خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | امپرسیونیسم و موج درون گرایی

قسمت سی‌ و یکم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

آرنولد بوکلین[۱](۱۸۲۷-۱۹۰۱) نقاش سوئیسی که در رم پرورش می‌یابد؛ به زودی موضوعات اساطیری را وا می‌نهد و به شیوه شخصی خود می‌رسد، مفاهیمی که او در ذهن خود دارد به وسیله تدابیر تصویری بی‌درنگ به تماشاگر منتقل می‌شود. پیر پووی دشاوان (۱۸۲۴-۱۸۹۸)، در میان جماعت نقاشان موقعیتی خاص دارد: او در جایی بین هنر رسمی و پیشتاز ایستاده است. کار او فاقد خصوصیاتی است که برای رئالیست‌ها و امپرسیونیست‌ها جالب باشد: گوستاو مرو(۱۸۲۶-۱۸۹۸) او هم شاگرد شاسریو بود؛ سادگی و ایجاز در طراحی و رنگ آمیزی را نمی‌پسندید. او طرح پردازیِ احساساتی را از استادش به میراث برد و رنگ‌ها و خط‌ها و شکل‌های پرتفضیل را به آن افزود.

ادیلن ردن[۲](۱۸۴۰-۱۹۱۶) می‌گوید: «من خویشتن را به آنچه از ناخودآگاه می‌آید می‌سپارم» گرایش عام سمبلیسم را باز می‌تابد، او به رغم حساسیتی که به زبان نو درنقاشی نشان می‌دهد. موفق نمی‌شود قالبی درخور تجربه‌های شاعرانه خویش بسازد.

میخائیل وربل[۳](۱۸۵۶-۱۹۱۰) بیش از همه اهمیت او در نوجویی‌ها و تجربه‌های بکری است که در زمینه‌ی ساختار تجسمی پیش نهاد. او ‌در مقام یک معلم آگاه و شایسته توانست نسلی بسیار درخشان از نقاشان پیشتاز روس پرورش دهد. به سال ۱۸۸۹در پاریس جمعی از نقاشان به اتفاق گوگن و برنار نمایشگاهی برگزار کردند و خود را سنته تیست نامیدند (اصالت ترکیب) که در کار ایشان به معنای مرکزیت دادن و ساده کردن «فرم» به منظور پربار کردن بیان اندیشه بود.

پل سروزیه (۱۸۶۳-۱۹۲۷) پیش‌زمینه‌ی تفکر کاتولیکی داشت؛ ولی بعدا تحت تاثیر برخی نظریه پردازان سمبلیسم، حکمت الهی را برای مدتی وانهاد تا به قول اریه «به سوی کوکب ممنوعه حقیقت مطلق پرواز کند» مریس دنی (۱۸۷۰-۱۹۴۳) از طریق سروزیه با زیبایی‌شناسی گوگن آشنا شد، او در سال ۱۸۹۰ کتاب تعریف سنت‌گرایی را منتشر کرد و در آن اصول هنری مورد نظر خود را پیش نهاد.

کتاب مزبور با یک جمله آغاز می‌شد «پرده نقاشی، پیش از آن که یک اسب جنگی، یک زن برهنه، یا رویدادی باشد، اساسا سطحی مستوی پوشانده شده از رنگ‌هایی است که تحت نظمی معین ترتیب یافته‌اند. هنر جدید سبکی قابل تعریف بود که از بطن آزمایش‌گری‌های نقاشان، معماران، صنعت‌گران و طراحان سر برآورده؛ حساسیت‌های روانی خاص هنرمندان سمبلیست، تا حد زیادی نتیجه‌ی نفوذ عمیق متفکرانی چون کی‌ارکه گارد و نویسندگانی نظیر ایسن و استریند‌برگ و نقاشانی مانند مونک و انس ظرفیت ذهنی انسان غربی را برای تجربه روانی بالا بردند.

ادوارد مونک[۴]۱۸۶۳-۱۹۴۴ نقاش و چاپگر نروژی، نماینده‌ی برجسته‌ی دوران سمبلیسم به شمار می‌آید.

در سال ۱۸۸۹به پاریس رفت و در آنجا با شور ون گوگ برای بیان، قدرت گوگن در نمایش جلوه‌های دو بعدی، ذهن منطقی سرا و خط‌های پیچان تولوز لترک مواجه شد. در ۱۸۹۲ نمایشگاهی در برلین گذارد و آثارش چنان جنجالی برانگیخت که موجب جدایی گروهی از نقاشان انجمن و تشکیل انشعاب برلین به سرکردگی لیبرمان شد.

در سال ۱۸۹۶ مجددا به پاریس رفت و با گروهی از سمبلیست‌ها به همکاری پرداخت و بحث‌هایی را در زمینه هنر نوین پیش کشید و چندین مجله در مورد او نقدهایی نوشتند. در جریان همین فعالیت‌ها و سیاحت‌ها مونک ذهنیت خویش را با عناصر متناقض تنهایی و جهان بینی رویا و واقعیت وهم ناشی از سرمستی و تاثیر ملموس زندگی واقعی، مردم گریزی و خاکی بودن شکل داد و آن را در تصویرهایی بیانگر درونی‌ترین الهامات زمانه‌اش متبلور کرد. او در آثار این دوره، خود را به عنوان برجسته‌ترین تصویرساز سمبلیسم نمایاند.

مونک واقعیت‌های اهریمنی و روان‌شناختی را در پس دنیای مرئی دریافت می‌کند ولی سزان و تولوز فرم را از واقعیت مرئی استخراج کردند و به این نتیجه رسیدند که بیان روان‌شناختی از ساختمان فرم جدایی ناپذیر است ولی دیدگان مونک به درون و اعماق معطوف بود و عنصر روانشناختی را مقدم دانست. فرم برای سزان، معادل معنوی جهان مادی؛ و برای مونک معادل مادی جهان معنوی بود، با این حال اینان از دو راه متفاوت به قلمرو بیان انسانی گام نهادند.

جیمز انسر [۵](۱۸۶۰-۱۹۴۹) نقاش بلژیکی که زندگی طولانیش تقریبا به موازات زندگی مونک ادامه داشت، نقاشی‌های دوره نخستین او از پختگی و کمال برخوردارند سکون و خاموشی نقاشی‌هایش حاکی از حالتی غمگینانه است که زمانی بر آدم‌ها متمرکز می‌شود. حالتی از انتظار و اندوهی جاودان می‌بخشد و به این دلیل بود که محافل هنری آثار انسر را برنمی‌تابند و عده‌ی زیادی به نمایش کارهایش به مخالفت برمی‌خیزند. در سال‌های انزوا و‌ بدگمانی است که خود را به طرزی بیمارگونه از دنیای اطرافش متمایز می‌بیند و واکنش دفاعی به صورت بیزاری از دنیای پیرامونش بروز می‌کند. تقریبا از زمانی که اوهام به درون نقاشی‌اش راه می‌یابند، گزینه رنگیش نیز تحت تاثیر امپرسونیسم درخشان‌تر می‌شود. نور هاله‌وار را همچون وسیله بیان به کار می‌بندد، در نظر او این‌ها تجربیاتی« سرورآمیز» و «شدید» و یا « تلخ و افسرده» درباره نور هستند.

انسر نیز همچون مونک و برخلاف سزان قادر نیست جهان را به مثابه ماده‌ای خام برای استحاله به «فرم» در نظر بگیرد. ماده خام او شامل اوهام و رویاهایی است که بر واقعیت یورش می‌برند و مرزهای رویا و واقعیت را مخدوش می‌کنند.

پی‌نوشت:

[۱] Arnold bochlin

[۲] Odilon redon

[۳] Mikhail vurbel

[۴] Edward munch

[۵] James ensor

شماره‌های پیشین خلاصه کتاب درجستجوی زبان نو را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | امپرسیونیسم و موج درون گرایی

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | امپرسیونیسم و موج درون گرایی

قسمت سی‌ و یکم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ