بیست مقاله در باب تاریخ چاپ سنگی در ایران

  • بیست مقاله در باب تاریخ چاپ سنگ در ایران
  • به اهتمام محمّدجواد احمدی نیا – ۷۲۰ صفحه-نشر عطف -طراح گرافیک: روجا علی نژاد
  • شامل فصل‌های:تصویر، چاپ، کتابشناسی، نمایه
  • این کتاب شامل ۲۰ مقاله از اولریش مارزلف درباب کتاب‌های چاپی دوره قاجار است
    پیشگفتار کتاب به قلم پروفسور مارزلف
  • مقدمه  از : محمد جواد احمدی نیا
  • قیمت ۴۰۰۰۰ تومان
  • تیراژ ۱۰۰۰

در مقدمه این کتاب به قلم محمد جواد احمدی نیا  میخوانیم :

تاریخ فرهنگی سرزمین ما از حدود دو قرنِ پیش که صنعت چاپ به عنوان یکی از ابزارهای مدرن وارد کشور شد، با ابعاد گونا گون و متنوعی گره خورده و مسیر پُر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است.هنگامی که به سال ۱۲۳۳ ق. به دستور عباس میرزا ولیعهد،رسالۀ جهادیه، نخستین کتاب چاپی فارسی در تبریز به طبع رسید، آهنگ رشد و سیر تکامل دانش و علوم و فنون جدید در دورۀ قاجارنواخته شد. چاپ این اثر، شیوۀ جدیدی از تولید کتاب را به منصۀ ظهور گذاشت که پیشتر نمون های نظیر آن رؤیت نشده بود، هر چند در عصر صفویه تلا شهایی برای چاپ کتاب به زبان ارمنی صورت گرفته بود اما متأسفانه به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی اینتلاشها تداوم نیافت.
بازکاوی و مرور آنچه از رهگذر شک لگیری صنعت چاپ بر تاریخ فرهنگی کشورمان رفته شاید بتواند تجرب ههای گرانسگ گذشتگان را همچون چراغی فرا روی ما نهد و به تبع، زمین هساز رشد و بلوغ فرهنگی در عرصۀ تولید و نشر کتاب در کشور شود. بزرگانی همچون محمّدحسین فروغی، سیّدحسن تق یزاده، محمّدعلی تربیت و سعید نفیسی از نخستین افرادی بودند که این راه دشوار و پُر پیچ وخم را در آن مقطع از تاریخ هموار ساختند، راهی که از دل تاریخ آغاز شده و با امروز ما پیوند خورده و همچنان نیز ادامه داشته و دارد. هر چند تلا شها بسیار بوده اما آنچه تا کنون فراهم آمده تنها بخش اندکی از تاریخ چاپ و نشر کتاب در ایران است کهبا توجه به پیشینۀ تاریخی کشورمان در این حوزه، نکات مجهولبسیاری همچنان ب یپاسخ مانده و اختلا ف نظرها نیز پا بر جاست.

Untitled-1تحقیق و پژوهش در خصوص تاریخ نشر در ایران تنها محدود به محققان و نویسندگان ایرانی نبوده و باید اذعان داشت که این حوزه برای مستشرقان و پژوهشگران غربی نیز همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در میان این افراد پروفسور اولریش مارزلف، به طور مشخص پژوهشگری پُرشور و پُرتلاش و یگان های بی مثال است که با تحقیق و تفحص در تاریح چاپ و کتا بهای چاپ سنگی و سربی دورۀ قاجار، بسیاری از وجوه نامکشوف را بازیابی و به علاقه مندان ایرانی و غی رایرانی عرضه داشته و با چاپ و انتشار کتاب و مقاله های متعدد در این حوزه، بست ههای پژوهشی متنوعی را پدید آورده است. در کتاب پیش رو تلاش شده تا دستاوردهای علمی این پژوهشگر در حوزۀ کتا بهای چاپی دو رۀ قاجار در قالب مجموع های از مقالات، گردآوری، ترجمه و بازچاپ شود که از میان آثار بی شمار او در حوز ههای پژوهشی مختلف، آثار مربوط به موضوع این کتاب، شناسایی، گزینش و پس از تأئید توسط شخص ایشان نسبت به تدوین آنها اقدام شده است. این کتاب با زندگینامۀ خودنوشتِ کوتاهی از اولریش مارزلف و نیز پیشگفتاری بر این اثر به قلم وی آغاز م یشود تا خوانندگان کتاب و علاق همندان این حوزه ضمن آشنایی با او، از دلایل و ضرور تهای چاپ چنین اثری نیز مطلع شوند. این مجموعه در سه فصل تنظیم شده که در مجموع شامل ۲۰ مقاله و سخنرانی از پروفسور مارزلف است که از این میان ۱۱ مقاله برای نخستین بار برای این کتاب ترجمه شده و ۹ مقاله نیز پیشتر در نشریات و دیگر کتا بها به چاپ رسیده بودند که به لطف مترجم های گرامی و برای هر چه پُربارتر شدن، به این اثر افزوده شدند و در انتهای هر مقاله نیز منابعِ اصلیِ هر مقاله به طور کامل آمده است. فصل اول کتاب که  تصویر  نام دارد از ۱۴ مقاله تشکیل شده که به گونه‌هایی مختلف به موضوع تصویر در کتا بهای چاپی دورۀقاجار میپردازد. فصل دوم نیز که تاریخ نام دارد شامل ۶مقاله است که وجوه تاریخی کتابهای چاپی عصر قاجار را در برمیگیرد. در فصل سوم با عنوان کتابشناسی سعی شده تا در نهایت دقت تمامی آثار چاپی و غیر چاپی اولریش مارزلف، در طول دورۀ کاری ایشان که ۴۴۳ مورد اعم از کتاب، مقاله، مدخل دایرهالمعارف و… بوده، فهرست شود. همچنین تلاش گردیده تا به ترجمه و نقد و بررس یهای کتاب و مقاله‌های او نیز اشاره شود تا امکان جستوجوی آسان برای مخاطبان فراهم آید.
نکتۀ دیگر آنکه پس از ترجمه، تمامی آثار بازبینی و به لحاظ ساختاری یکسان‌سازی شدند تا خواننده با متنی منقح و قابل درک روبرو باشد. در همین راستا برای راحتی دریافت تاریخ چاپ کتاب‌ها، در ترجمۀ آثار تا آنجا که امکا نپذیر بوده، برای تمامی تاریخهای لاتین در متن اصلی، معادل قمری آ نها بر اساس کتا بهای چاپی آن دوره آورده‌شده است. دربارۀ تصاویر نیز سعی شد تا با مراجعه به منابع اصل، از تصاویری با کیفیت بالا به منظور بهره برداریِ بهتر استفاده شود.

نویسنده