طراحی مطالعه یا دیزاین
صحبتی با معلمان طراحی امروز ایران
نوشته مخاطب به قلم علیرضا شهریاری
” هنگام آفرینش جهان ، همه چیز آشفته ، نامتناسب و نازیبا بود ، تا اینکه فرشته سرودی خواند و همه چیز به یکباره متناسب و زیبا شد ، از آن پس انسان با کشف تناسبات به علم رسید ، با رفتار به تناسبات آفرینش به اخلاق رسید و آن زمان که تناسبات آفرینش را ارائه کرد ، هنر پدید امد . ” با پذیرش این روایت زیبا میتوان مطرح کرد که آیا طراحی کشف تناسبات آفرینش هست یا رفتار به تناسبات و یا ارائه ی آن ؛ اما قبلا باید مشخص شود که منظورمان از طراحی ترجمه واژه drawing هست یا ترجمه واژه design ؟ اگر منظور از طراحی ، مطالعه شئ ( چیز، هر عنصری که احساس میشود ) باشد به واژه study و drawing نزدیک تَر است و اگر منظور از طراحی ، فعلی در جهت ساختن چیزی نو باشد به واژه design و create نزدیک میشود ، پس drawing میتواند مترادف واژه study ، و design میتواند مترادف واژه create باشند؛ طبق تعبیری که ابتدای متن اشاره شد ، هنگامی که ما به عنوان خالق ، تناسبات جهان را جستجو و مطالعه و روی صفحه ثبت میکنیم ، در حال کشف علم تناسبات هستیم که اسم این جریان را مطالعه ، study میگزاریم ، و هنگامی که سعی در ارائه ی تناسبات داریم و در واقع تنزیل معقول به محسوس میکنیم ، روند این فعل را design و خلق محصول را create می نامیم، پس طبق این تعاریف ، جستجو با یک ابزار(مداد) بر روی یک صفحه(کاغذ) از یک شئ از نظر مطالعاتی مانند سایر مطالعات تناسبات افرینش همچون کشف محل ستارگان و مطالعات پزشکی و….. میباشد؛ هدف از نوشتن این مقدمه تفکیک دو واژه ی study و design بود . حال نحوه ی اجرای مفهوم این دو واژه را در طول تاریخ انسان و بخصوص تاریخ هنر ، بررسی کنید که کجاها انسان طراح جهان را مطالعه کرد و کجاها آن مطالعات را ارائه کرد و چیزی نو ساخت ؛
در آموزش طراحی امروز ایران اما مشکلی وجود دارد،در جریان طراحی که بر کل طراحی کشور حاکم هست ، معلم طراحی بین واژه های study و design تفاوتی قائل نمیشود ! اگر این تفکر یا شیوه که یا از روی نادانی هست یا دانایی ،شخصی باشد تا حدودی مشکلی نیست اما هنگامی که نوبت آموزش میشود ، فاجعه رخ میدهد!
معلم طراحی امروز ( در جریان حاکم طراحی که با عنوان شیوه ی مهرداد خطایی نام برده میشود ) ناخواسته ، قبل از آموزش مطالعه و کشف تناسبات افرینش ، سراغ design و خلق اثر میرود! میدانیم که اصل اساسی مطالعه افرینش ، صداقت است ، وقتی ستاره ای جدید کشف میکنیم ،همان مختصاتی را که برای آن وجود دارد ثبت میکنیم نه یک عدد بیشتر و نه یک عدد کمتر، وقتی سلولی را کشف میکنیم ، همان مشخصات و ویژگی هایی که میبینیم را ثبت میکنیم و طبیعتا مشخصه ای از ذهن خود به دروغ برای آن تعریف نمیکنیم ،وقتی به یک سخنرانی علمی گوش کرده و نکاتی را یادداشت میکنیم ، همان واژه هارا یاد داشت میکنیم نه یک کلمه بیشتر و نه یک کلمه کمتر ، چراکه باید حقیقت اطلاعاتی را که بدست میاوریم را صادقانه ثبت کنیم تا بعد بتوان در آن دخل و تصرف کرد و طرحی نو زد و چیزی نو ساخت ، بطور کلی اول باید قوانین را بشناسیم تا بعد بتوانیم آن را تغییر دهیم ؛ ما به عنوان انسان جستجو گر دانایی، در کشف تمام علوم صادقانه رفتار کردیم و میکنیم ، پس معلم طراحی امروز چرا کشف تناسبات عینی جهان ( طراحی ) را با دروغ شروع میکند و آموزش میدهد؟! مطالعه از یک انسان ( در مرحله قبل دیزاین ) چرا باید با اغراق همراه باشد؟ مگر نباید همان فرم ، همان حرکت ، همان رنگ و همان عناصری را که که میبینیم عینا طبق همان تناسبات و روابطی که هست مطالعه کنیم تا بعد سراغ خلق چیزی نو برویم؟!
