مریم سالور از بنیان‌گزاران و هنرمندان سفال و مجسمه مدرن ایران
نقدی بر نمایشگاه «قاصدک» در گالری ایرانشهر
سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی
در هنر ایران طبیعت نقشی والا داشته است. ایرانیان سعی در حفظ و نگهداری مظاهر طبیعی داشته و در میان عناصر طبیعی مورد توجه هنرمندان ایرانی، خاک جایگاهی خاص را به خود اختصاص داده است. مهم‌ترین کارماده مصرفی اشیا در زیست روزانه سفال بوده. سفال ایرانی در طول قرن‌ها بستر زایش هنر و نقوش حاصل از تأمل انسان در جهان پیرامون خود بوده است. بی‌شک از منظر متخصصان جهان باستان تکنیک و گستره‌ی زیبایی‌‌شناسی، سفال بومی ایران در میان تمدن‌های باستانی منحصر به فرد است و مراکز تولید این دست ساخته انسانی از هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح تا قرون معاصر بی‌وقفه درگیر تولید و تکثیر در قالب‌های خلاقانه بوده‌اند.
هنر مدرن ایرانی با شکل‌گیری خود از سال‌های ابتدای قرن بیستم به این متریال نگاهی ویژه داشته و هنرمندان در قالب‌های متنوعی چون مجسمه و اشیا کاربردی سعی در اجماع این میراث ارزشمند نیاکان خود داشته‌اند.
کار با خاک روی بوم‌های نقاشانی چون مارکو گرگوریان و پرویز کلانتری تا تولید مجسمه‌های سفالی پرویز تناولی همگی حاکی از این رنسانس به مواد و مفاهیم کهن دارد.این هفته شاهد برپایی نمایشگاه نقاشی و چیدمان تحت عنوان قاصدک از هنرمند صاحب نام مریم سالور بودیم. سالور را به سفالگری و مجسمه‌سازی می‌شناسیم و در تداوم کار مجسمه‌سازی با استفاده از مواد و مصالح متفاوت وی به‌سمت نقاشی سوق پیدا کرده است.
طبیعت، خاک و تجربه‌گری مهم‌ترین ارزش‌های تفکر و پویش هنری سالور می‌باشد. وی متولد سال‌های ۱۳۳۳ در تهران است و تحصیلات خود را در خارج از ایران در رشته‌های کامپیوتر و سفالگری به انجام رسانده. او از سال‌های ۱۳۶۶ تاکنون بی‌وقفه در تلاش و تولید و شکل دادن به نمایشگاه‌های خود بوده است. بررسی حجم تولیدات و تجربیات سالور در طی سی سال گذشته از حوصله این مقال خارج است؛ چراکه وسعت این فعالیت‌ها خود نیازمند زمانی بسیار است.نخستین نمایشگاه سالور در قالب مواد جدید و نقاشی در فرهنگسرای نیاوران و تحت عنوان رؤیت زمین شکل گرفت. تسلط بسیار وی در کار با سرامیک و گِل عمده آثار وی را تحت سیطره شکلی این مواد حتی در نقاشی قرار داده. مسیر سالور از سفال و اشیا به مجسمه سپس سطوح نقاشی جنبش خلاقانه‌ی او را به سمت مفاهیم غیرمادی‌تر هنر نشان می‌دهد، و امروز می‌توان نام او را در میان بنیان‌گزاران و هنرمندان سفال و مجسمه مدرن ایران قرار داد.
درنمایشگاه قاصدک، سالور با ۱۲ تابلو و یک چیدمان حضور پیدا کرده است. بیانیه هنرمند سراسر شاعرانگی و مواجهه لطیف با پدیده‌ای طبیعی به‌نام قاصدک است. نگاه گفتگوگرانه و یا دوگانه وی حاکی از چالش نیروهای زیستن انسان همچون خیر و شر، مثبت و منفی، و خاک و آب در بافت فکری اوست، اما در اینجا گفتگو توسط واسطی به‌نام قاصدک شکل گرفته. موجودی که در باورهای فولکلور ما پیام آور دوستان و یاران دور از هم است. این فراق و جداافتادگی دلالتی از شفافیت قدرت شهود هنرمند در تجربه زیستن و پختگی و درک مراتب شکل‌گیری زندگی است.طبیعت زندگی با لطافت ذهن سالور رقصی زیبا را شکل می‌دهند، تابلوهای هنرمند آکنده از یک حس درونی و مکاشفه‌ی درخشان همراه با شور و شیفتگی او نسبت به معرفت طبیعت است.
در بررسی سیر نقاشی‌های سالور از سال‌های هشتاد تاکنون شاهد حضور این لطافت و گسترش قطعات الحاقی همچون آینه‌ها در این آثار هستیم. حضور مجدد فرم واقعگرایی همچون قاصدک، گرچه در هیئت تجریدی به نوعی تعادل بخش و بازگشت مفهومی تجربه زیبایی‌شناسانه وی است. استفاده از رنگ‌های سفال و بافت ترک خورده بستر نقاشی‌ها قوام‌بخش یگانگی و منحصر به فرد بودن آثار سالور می باشد. حضور چیدمانی از قاصدک‌های فلزی که از قلع ساخته شده‌اند در بدو ورود به نمایشگاه همراه با بازتاب نور آینه‌های نصب شده به‌عنوان دنباله‌های این قاصدک‌های در حال پرواز مخاطب را با حسی از نورهای پاییزی مواجه میکند.
این قاصدک‌ها آنچنان که هنرمند در بیانیه خود آورده است در فضای بی‌کران می‌رقصند و می‌چرخند و با بازیگوشی زمین و آسمان را به‌هم نزدیک می‌کنند. زمین تشنه با بارش، ساقه ترد را هل می‌دهد و ساقه پیام زمین را به آسمان می‌برد. رابطه بین زمین و آسمان دوگانه ای است ، که شکل‌گیری این کارنمای سالور را محقق میکند.. قاصدک از دل خاک سربرمی‌آورد و مالامال از تجربه زیستن، به‌سمت سکوت بی‌نهایت آسمان می‌رود.
نقد نمایشگاه‌های قبل را به قلم جاوید رمضانی اینجا بخوانید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
حسین والامنش هنرمندی دغدغه‌مند و ایده پرداز
حسین والامنش هنرمندی دغدغه مند و ایده پرداز نقدی بر نمایشگاه حسین والامنش در گالری پروژه‌‌های آران با عنوان «از کجا آمده‌ام» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی براساس ثبت تاریخ، اصطلاح هنر مفهومی به جریانی اطلاق می‌شود که اوج آن بین سال‌های ۱۹۶۶ و ۱۹۷۲ میلادی در غرب بوده است. آنچه هنر مفهومی را یکپارچه کرده نه تنها مقابله با الگوی «مدرنیستی هنر» است؛ بلکه آموزه‌هایی است؛ که از سایر جنبش‌های قرن بیستم فرا گرفته است؛ به […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
واقع گرایی اندیشمندانه در آثار وحید محمدی
واقع گرایی اندیشمندانه در آثار وحید محمدی نقدی بر نمایشگاه وحید محمدی در گالری آتبین سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی واقع‌گرای اندیشمند سهروردی فیلسوف و حکیم مسلمان با ارایه نظریه حکمت اشراق، نور را در جایگاهی والا و دارای مراتب تجلی متفاوتی نسبت به هستی‌شناسی ایران اسلامی قرار می‌دهد، آنچنان‌که نور ملکوتی جزء عناصر مهم و قابل اتکا در هنر ایران گردیده است. از منظر این حکیم هیچ نماد و مصداقی از جهان غیرمادی مانند نور مظهر وحدت جهان […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
آرمان استپانیان | هرچه پیش‌پا افتاده‌تر بهتر
آرمان استپانیان | هرچه پیش‌پا افتاده‌تر، بهتر نقدی بر آثار آرمان استپانیان سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی در پارکینگ پروانه من بسیاری از تصاویر را که کسی به دنبال آن نیست خریداری می‌کنم. عکس‌های قدیمی، تصاویر خانوادگی بی‌ارزش، مکان‌های نامعلوم یا تبلیغات قدیمی، فیلم‌ها و کارت پستال‌های ساده و دیده نشده. این تصاویر را تهیه می‌کنم تا در کنار هم به بازی خودم مشغول باشم؛ بازی جذابی که می‌تواند خلاقانه داستان‌سرایی ذهن رویاپرداز من را تقویت کند.وقتی در لابه‌لای […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
سعید امدادیان با عینکی نه چندان غماز
سعید امدادیان با عینکی نه چندان غماز نقدی بر نمایشگاه سعید امدادیان در گالری هور سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی نقاشی منظره از ابتدای پیدایش آن نه تنها چهره‌ی فیزیکی جهان را بازنمود کرده است؛ بلکه رابطه‌ی انسان و طبیعت و در نهایت روابط انسان‌ها در طبیعت را هم به تصویر کشیده است. در ایتالیا و هلند منظره نگاری اواخر دوره‌ی رنسانس رونق گرفت و با شکلی آرمانی بستر تداوم دهنده‌ی نگاهی شاعرانه بود. با حضور و پیدایش هنر […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
کیومرث کیاست | نقدی بر نمایشگاه روایت جنون در گالری ساربان
کیومرث کیاست | نقدی بر نمایشگاه روایت جنون در گالری ساربان من زندگی را انتخاب نمودم مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی مرگ هستی را بر انسان مکشوف میکند. در سرشت سوگناک زندگی، انسان در جستجوی امید می‌زید، ابدیت چهره‌ای رازآلود و جاودانه دارد. انسان از نیستی گریزان است و جاودانگی دغدغه‌ی این موجود فانی است. بازتاب این آرزو در کردارهای بشری الحان متفاوتی یافته و امروز مسیر های مشخصی برای تجلی آن تعریف گردیده است. هنر می‌تواند یکی از […]
