نگاهی به مجموعه «عسل به‌مثابه ماده و ماده به‌مثابه عسل» پارسا کامه خوش در گالری طراحان آزاد
مجله هنرهای تجسمی آوام نویسنده مخاطب: عسل براتی
پارسا کامه خوش هنرمند چندرسانه‌ای که به زندگی رویکردی ماده‌گرا و طبیعت گرا دارد. او به فرم و زیبایی شناسی اهمیت می‌دهد و ازآنجایی‌که تحصیلات آکادمیک در رشته طراحی صنعتی داشته، از ظرافت‌های عرصه طراحی و تفکر طراحانه در خلق آثارش بهره می‌گیرد. در اصل او از واژه “خلق” استفاده نمی‌کند، برای او “آوردن” معنای نزدیک‌تری به آنچه از هنر بازتاب می‌دهد دارد. کامه خوش به طبیعت وحشی و ایدئال علاقه‌مند‌است. این را در خلق آثار بی‌عیب و نقص خود ازنظر تکنیک و اجرا به نمایش می‌گذارد. تکنیک ساخت و اجرا بر اساس نوع مواد و محتوا متغیر است اما مواد بکار رفته طبیعی هستند.
موادی چون چوب، نمد، پارچه، آب، آینه، سنگ, کاغذ، عسل و… و ترکیب مواد. برای او کیفیت بصری و مینیمال بودن مورد اهمیت است. او و آثارش متأثر از سبک طراحی اسکاندیناویایی‌اند؛ منطقه‌ای که در آن ادامه تحصیل داده، به کار مشغول است وزندگی می‌کند.
او در بیانیه‌اش اینچنین عنوان می‌کند: «عسل همچون نیکی درخشنده و همچون بدی چسبنده است. برای من عسل دقیقاً روی مرز خیر و شر قرار گرفته است و من مدت‌هاست که از این مرز مرموز در رفت‌وآمدم. »
ارتباط او با جهان تلاشی است برای حضور در آن و تجربه و درک زندگی با تمام حواس اش. چنان رها که اجازه می‌دهد هر آنچه سر راهش ظهور می‌کند او را شگفت‌زده کرده و تحت تأثیر قراردهد. او همواره در حال جمع‌آوری، شخصی کردن و معنا زدایی به داده‌هایی است که از پیرامون گرداوری می‌کند و بازتاب آن‌ها به‌صورت خلق و ارائه اشیاء و چیدمانی از اشیاء و یا پرفومنس است. بدین طریق به کشف و درک کشمکش‌ها و تضادهای درونی خود نیز مشغول است.
هنرمند، در نمایشگاه «عسل به‌مثابه ماده و ماده به‌مثابه عسل»، مدیاهای گوناگونی ارائه داده که همه تجربه محورند. اثری که در تجربه‌ای بداهه با مادۀ «عسل» روی مقوا خلق‌شده و اجرای مشارکتی، مدیاهای ارائه مفاهیم او هستند. بدین ترتیب ایجاد موقعیت کشف و شهود و تجربه برای بازدیدکننده را فراهم می‌کند تا راحت‌تر با آثار او ارتباط برقرار کنند.
فضای کوچک و یکپارچۀ گالری امکان ارائه مینیمال موردنظر را برای هنرمند فراهم کرده است. آثار غالب او ۱۳ ویدئو آرت است که در صفحات نمایشی با ابعاد ۵۰ در ۷۰ در چهار دیوار مختلف سالن با فواصل مختلف به نمایش گذاشته‌شده‌اند. ویدئوها در دوره‌های زمانی مختلف و مکان‌های گوناگون فیلمبرداری شده‌اند و مضمونشان تجربیات او با مادۀ عسل در موقعیت‌های گوناگون است. ویدئوها صدا ندارند اما موسیقی تکرارشونده که اختصاصاً برای این نمایشگاه طراحی‌شده به مدت یک ساعت بازدیدکنندگان را همراهی می‌کند. صدای در نظر گرفته‌شده در موسیقی بم است و با تمی مدیتیتیو آرامش حرکات اجراشده در ویدئوها را دنبال می‌کند. سازنده این اثر و دیگر موسیقی‌های به‌کاررفته در اجراهای کامه خوش، محمدرضا حاجی حسن، طراح صدا ساکن اسپانیا است.
در هر مانیتور، ۲ تا ۳ اپیزود بافاصله زمانی ۵ تا ۱۰ ثانیه پی‌درپی نمایش داده می‌شوند. هر اپیزود داستان مجزای خود را دارد.
آثار نام‌گذاری نشده‌اند اما با داستان‌سرایی انتزاعی‌شان به بیننده فرصت تجربه و تداعی حسی مشترک را می‌دهند که امکان نام‌گذاری مشترک در اذهان را شکل می‌دهد.
روی دیوار روبروی در ورودی سالن تابلویی عمودی نصب‌شده که تجربه‌ای بداهه با مادۀ «عسل» روی مقوای ۵۰ در ۷۰ دست‌ساز است. اثر دو ساعت قبل از بازگشایی نمایشگاه اتفاق افتاده و طرحی پویا و در حال تغییر است.
در روز افتتاحیه و اختتامیه نمایشگاه پرفرومنسی به مدت ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت توسط هنرمند به اجرا درمیاید و توضیحاتی برای هدایت توجه و حضور مخاطب در طول اجرا اضافه می‌کند.
از آنجایی که در طول اجرا عکاسی و فیلمبرداری مجاز نبود. اکثر تصاویر استفاده شده در گزارش، از آرشیو اینستاگرام هنرمند استخراج شد. عکاس این پروژه مهشید علیمدد است.
اجرا توسط خود هنرمند آغاز می‌شود. با تکیه بر دو مفهوم چسبندگی و درخشندگی که به عسل نسبت داده‌شده است و تجربه‌های متناقضی را سبب می‌شود. ابزار مورد نیاز او میز آهنی مستطیل کشیده، چهار قطعه بلوک چوبی، چند بطری به ابعاد گوناگون عسل، دو سطل فلزی آب، چند برش پارچه متقال و چهارپایه است.
روی بلوک‌های چوبی که به قد روی زمین قرارگرفته‌اند مقداری از عسل را می‌ریزد و از دو تماشاگر می‌خواهد که میز را بالا نگهدارند و بلوک‌ها را در نقطه تماس با عسل زیر پایه‌های چوبی می‌گذارد. بعد با ترتیب خاصی شیشه‌های عسل را روی میز خالی می‌کند. سطل‌های آب و چهارپایه‌ای که تکه پارچه رویش چیده شده در دو طرف میز قرار دارد. از تماشاچیان داوطلب می‌خواهد که به میز نزدیک شوند. (تقریباً ۱۵ نفر) در گوش هرکدام تک‌تک اعلام می‌کند که دو دقیقه‌ای به عسل خیره شوند؛ و دوباره اعلام می‌کند که دست راست خود را در عسل فرو ببرند و دو دقیقه به دست خود در عسل خیره شوند. بعد از آن‌ها می‌خواهد با دست چپ دست راستشان را از عسل پاک کنند و به آن‌ها اجازه می‌دهد چنددقیقه‌ای تجربه درگیری با ماده را داشته باشند و در انتها با سطل آب به سمتشان می‌آید تا دستان خود را با آب از عسل پاک کنند. تکه پارچه‌های متقال هم روی چهارپایه قرار دارند.
پارسا کامه خوش متولد ۱۳۶۴، تهران و کارشناسی ارشد فرهنگ بصری و هنرهایی معاصر از مدرسه هنر آلتو، هسینکی، فنلاند و کارشناسی ارشد هنر، کالج هنر و طراحی و صنایع‌دستی Konstfack، استکهلم، سوئد و کارشناسی طراحی صنعتی، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و کارشناسی طراحی صنعتی، دانشگاه هنر تبریز است. کامه خوش ۳ نمایشگاه انفرادی و بالغ بر ۳۰ نمایشگاه گروهی را در کارنمای خود به ثبت رسانده.
کامه خوش در تکمیل گزارش تهیه شده از آثارش اضافه می کند: “ویدئوهای پخش شده از مونیتورها ویدئوآرت به حساب نمی آیند. آن ها در اصل اجرایی پشت دوربین هستند و البته صدا دارند که کم شده است. ” و به غالب بودن” اجرا ” چه زنده و چه پشت دوربین، در کارهایش اشاره می کند.
از نظر او عبارت ماده گرایی و طبیعت گرایی عبارت دقیقی از رویکرد هنری اش نیست زیرا ماتریالسم را تداعی می کند. آثار او روی مرز جهان بیرون و درون، طبیعت و فراطبیعت و عالم غیب و ملموس قرار گرفته اند. او تلاش به تجربۀ در”جهان بودن” را دارد.
گزارش و نقد نمایشگاه‌های دیگر را اینجا بخوانید.
