشاری جامعه ما روی زنان است. به عنوان یک زن، این فشار را بر زنان جامعه‌ام حس می‌کنم و این تفاوت بسیار بین زن و مرد در جامعه ما، خیلی آزارم می‌دهد؛ من در این فضا زندگی می‌کنم و فکر می‌کنم اولین دغدغه‌ من هم همین موضوع باشد.»

هانیه فرهادی‌نیک - گالری ویستا
هانیه فرهادی‌نیک – گالری ویستا

دیوار نقاشی‌های فرهادی‌نیک، زنی است که اطرافش را حیواناتی فراگرفته‌اند. او در ادامه می‌گوید: «به نظرم این زن بسیار به حیوانات اطرافش نزدیک است، چرا که هر دو به شکلی کنترل می‌شوند. در هر دو این کنترل یک منبع خارجی دارد و در مورد زنان، ابزار اعمال کنترل مردها هستند. البته منبع اصلی این فشار جامعه و فرهنگ است. من به نوبه خودم کوشش کرده‌ام که این فشار را نشان بدهم و در مقابل‌اش واکنش نشان دهم.»

او به کلیت این نمایشگاه گروهی نقد دارد و می‌گوید: «نمایشگاه گروهی یک تمی باید داشته باشد که همه آن تم را رعایت کنند، اما این‌جا آن تم وجود ندارد.» او کارگروهی نمایشگاه را دوست دارد و مابقی نمایشگاه را هشت نمایشگاه انفرادی می‌داند که فقط از لحاظ فیزیکی در کنار هم قرارگرفته‌اند.

ابوالفضل معصومی یکی دیگر از هنرمندان این نمایشگاه گروهی است که در استیتمنت خود از «پیر اگوست رنوار» و «پل گوگن» نام برده است. او در این‌ باره می‌گوید:‌ «این بزرگان بهانه‌ای بودند که روش نقاشی را به من نشان می‌داد. به نظر من نقاش باید با سوژه خود زندگی کرده‌ باشد. من خودم مدل هستم و در خانه‌ای زندگی می‌کنم که پدر و مادرم همیشه بدون حرکت جلوی چشم من خوابیده‌اند. سعی کردم سوژه نقاشی‌هایم را در زندگی خودم پیدا کنم، عناصری که بیش از هر چیز دیگری درکشان می‌کنم.»

ابوالفضل معصومی - گالری ویستا
ابوالفضل معصومی – گالری ویستا

آیدین خانکشی‌پور، کیوریتو این نمایشگاه درباره کار کیوریتوری خود می‌گوید: «در تمام این دوازده تا پانزده پروژه‌ای که من در آن نقش کیوریت را داشته‌ام، همیشه دلیل نخست من برای جمع‌آوری یک پروژه و روی دیوار رفتن یک ایده، آن بوده که احساس کردم یک چیزی در ماجرای کیوریت می‌لنگد و به نوعی رانتی بر آن حاکم است. من تاکید دارم که نه رانتی دارم و نه با گالری خاصی در مورد کیوریت پروژه‌هایم کار می‌کنم. چرا که معتقد هستم هر پروژه، جغرافیای خاص خودش را دارد و من هیچ پروژه‌ای را به دو گالری پیشنهاد نمی‌کنم. من پروژه‌هایی در آرشیو دارم که به یک گالری پیشنهاد کردم، نه شنیدم و کار را برای همیشه کنار گذاشتم؛ چرا که معتقد بودم آن پروژه تنها در آن گالری باید اتفاق می‌افتاد.»

نمایشگاه «روی مدار صفر» تا تاریخ یازدهم خرداد ماه ۱۳۹۴ در گالری ویستا به نمایش درآمد.

[foogallery id=”9018″]

نویسنده