از روزنامه پیچ کردن تا کت و شلوار پوشاندن یک اثر هنری
اهمیت بسته بندی در صنایع دستی
هنوز هم در نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی، یک اثر هنری را روزنامه پیچ می‌کنند و آن را تحویل مشتری می‌دهند. موضوعی که به اعتقاد بسیاری به ویژه گردشگران خارجی موجب قطع ارتباط مخاطب با یک اثر هنری در این مرحله قطع می‌شود.
سایت تندیس به گزارش ایسنا، کریستین خلوشیان- مدیر هنری تیم Back Bone Branding که برای اجرای کارگاهی در دو سالانه طراحان بسته بندی به همراه تیم‌شان اخیرا به ایران سفر کرده بود، درباره بسته‌بندی در حوزه صنایع دستی ایران توضیح داد: در سفری که به اصفهان داشتیم متوجه بسته‌بندی صنایع دستی شدیم. صنایع دستی ایران برای ما جذابیت بسیاری داشت اما زمانی که به مرحله بسته‌بندی می‌رسید، ارتباط ما با یک اثر هنری قطع می‌شد و آن بسته‌بندی‌ای که در شأن هنر دست باشد را نمی‌دیدیم.
او همچنین گفت: قطعا وقتی مشتری یک هنر دستی را می‌خرد، توقع دارد که این هنر در بسته‌بندی در خوری ارائه شود. طراحان بسته‌بندی در این زمینه مسئولیت بزرگی را بر عهده دارند و باید به عنوان یک مسئول اجتماعی و فرهنگی در این زمینه تغییر ایجاد کنند و به عبارتی شأن فرهنگی یک کشور را حفظ کنند.
استودیوی Back Bone Branding از برگزیدگان مهمترین جوایز جهانی در زمینه طراحی بسته بندی از جمله جایزه طلای Penta award است.
مدتی است که صنعتگران و مسوولان کشورمان نیز متوجه اهمیت بسته بندی در صنایع دستی شده‌اند به همین دلیل ۱۶ مهرماه جلسه‌ای با حضور بهمن نامور مطلق- معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی با فعالان صنایع دستی و بسته بندی برگزار شد.
معاون صنایع دستی کشور در این جلسه با اشاره به فرهنگ ارتباطی و مباحث فلسفی و متنی این موضوع با کالای صنایع دستی که خود شی هنری است، بیان کرد: اخیرا جلسه‌ای با هیئت‌های چینی در کویت برای تقویت بسته‌بندی در حوزه صنایع دستی داشتیم و مباحثی را برای تعامل بین ایران و چین در این زمینه مطرح کردیم. امیدواریم با تداوم این جلسات و تصمیمات اتخاذ شده در راستای اجرای این مهم در آینده به نتایج خوبی برسیم.
همچنین مدیر کل اداره حمایت از تولید معاونت صنایع دستی گفت: ممکن است استفاده از بسته‌بندی در نمایشگاه‌های صنایع دستی در استان‌هایی که تسهیلات دولتی و کمک‌های ستادی بیشتر است، اجباری شود.
روح الله رحمانی – کارشناس حمایت از تولید معاونت صنایع دستی نیز درباره بسته بندی صنایع دستی به ایسنا، گفت: ما در کشورمان مشکل طراح نداریم. مشکل بسته بندی صنایع دستی ما از طراحی نیست بلکه موضوع اصلی تولید و انبوه سازی است. با اینکه برای معاونت صنایع دستی زیبایی در بسته بندی برای مهم است اما در مقدمات این کار به دنبال ساده سازی هستیم و نمی‌خواهیم مسئله را پیچیده کنیم.
او ادامه داد: ما در این زمینه هنرمندان قابلی داریم. گروهی تشکیل دادیم که در آن ۱۱۰۰ نفر متقاضی بسته بندی هستند. کمپین بسته بندی راه اندازی کردیم که در حال حاضر ۵۰۰ عضو دارد. در فاز اول این کمپین درصدد هستیم ۵۰ طراح و فعال بسته بندی صنایع دستی را با صنعتگران مرتبط کنیم. ما برای شروع در حوزه بسته بندی صنایع دستی با انبوه سازی، ارزان سازی و ساده انگاری مواجه هستیم.
این کارشناس اضافه کرد: درست است که صنایع دستی ما تا کنون یک کت و شلوار دو میلیون تومانی نپوشیده است اما تلاش می‌کنیم که در ابتدای امر، یک کت و شلوار ۵۰۰ هزار تومانی به تن این هنر- صنعت بپوشانیم. ما فکر نمی‌کنیم که در ابتدای امر باید از پله اول به پله پنجم بپریم. معاونت صنایع دستی به دنبال ارزان سازی و عرضه صنایع دستی با بسته بندی شناسنامه‌دار است.
رحمانی بیان کرد: ما در بخش حمایت از تولید معاونت صنایع دستی در درجه اول به دنبال حفاظت و تشخص بخشی به صنایع دستی در بخش بسته بندی هستیم تا تن پوش جدیدی را به تن هنرهای سنتی و صنایع دستی کنیم زیرا ما میراث دار نیاکانمان هستیم و باید با استفاده از هنر صنعتِ بسته بندی این میراث را حفظ کنیم تا از روزنامه پیچ کردن و فرش فله‌ای صنایع دستی فاصله بگیریم و به سمت تجاری و برند سازی برویم.
او با بیان اینکه بسته بندی صنایع دستی می‌تواند به دو شکل اتفاق بیفتد ادامه داد: یکی بسته بندی دست ساز و دیگری بسته بندی صنعتی است. بسته بندی دست ساز هزینه بالایی دارد. ما فرمولی داریم که قیمت بسته بندی صنایع دستی پنج و نهایت هفت درصد از قیمت فروش تکی محصول باشد. به طور مثال اگر قیمت یک بشقاب مینا ۵۰ هزار تومان است، قیمت بسته بندی آن نباید از ۲۵۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کند. در بسته بندی صنعتی قیمت کاهش پیدا می‌کند.
این کارشناس افزود: وقتی صحبت از صنایع دستی می‌شود با بیش از ۲۵۰ رشته در این حوزه مواجه هستیم که باید برای هر کدام از آنها تعریفی داشته باشیم. تیراژ تولید صنایع دستی ما با تیراژ تولید بسته بندی صنعتی همخوانی ندارد برای مثال ممکن است یک تولید کننده سفال لالجین حدود ۲۰ محصول با سایزهای متفاوت داشته باشد بنابراین یکی از روش‌ها این است که تولید انبوه بسته بندی را در اختیار آنها قرار دهیم، به همین منظور هم به دنبال بسته بندی انعطاف پذیر هستیم.
او اعلام کرد: ما تکنولوژی بسته بندی صنعتی هم داریم اما شاید به چند دلیل ابتدای راه بسته بندی صنایع دستی هستیم. بسته بندی، صنعت دشوار و پیچیده‌ای است که این اتفاق در صنایع دستی پیچیده‌تر هم می‌شود زیرا تنوع محصول و سایز صنایع دستی زیاد است. بسیاری از شرکت‌ها راغب شدند، تعداد محدودی از بسته بندی را در اختیار تولید کنندگان قرار دهند.
یکی از مشکلات بسته بندی صنایع دستی دسترسی نداشتن صنعتگران به تولید کنندگان بسته بندی است. از طرفی برخی از صنعتگران تمایلی ندارند برای بسته بندی صنایع دستی هزینه کنند. از طرفی هیچ نهادی هم روی این دسته از افراد نظارت ندارد. ما باید به جایی برسیم که صدور پروانه تولید در صنایع دستی را به شرط داشتن بسته بندی ارائه دهیم.
