بخش سوم از پرونده اقتصاد هنر به چگونگی تاثیر استیتمنت (بیانیه) نویسی در بهبود عرضه آثار هنری در نمایشگاه و شیوه های صحیح استیتمنت نویسی می پردازد.
سایت تندیس با همکاری زهرا قیاسی و مژده اتراک در این پرونده به واکاوی مساله اقتصاد هنری و بنگاه‌های هنری خواهد پرداخت و مقالاتی کاربردی در زمینه بازار هنر و شیوه صحیح عرضه و خرید و فروش آثار در بازارهای جهانی و نیز شناخت قوانین و مقررات مربوط به آن منتشر خواهد کرد.
بخش‌های پیشین این پرونده را اینجا ببینید.
- هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
- مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
- بالا بردن قیمت اثر هنرى برای هنرمند خطرناک است؟
- چگونه اولین نمایشگاه‌تان را درگالری برگزارکنید
بایدها و نباید ها در نوشتن استیتمنت
Alan Bamberger
Source: www.artbusiness.com
ترجمه: مژده اتراک
استیتمنت: توضیح آنچه توضیح ناپذیر است
پرسش: چرا باید استیتمنت بنویسم؟ نوشتن استیتمنت کار احمقانه‌ایى به نظر می‌رسد. اگر قرار بود احساسات و درونیات خودم را با نوشتن بیان کنم نویسنده می‌شدم. همه هدف من در خلق اثر هنرى اینست که احساساتم را به زبان بصرى بیان کنم. چرا نباید مخاطب را آزاد بگذارم تا هنر من را تماشا کند و برداشت خودش را داشته‌باشد؟
پاسخ: نوشتن استیتمنت نه تنها کار احمقانه‌ایى‌نیست بلکه بسیار ضرورى هم هست و نیازى نیست براى نوشتن استیتمنت نویسنده باشید! مردم هم برداشت خودشان را از کار شما خواهند داشت. استیتمنت درباره حقیقت اثر شماست، معرفى هنر شماست. استیمنت دستورالعمل آموزشى براى توضیح چگونه‌دیدن، درک‌کردن و ارتباط برقرار‌کردن با اثر نیست و اگر اینطور است بهتر است آنرا بازنویسى کنید. روى این سیاره، مردم با کلمات با هم ارتباط برقرار می کنند و استیتمنت شما اجزا زبان هنر شما را معرفى و به این طریق با مخاطب ارتباط برقرار مى کند.
بازدیدکنندگانى که با اثر هنرى شما ارتباط برقرار می‌کنند و مى خواهند بیشتر درباره آن بدانند سوالهایى خواهند داشت که وقتى شما آنجا حضور دارید سوالهایشان را از شما خواهند پرسید و پاسخ خواهید داد. اما زمانى که حضور ندارید، استیمنتان به جاى شما این کار را می کند یا حتى زمانى که خودتان حضور دارید اما به دلایلى تمایل به پاسخ دادن سوال بازدیدکننده ندارید یا خیلى مشغول هستید و فرصت پاسخگویى ندارید یا اینکه بازدیدکننده خجالت می کشد سوالى بپرسد یا شما خجالت می‌کشید پاسخ دهید، اینجاست که یار شما که همان استیتمنت باشد به کمکتان آمده و این‌کار را برایتان انجام مى‌دهد. پس بیایید نوشتن استیتمنت را شروع کنیم!
ازآنجایى که همه هنرمندان مى خواهند مخاطبین زیادى از آثار هنرى آنها تقدیر کنند، یک استیتمنت خوب این نتیجه را کامل خواهد‌کرد. مهمترین بخش استیتمنت خوب زبان آن است. استیتمنت را به زبانى بنویسید که براى هر کسى که آن را می خواند مفهوم باشد. نه زبانى که فقط خودتان ویا دوستانتان متوجه می‌شوید و نه زبانى که در مدرسه هنر آموخته‌اید. بلکه زبانى را به کار ببرید که هرروز از آن براى برقرارى ارتباط با مردم عادى استفاده مى‌کنید. استیتمنتی موثر است که مخاطب را جذب اثر هنرى شما کند و باعث برقرارى ارتباط مخاطب با اثر هنرى شما بشود، مهم نیست که چقدر آن مخاطبین با هنر آشنایى دارند.
استیتمنت دقیقاً مانند مقدمه کتاب معرف شالوده اصلى هنر شما می‌باشد. استیتمنت را براى کسانى بنویسید که اثر شما را دیده و مى خواهند بیشتر راجع به آن بدانند نه براى کسانى که از قبل با شما و هنرتان آشنا هستند و همه چیز را در مورد کار شما مى دانند. سه تا پنج پاراگراف از استیتمنت را که هر پاراگراف سه تا پنج جمله را شامل شود به اطلاعات پایه ای اختصاص دهید. مثل علت خلق اثر هنری، منبع الهامتان براى خلق آن اثر،اینکه اثر شما چه چیزى را ارائه می دهد ،چگونگى خلق اثر هنریتان و به صورت خلاصه معنایى که آن اثر براى خود شما دارد.
خواننده را گیج نکنید بلکه طورى نظرش را جلب کنید که بخواهد بیشتر بداند. با یک تاثیر اولیه خوب و به جا استیتمنت باید جورى تنظیم شود که خواننده نیاز به اطلاعات بیشترى پیدا کند. دقیقاً مانند یک داستان خوب که باید رمز گشایى شود، به خواننده اطلاعات کم و لازم را بدهید نه اطلاعات زیاد بى مورد. مردم حوصله زیادى براى خواندن استیمنت طولانى با جزئیات زیاد ندارند. وقتى با گفتن جزییات زیاد به خواننده ذهن او را پر از اطلاعات بى مورد می کنید، این خطر وجود دارد که از حوصله آنها خارج باشد و آنهایى را هم که حتى ممکن بود اگر متن ساده تر باشد جذب بشوند ناامید کنید. سوال هاى رایجى را که معمولاً براى مخاطب پیش مى آید پاسخ دهید و اطلاعات پیچیده تر را براى کسانى نگه دارید که به مرحله بعدى رسیده اند. نگران راضى کردن طرفداران پروپاقرصتان نباشید، آنها خسته نخواهند شد و آنهارا از دست نخواهید داد. آنها بهر حال شما را دوست خواهند‌داشت و اگر سوالى برایشان پیش بیاید مى‌دانند چطور به جواب برسند. به یاد داشته باشید که هدف از نوشتن استیتمنت افزودن به تعداد مخاطبینى است که با هنر شما ارتباط برقرار مى کنند، نه حفظ طرفداران قبلى.
علاوه بر این استیتمنت شما درباره شماست پس به آن جنبه شخصى بیشترى بدهید. آن را از زبان خودتان و با ضمیر اول شخص بنویسید نه با ضمیر سوم شخص طورى که گویى شما به صورت خیالى از زبان کس دیگرى راجع به خودتان صحبت می کنید. آن را از دیدگاه خاص خودتان بیان کنید. در هر جایى از متن که امکان دارد آن را تبدیل به یک مکالمه کنید طورى که گویى با مخاطب به طور مستقیم صحبت می کنید. یک ویرایشگر خوب می‌تواند اینجا به کمک شما آمده و کار را به بهترین نحو انجام دهد.
هر چه استیتمنت شما پیچیده‌تر،نظرى‌تر،متکبرانه‌تر و غیرشخصى‌تر باشد مخاطبین سختتر با شما و هنرتان ارتباط برقرار کرده و به معناى واقعى متوجه منظور شما نخواهند‌شد. کمتر خوانندگانى علاقه دارند تا براى رمزگشایى از پیچیدگى هاى متن شما انرژى زیادى مصرف کنند، آنها ترجیح می دهند اثر هنرى شما را تماشا کرده و از آن لذت ببرند.
ملاحظات دیگر:
- همه هنرمندان توانایى خوب نوشتن را ندارند،اگر شما هم از همان دسته اید به فکر استخدام یک نویسنده یا ویرایشگر حرفه‌ایى باشید. ترجیحاً نویسنده‌ایى که یک پیش‌زمینه هنرى هم داشته‌باشد بهتر است تا به شما کمک کند استیتمنت‌تان را به زبانى عامه‌فهم نقل کنید.
- همیشه این اجازه را به خوانندگان بدهید که با شما موافق یا مخالف باشند، هیچگاه آنها را تحت فشار نگذارید یا تلاش نکنید نتیجه گیرى را به‌زور به آنها دیکته کنید.
- از ارائه‌ى نظرات ارزیابانه اشخاص دیگر مانند گالرى‌داران، منتقدین، مجموعه‌داران یا نمایشگاه‌گردان ها درباره اثر هنرى خودتان بپرهیزید. اینها مربوط به بخش معرفى، بیوگرافى یا رزومه شماست.
- چیزى که هنر شما بیان می کند را با متریالى که از آن طریق منظورتان را بیان کرده‌اید مرتبط سازید. مثلاً اگر اثر هنرى شما درباره صلح جهانى است و بخشى از اثر شما از شاخه‌هایى که از خاک رُس بیرون آمده تشکیل شده است ارتباط آن متریال را با مفهوم مورد نظرتان بیان کنید. اگر آن قسمت از اثر که با متریال خاص مثلا همان شاخه و گلِ رُس ساخته شده بیانگر صلح جهانى‌است این ممکن است مخاطبین را کنجکاو کند که البته اگر هدف شما این است مسئله‌ایى نیست.
در هنر همه چیز خوب پیش می رود در صورتى که شما به عنوان یک هنرمند موفق شده باشید و کسى که در کنار شماست به طور عمومى منظور شما را از اثر هنریتان متوجه شود.
- سعى کنید استیتمنتان گویا باشد نه مبهم. مثلاً اگر اثر هنرى شما الهام گرفته از ارزیابى بنیادى از جهان طبیعى باشد توضیح دهید که چه نوع بنیادى را ارزیابى می‌کنید و چگونه الهام بخش شما شده است.
- از ارجاع دادن هاى مبهم به موسیقى، هنر، ادبیات، تاریخ و هر آنچه جزییات زیاد و مستلزم داشتن اطلاعات وسیع می‌باشد خوددارى کنید. در صورتى که مجبور هستید براى بیان بهتر مطلب به مطلبى دیگر ارجاع دهید آنرا به طور خلاصه توضیح دهید به نحوى که مخاطبتان متوجه شود شما راجع به چه چیزى صحبت می‌کنید. اگر نمی‌توانید آنرا به طور خلاصه توضیح دهید بهتر است این کار را بعداً انجام دهید.
- اگر داستانى براى چگونگى شکل گیرى ایده هنریتان دارید و این داستان کوتاه است، لازم است آن را بیان کنید.
- از مقایسه کردن خود با دیگر هنرمندان در استیتمنت‌تان خوددارى کنید. اگر هنرمند دیگرى الهام بخش شما بوده است این خیلى خوب است اما نیازى به تفصیل و توضیح آن نیست که مثلا بگویید من هم مانند پیکاسو این کار را انجام دادم یا این کار را با الهام از دانلد جاد انجام دادم. به جاى آن بهتر است که اینطور توضیح دهید: براى مثال مجموعه‌هاى دوره آبى و دوره صورتى نقاشى‌هاى پیکاسو الهام بخش من براى استفاده از رنگ زرد در این سرى آثارم بوده است.
- اما در مجموع بهتر است که نام هنرمندان را در استیتمنت خود نیاورید. اجازه بدهید تا کارشناسان و منتقدین تصمیم بگیرند که شما شبیه به کدام هنرمند رفتار کرده‌اید. به علاوه شما قطعاً نمى‌خواهید که با هنرمندان بزرگ تاریخ مقایسه بشوید چون همه می‌دانیم که در این صورت برنده چه کسى خواهد‌بود!
- به مخاطب خط فکرى خاصى را تلقین نکنید که چگونه اثر شما را ببیند و احساس کند و در کل چگونه با آن ارتباط برقرار کند. هیچکس دوست ندارد که مجبور به کارى بشود. به جاى اینکه بگویید: شما با دیدن این اثر هنرى دچار احساس تشویش و نگرانى می‌شوید بهتر است بگویید: من احساس تشویش و نگرانى خودم را با خلق این اثر بیان کرده ام.
- قبل از اینکه استیتمنت خود را منتشر کنید بازخورد آنرا بسنجید. اثر هنرى و استیتمنت خود را به دوستانتان ،دوستان دوستانتان و حتى به چند نفر غریبه نشان‌دهید، مطمئن شوید که آنها منظور شما را متوجه مى‌شوند. اگر متوجه نمی‌شوند و شما مجبور به توضیح‌دادن بیشتر هستید، استیتمنت‌تان را بازنویسى کنید. اگر به کمک احتیاج دارید از کسى که نویسنده یا ویرایشگر است کمک بگیرید تا مشکل را برطرف کند. بیشتر اوقات یک بازآرایى کوچک تمام چیزى است که استیتمنت شما را سلیس و واضح و روان می‌کند.
- مهم نیست که چقدر استیتمنت شما خوب است، بدانید که اغلب مردم آن را خوانده و رد می‌شوند و تعداد اندکى مى‌خواهند بیشتر بدانند و تعداد خیلى معدودى می‌خواهند که همه چیز را بدانند و تنها چند نفر سرانجام به مرحله‌ای می‌رسند که اثر را خریدارى کنند. حقیقت هنر و سلیقه شخصى به همین سادگى است.
قدرت یک استیتمنت تاثیر گذار را بر تشدید، بالا بردن و پیش بردن حس مخاطب در ارتباط با اثر هنریتان دست کم نگیرید.
[/one_half_last]
عالی بود بایدها و نباید ها در استینمنت ننویسی ..
خیلی خیلی عالی و مفید بود ممنون