مرجعیت نامتقارن پرهام تقی‌اف

نقدی بر نمایشگاه مرجعیت نامتقارن پرهام تقی‌اف

مرز مشترک تصویر و تاریخ

گالری اعتماد نگارستان

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشن‌فکر

پرهام تقی‌اف از شگفتی‌های عکاسی امروز ایران است. او جزو معدود عکاسانی است که هم در بعد فنی هم هنری حرف‌های جدی برای گفتن دارد. او را می‌توان هم در حوزه عکاسان و مدرسان فن عکاسی پیدا کرد، آن هم در سطح حرفه ای و هم به عنوان یک هنرمند، دارای نمایشگاه های متعدد انفرادی و گروهی قابل توجه و معتبری است، در کنار دانش زبان تصویر و داشتن فلسفه‌ی درونی.

در کارنمای حاضر در نگارخانه اعتماد نگارستان تقی‌اف مجموعه با عنوان مرجعیت نامتقارن را به تماشا گذاشته است این مجموعه که برای دومین بار به نمایش گذاشته می‌شود شامل تصاویری است از انسان و تاریخ در بستر رسانه عکس که در دستان تقی‌اف خوانشی جدید پیدا کرده‌اند.
در این مجموعه انسان در بستر تاریخی و اجتماعی خود همانگونه که به واسطه عکس‌ها به تصویر در آمده، دستمایه استخراج معانی جدید است. تقی‌اف همانگونه که در مقدمه نمایشگاه ذکر کرده عکس را به مثابه یک شی با خاطره و هاله محبوس در آن به کار می‌گیرد و با قرار دادن آن در بستری متفاوت، معنایی جدید به آن می‌بخشد. استفاده او از سطوح تخت رنگی، افزودن جلوه‌های دیجیتال و نهایتا در مجموعه کالیسکوپ در هم رفتن و تبدیل شدن به شکلی دیگر نوعی استراتژی تصویری برای تاکید و برجسته کردن و همچنین شکستن و ترکیب کردن دو جنس فضای تصویری است که به معنی ترکیب کردن دو نوع بیان و رسیدن به نتیجه‌ای سوم است. استفاده درست از او به ارجاعات تاریخ عکاسی و هنر مفهومی موجب شده تا بتوانند آثار خود را با ظرافت هرچه تمام تر به نتیجه برساند.

او همین استراتژی را در در مورد محتوا به کار می‌گیرد انسان که تکثیر می‌شود فاقد فردیت است و نهایتاً به حجم گسترده‌تری به نام اجتماع بدل شده و سپس تبدیل به تاریخ می‌شود. تقی‌اف نه بر انسان تاکید ویژه‌ای دارد و نه بر تاریخ به صورت خاص، بلکه روند تاریخ شدن موجودی به نام انسان در بستری به نام مکان و زمان را با ترکیب و دستکاری تصاویر به دست آورده.

در این نمایشگاه مرجعیت به معنی نقطه اتصال و محور را مورد کنکاش قرار داده و مرجعیتی که تاریخ ثابت کرده نامتقارن و نامتوازن و همچنین نامتناهی است. او در مجموعه کالیسکوپ اسباب بازی کودکانه بازگشته که در آن سه آینه روبروی هم مرجع به وجود آمدن تصاویری بودند که در میان‌شان قرار می‌گرفت این وسیله تصویر را مخدوش و آن را به چیز دیگری تبدیل می‌کرد رنگ‌ها در هم می‌رفتند و شکل‌های جدید پیدا می‌شدند، تقی‌اف از این وسیله برای به دست آوردن تصاویری از انسان استفاده کرده که کنایه‌ای است به استحاله انسان در بستر زمان. همچنین پوشاندن، از وضوح خارج کردن، بریدن و مورد تاکید قرار دادنی که در سایر آثار به کار می‌برد نیز همین مفهوم را تداعی می‌کنند.

عکس در تاریخ کوتاه به وجود آمدن خود به واسطه توانی که در بازنمایی جهان به واقعی‌ترین شکلی که برای انسان تا این لحظه ممکن بوده دارد یکی از قدیمی‌ترین آرزوهای بشر را محقق نموده است: آرزوی ثبت آنچه می‌بیند. اما همزمان رویاها رنج‌ها و دردهای انسان بودند که به عکس راه یافتند و آن را به پدیده‌ای تبدیل کردند که دریچه‌ای جدید را به واقعیت زندگی انسانی گشوده است. عکاسی همچنان ابزاری قدرتمند است که می‌تواند کار ماده اندیشیدن و ترسیم جهان و تجربه زیسته انسان را محقق گرداند. این واقعیت که تقی اف مجموعه تصاویر خود از نمایشگاه‌های گذشته تا حال را بر مبنای آن بنا کرده او آنچه که عکس از تحرکات زیستی و فلسفی انسان بازتاب می‌دهد را دستمایه کار خود قرار داده و نگاه خود را با تغییراتی که در آن اعمال می‌کند به عکس می‌افزاید.

شاید بتوان گفت او جهان را گردونه مضمحل کننده انسان در نظر می‌گیرد. گردشی که ما بازیچه آن قرار گرفته‌ایم. استفاده از رنگ‌های تند و جلوه‌های بصری بازیگوشانه در این مورد صحه می‌گذارد. پوشاندن نوشته‌ها، چهره‌ها و آن بخش‌هایی که هویت زمانی و مکانی عکس‌ها را آشکار می‌کند مخاطب را از خوانش‌های سیاسی و اجتماعی دور کرده و او را ترغیب می‌کند از مرز های مکان و فرهنگ و جغرافیا خارج شده و نگاهی کلی‌تر به آثار بیندازد. اما به نظر می‌رسد رسیدن به این نقطه برای او در یک روند شکل گرفته و آثار از اشارات مستقیم به سمت کلی‌تر شدن و عمومی‌تر شدن رفته‌اند، در بعضی آثار می‌توان نشانه‌هایی را یافت و حتی همان نشانه‌ها موضوع اصلی این اثر را تشکیل می‌دهند اما به مرور از تعداد آنان کاسته شده و به جایی میرسیم تصاویر محو شده و تغییر شکل یافته‌اند.

پایان بیانیه تقی‌اف درباره تاریخ و آغاز نگاه فردی‌تر و درونی‌تر او از این آثار شکل می‌گیرد، جایی که او عکس را به واقع به کار می‌بندد تاجستجوی را شکل دهد نه اینکه گزاره‌ای را بیان کند که بارها و بارها به شکل‌ها و گونه‌های مختلف متوسط رسانه‌های مختلف اعم از عکس، نقاشی، ادبیات و غیره تکرار شده و بیش از آنکه بر حقیقتی استوار باشد تکیه بر موجی است که زندگی انسان بر آن سوار شده. به نظر می‌رسد تقی‌اف در گذر نمایشگاه‌های خود از گذشته تا امروز در حال دور شدن از آن وجهه افشاگرانه و رسالت محور عکاسی‌ست که ربطی به واقعیت تجربه زیست و حقیقت درونی انسان ندارد، او در نمایشگاه حاضر موفق شده تا این شعار زدگی را به یک چالش فلسفی نزدیک کند و همان طور که محمدرضا کرمی در متن نمایشگاه آورده شکاف میان تاریخ و هنر را مورد بررسی قرار دهد.

پرهام تقی‌اف متولد ۱۳۵۷ و دانش آموخته رشته عکاسی از موسسه عکاسی نیویورک است، او مدرس، عکاس و هنرمند است و همانطور که گفته شد دانش بصری او و تسلطش بر فرم و محتوا موجب شده این نمایشگاه سخنان بسیاری برای مخاطب به همراه داشته باشد.

نقدهای دیگر به همین قلم:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

مرجعیت نامتقارن پرهام تقی‌اف

نقدی بر نمایشگاه مرجعیت نامتقارن پرهام تقی‌اف

مرز مشترک تصویر و تاریخ

گالری اعتماد نگارستان

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشن‌فکر

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ