تجسم بختک در گالری محسن | نقد نمایشگاه
نقدی بر نمایشگاه بختک، ناهید بهبودیان، میلاد جهانگیری، سهیل مختار، گالری محسن
فلج کننده و خفقان آور
سایت تندیس به قلم مریم روشن‌فکر
این هفته در گالری محسن سه هنرمند مستقل هریک نمایشگاهی از آثار خود، با عنوان «بختک» را به تماشا گذاشته‌اند. سه نگاه مجزا و سه رویکرد کاملا مستقل از هم که هریک بیان‌گر روحیه‌ای متفاوت است.
«بختک موجودی نامریی است که شب هنگام بر بدن انسان چیره می‌شود و تمام بدن را در اختیار گرفته و قفل می‌کند، در این حالت انسان فقط نظاره‌گر ناتوانی خود است. ترسی بدون دلیل وجود انسان را در بر می‌گیرد و انسان توان کوچک‌ترین واکنشی نسبت به این ترس ندارد. در برخی باورهای قدیمی معتقدند که بختک روی سینه افراد می‌نشیند و تمام وجود آنها را فلج می‌کند.» (۱)
آثار این نمایشگاه در دو طبقه و در دو گالری مجزا نمایش داده شده‌اند. سهیل مختار با آثار نقاشی و میلاد جهانگیری با نقاشی و حجم خود در طبقه زیر زمین و ناهید بهبودیان در طبقه همکف حضور دارند.
بهبودیان متولد ۱۳۶۲ است؛ در رشته گرافیک تحصیل کرده و در این نمایشگاه آثار طراحی و احجام خود را ارائه داده‌است. احجامی که با تکنیک پاپیه ماشه کار شده‌اند و نگاهی به افسانه خود روایت شده او از امپراطوری گل‌ها دارند.
سهیل مختار متولد ۱۳۶۴ دانش‌آموخته رشته نقاشی است. او بود و نبود انسان‌ها یا به عبارتی موجودات انسانی را نقاشی کرده‌است. رها کردن فرم و استفاده قدرتمند از رنگ و بافت نیز او را یاری نموده تا هرچه بیشتر بر این رفتن و آمدن و حیات متسلسل تأکید ورزد.
میلاد جهانگیری متولد ۱۳۶۸ است. او در آثار خود با رویکرد مستقیم و بدون حاشیه به سراغ مرگ تدریجی آنچه طبیعت می‌نامیم رفته‌است. که خود آن را «بربالین درختان مرده» نامیده‌است.
وجه اشتراک این آثار عنوان «بختک» است. موجودی که در خواب ظاهر می‌شود. خوابی که هنرمندان این نمایشگاه از آن سخن می‌گویند آشکارا خواب موجودی غفلت آلوده است و هریک به فراخور اندیشه خود آن را به گونه‌ای تعبیر کرده‌است. آنگاه رابطه او با آنچه در پیرامونش می‌گذرد، آنچه پیش از او بوده و بعد از او خواهد بود مورد بازنگری قرار می‌گیرد.
بختک سنگینی فلج کننده‌ای است که بر آرامش می‌افتد و قدرت زندگی و حرکت را از او سلب می‌کند. هنرمندان این نمایشگاه نیز هریک بختک مورد نظر خود را ترسیم نموده‌اند. آنچه بر آگاهی افتاده و در حال خفه کردن آن است.
در آثار بهبودیان سر منشاء خواب به سخره گرفتن قدرت پنهان و عظیم طبیعت است، قدرتی که هرگز از بین نمی‌رود و حتی وقتی به ظاهر مغلوب می‌شود به گوشه‌ای خزیده و پنهانی به زندگی خود ادامه می‌دهد تا دوباره جان یابد و بر سریر قدرت بنشیند. در امپراطوری گل‌ها که از بین رفته است. قدرت سحرآمیز دانه‌های گلی که در بدن مهاجمین پنهان مانده بالاخره سرباز کرده و خود را نمایانده است. در این حالت است که پیکره موجودات میمون مانند با شکفتن این گل‌ها در حال فروپاشی است. موجودی که اشاره‌ای مستقیم و مودبانه به پستاندار هوشمند و راست قامت دارد. گل‌های بی‌آزار لطیف که از هر گوشه‌ای روییده‌اند. تجلی بلایی که شاید روزی بر سر ما بیاید.
ما انسان‌ها که مخربین سیاره‌ای به غایت یکتا هستیم. بختکی که بر آن افتاده است و امید است روزی در غیرمحتمل‌ترین خواب شیرین جای خود را عوض کند و این‌بار عظمت طبیعت بر تخریب‌گر چیره شود.
داستان تخیلی بهبودیان ساده و سرراست است و چندان خارج از ذهن نیست. داستانی که با گل‌های طراحی شده تک رنگ و ساده در قاب آغاز شده و به میمون‌های گل به بر ختم شده‌است.
در آثار میلاد جهانگیری نقاشی‌های زیبا، از مناظر رازآلود، دره‌ها، رودخانه‌ها و کوه‌ها با تبی نامحسوس در تپش هستند. آثار او با نیروی نامرئی احاطه شده‌اند که در رنگ‌های سرد و عمیق جنگلی حضور دارد. رازآلودگی و عمق نقاشی‌ها بیان‌گر دلتنگی است و ترس از دست دادن طبیعتی است که معنای آن در کنار جسمیتش فی‌الحال از دست رفته‌است. جهانگیری سعی می‌کند رابطه مرگ و طبیعت را برقرار سازد، هم مرگِ طبیعت و هم مرگی که در طبیعت پنهان شده‌است. (جنازه زنی که در جنگل به قتل رسیده و جنگل را در ذهن نقاش با معنای مرگ پیوند زده‌است.)
سهیل مختار در آثار خود، جهان انسانی را بر دیگر چیزها ترجیح داده‌است، انسان‌هایی که یکی در میان هست و نیست می‌شوند و به سختی می‌توان گفت آنچه هستند، چیست، زیرا سرعت تناوب حضور و غیابشان آن‌قدر زیاد است که فاصله بین دو نبودن را در آنان کم کرده و از ایشان موجوداتی نا معلوم ساخته‌است. موجوداتی که مانند بختک بر یکدیگر آویخته‌اند و سعی دارند با گرو گرفتن دماغ دیگری راز گنج‌های اسکند را بیایند.
می‌گویند بختک کنیز اسکندر بود که بی اجازه از آب حیات نوشید و اسکندر به تنبیه بینی او را برید و او از گل برای خود دماغی دیگر ساخت، حال اگر کسی که بختک بر او افتاده قصد دماغ او را کند، بختک از ترس گنج‌های اسکندر را بر او عرضه خواهد کرد.(۲)
موجودات مختار نیز با یکدیگر در جدلی دائمی به سر می‌برند. جدلی ناخودآگاه و پذیرفته شده که در پس چهره‌های گنگ و لبخند به لب پنهان است. در این حین مرتب در یکدیگر مسخ می‌شوند. او با جستجوی روایت خطوط، به ذهنی خالی و بی‌روایت می‌رسد که آن را به شهود اشراقی مرتبط می‌داند. اما شهود مختار فارق از نور و تاریکی یک لحظه بی‌آغاز و انجام است که معلق مانده. او از رها کردن ذهن به خطوط و رنگ‌ها بهره می‌برد. در آثار او وجوه اجتماعی و روانشناسانه پنهان‌اند اما خود نقاش بیشتر بر رهایی و بی مرزی تاکید دارد. خرده روایت‌های او با گوشه‌های تاریخ هنر پیوند خورده‌اند و بیشتر بازتاب چالش ذهنی او پیرامون مدیای نقاشی هستند.
همه این هنرمندان رابطه‌ای پیرامون جهان بیرون و امری مثالی یا فرا انسانی را مورد چالش قرار داده‌اند. رابطه غالب و مغلوب در پیوند با ناخودآگاه یا فراطبیعت.
تصاویر بیشتر و گزارش تصویری این نمایشگاه را اینجا ببینید:
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
نگاهی به نمایشگاه نقاشی و مجسمه بختک در گالری محسن
نگاهی به نمایشگاه نقاشی و مجسمه بختک در گالری محسن گزارش تصویری از آثار ناهید بهبودیان، میلاد جهانگیری و سهیل مختار نمایشگاه تا ۱۸ مرداد ادامه دارد. ساعات بازدید: ۴عصر تا ۹ شب (گالری روزهای پنجشنبه تعطیل است.) آدرس: بزرگراه مدرس شمال، خیابان ظفر شرقی، خیابان ناجی، خیابان فرزان شرقی، خیابان نوربخش، بلوار مینا، پلاک ۴۲٫ تلفن: ۲۲۲۵۵۳۵۴ این هفته در گالری محسن شاهد نمایشگاه نقاشی با عنوان بختک هستیم. نمایشگاهی با سه رویکرد متفاوت از سه هنرمند جوان که […]
پی نوشت:
۱- (https://fa.wikipedia.org/wiki/)
۲- همان
