زیبایی نور نقد نمایشگاه الهام یزدانیان در گالری اُ با عنوان نوری که از دور می‌رسد
سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی
زیبایی نور
دانشمندان می‌کوشند تا به واقعیت ساختمان گیتی، مهم‌ترین و ستودنی‌ترین مسئله وجود، پی ببرند. حلول یک ایده برای پاسخگوئی به معمایی در کشف این رازها، گاها از مسیر علم، متوقف می‌گردد و هنرمندان با طرح تخیلات خود، راهی برای عالمان می‌گشایند.
یکی از مهم‌ترین مسائلی که بشر در قرن بیستم به آن پاسخ داد، فهمی از رفتار نور بود. نور به عنوان یکی از ارکان خلقت و جهان پدیدارهای طبیعی، مضمونی پایه‌ای برای کنجکاوی بشر بوده‌است.
در آزمایش شکاف یانگ، نور رفتاری دوگانه ارائه می‌دهد. به عبارتی با حضور یک مشاهده‌گر، رفتار نقطه‌ای نور بروز می‌یابد که این باعث کشف دنیای کوانتومی گردید.
در جهان پدیدارها، نور در حضور یک مشاهده‌گر، بسیار متفاوت متجلی می‌شود تا در غیاب او.
این کشف علمی، به ارزش حضور انسان در زمین جایگاهی کاربردی بخشید. به عبارتی جهان با مشاهده انسان به صورت متفاوتی آشکار می‌گردد.
از سوی دیگر، انسان در طول تاریخ با حضور خود در هستی، پیوسته در حال ثبت تصاویر بوده‌است. این کنش انسانی در طی قرن‌ها، تاثیر قابل توجهی بر زیست‌بوم خود گذارده.
کنش نقاشی هنگامی که به مسئله نور معطوف می‌گردد، سبک‌ها و بسترهای متفاوتی را در تاریخ هنر شکل داده‌است.
این هفته در گالری اُ، الهام یزدانیان، دغدغه‌های خود در مورد نور را به معرض نمایش گذاشته. آثار یزدانیان، خواسته و یا ناخواسته، درگیر مفهوم فضا و نور می‌باشد. گذاری بر زوایای ناپیدای مکان‌های زیست معاصر، دغدغه‌ای است که از تجربیات معمارانه هنرمند حاصل شده‌است.
یزدانیان در سال ۱۳۸۴ کارشناسی نقاشی خود را به پایان رسانده است. او تلاش می‌کند تا از نگاهی تکراری به جایگاه متافیزیکی نور اجتناب ورزد.
عدم حضور انسان در آثار یزدانیان گواهی بر تاکید نقش مشاهده‌گر و ایجاد هم‌ذات پنداری میان هنرمند و مخاطب است. رویکردی که به لحاظ فلسفی متن هنری را بستری برای فهم پدیداری می‌داند، بیشتر رازآلود و گاها (رمانیک – باروکی). نقاشی‌های گذشته هنرمند در مقایسه با اغلب آثار ارائه شده در این کارنما، نکات قابل بحثی را مطرح می‌کند.
مخاطب در برخورد با آثار، با دو گونه متفاوت زیبایی‌شناسی روبرو می‌گردد. نخست آثاری که دارای عمق بیشتر و فضاسازی با سطح و بافت و نور می‌باشند و گونه دیگری از آثار است که در قامت طراحی با تکنیک میکس مدیا و ابعاد کوچک بر روی کاغذ و با رویکردی به لایه‌های کم‌عمق‌تر خلق گردیده‌اند.
فقدان رنگ حداقل به صورت فام و شفاف می‌تواند دلیل دیگری بر علاقه و توجه یزدانیان باشد به مقوله تضاد در قالب تاثیرات نور و جستجوی تجربه‌گرایانه با خوانشی علمی باشد.
یک از المان‌های مورد توجه هنرمند راه‌ها و مسیرهایی است که به صورت پاگرد و یا پلکان‌هایی که به نوری پنهان ختم می‌گردند، این فرم آثار بیشتر به گروه اول تصاویر تعلق دارند و گشت هنرمند از نگاهی متافیزیکی به ذات نقاشی در آثار دسته دوم را نشان می‌دهند.
در آثار دسته دوم پدیداری اشیائی مانند میز، مبل و چرخ در مقابل گرته‌هایی نا تمام از فضای داخلی، حاصل شاعرانگی و جستجوی ذهنی هنرمند است که به سادگی می‌توان تلاش وی را برای گشودن مسیر آینده آثارش درک نمود. سطحیت آثار کوچک‌تر این مجموعه، دورخیزی است که در آینده تحول کمی، کیفی را در زیبایی‌شناسی یزدانیان نوید می‌دهد.
نور به عنوان اصلی‌ترین عنصر واجب برای درک و احساس بینایی، موضوعی مورد توجه هنرمند است که حاصل تجارب و تحصیل نظری در آکادمی دانشکده هنر می‌تواند باشد.
رفتار پیگیرانه، همراه با وفاداری و نظم آموزشی یزدانیان، در طی ۱۵ سال او را در مقام هنرمندی مطرح و جدی قرار داده که در آستانه تحول و کسب مسیری دقیق‌تر از موضوعی به‌شدت گسترده است.
گزینه‌های پیش‌روی هنرمند برای ادامه مسیر هنری و خلق آثارش قطعا با این نمایشگاه شفاف‌تر می‌گردد، آنچه امروز از این مجموعه دریافت می‌شود. مسیری به سوی جریان‌های فرم‌گراست و یا نگاهی علمی به مقوله نور، در جایگاه واسطه تاثیر گذاری ذهن بر ماده، قطعا این انتخاب یزدانیان باید فارق از ارزشمندی مدیا و مفاهیم گسسته نظام‌های نظری مدرنیستی باشد.
نقد نمایشگاه های قبل به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
- هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
- مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
- نقد نقاشی‌های امید بازماندگان در خلوت زیستی خود
- هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
- مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
- نقدی بر نمایشگاه شب روز شب پری یوش گنجی در گالری ایرانشهر
