سومین نشست علمی سیزدهمین دوسالانه عکس ایران به بررسی وضعیت آموزش عکاسی در دانشگاه‌ها اختصاص داشت.
به گزارش روابط عمومی انجمن عکاسان ایران، نشست «وضعیت کنونی آموزش عکاسی در دانشگاه‌های ایران از دیدگاه مدیران گروههای آموزشی» از ساعت ۱۵:۳۰ الی ۱۷ به عنوان سومین نشست علمی سیزدهمین دوسالانه عکس ایران روز هشتم بهمن در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.
محمد مهدی رحیمیان ریاست این جلسه را برعهده داشت و حشمت افتخاری به نمایندگی از دانشگاه آزاد، محمد خدادادی مترجم زاده به نمایندگی از دانشگاه هنر، مهدی مردانی به نمایندگی از دانشگاه سمنان و علیرضا کریمی صارمی به نمایندگی از دانشکده خبر از جمله کارشناسان حاضر در این نشست بودند.
رحیمیان در ابتدای این برنامه گفت:«قریب ۳۲ سال از راه اندازی رشته عکاسی در دانشگاه تهران می‌گذرد. کمتر از ده سال پس از آن نیز دانشگاه آزاد اقدام به آموزش عکاسی کرده است. اولین سوال من از آقای مترجم‌زاده در مورد جایگاه گروه عکاسی در فرایند آموزش این رشته در دانشگاه است.»
مترجم‌زاده نیز گفت:«طبیعی است اگر بخواهیم سابقه آموزش عکاسی را بررسی کنیم، می‌توانیم به سراغ دارالفنون برویم و به این نتیجه برسیم که همپای کشورهای غربی سابقه آموزش این رشته را داشته‌ایم. از سوی دیگر، ضرورت آموزش عکاسی موضوع دیگری است که نیاز به حمایت جامعه هنری و فرهنگی دارد که در مورد نقاشی اواخر دهه ۲۰، در مورد گرافیک اواخر دهه ۴۰ و در مورد عکاسی اواخر دهه ۵۰ ضرورت آموزش آن در دانشگاه بوجود آمد. اسناد به ما می‌گویند جنگ باعث تسریع در راه اندازی رشته عکاسی شد. بنابراین پیشینه تدریس عکاسی در دانشگاه را باید در دهه ۵۰ و ۶۰ جستجو کرد.»
او افزود:«عکاسی در دانشگاه‌های هنری بنا بر ضرورت آن نهاد شکل گرفته است. در دنیا هم معمولا عکاسی در زمره هنرهای تصویری قرار داده می‌شود. در دانشگاه هنر که من به نیابت از رئیس گروه عکاسی این دانشگاه در این نشست حاضر شده‌ام، عکاسی جز هنرهای تجسمی به حساب می‌آید.»
افتخاری در ادامه نشست در مورد وضعیت آموزش عکاسی در دانشگاه آزاد گفت:«گروه عکاسی دانشگاه آزاد در مجموعه دانشکده هنر و معماری قرار دارد. سیاست کلی آموزش در دانشگاه آزاد، برگرفته از دستورالعمل‌هایی است که وزارت علوم در دیگر دانشگاه‌ها اعمال می‌کند. از طرف دیگر یکی دو سال است دانشگاه آزاد در برخی از رشته‌ها بدون کنکور اقدام به پذیرش دانشجو می‌کند که در رشته‌های هنری هم اینگونه است اما خوشبختانه در گروه عکاسی همچنان کنکور وجود دارد و شاید هنوز یک نقطه امیدی گوشه دل ما وجود دارد که دانشجویان عکاسی خواسته‌اند از سد کنکور رد شوند. از نظر نوع آموزش و میزان تجربه، متاسفانه دانشجویان ما با دیگر دانشگاه ها در یک سطح قرار دارند که اگر لازم باشد، در این زمینه توضیح بیشتری می‌دهم.»
در بخش بعدی رحیمیان خطاب به صارمی این پرسش را مطرح کرد:«لزوم آموزش عکاسی چیست؟ آیا آموزش عکاسی که خارج از نظام آموزش عالی تدریس شود، موفق‌تر هست؟»
صارمی چنین گفت:«قبل از اینکه درس عکاسی در دانشگاه تهران و دانشگاه هنر مطرح شود، انجمن سینمای جوانان ایران فعالیت خود را در ۶۰ مرکز آغاز کرد و زمانی بود که مردم هنوز آشنایی زیادی با عکاسی نداشتند و به جرات می‌توانیم بگوییم این انجمن پایه گذار عکاسی نوین بعد از انقلاب بود. ایجاد سرفصل‌های آموزشی باعث آموزش عکاسی شد و بعدها همان هنرجویان در دانشگاه تهران و هنر پذیرفته شدند که الان به عنوان پیشگامان هنر عکاسی از انها یاد می‌کنیم ولی در سیستم آموزش عالی بحث آموزش عکاسی در انجمن ادامه داشته و ادامه خواهد داشت.»
او ادامه داد:«تا زمانی که نگاه جدی‌تری به آموزش عکاسی وجود داشت و از طریق کنکور سراسری تعداد محدودی دانشجو پذیرفته می‌شد، بازده آموزشی فوق‌العاده بود و نهایت استفاده از حضور استاد در کلاس انجام می‌شد اما در حال حاضر به نوعی در دانشگاه‌ها باز شده و هر کسی با علاقه یا بدون علاقه می‌تواند وارد دانشگاه‌ها شود. موقیتی فراهم شده است که سطح آموزش روزبه روز تنزل پیدا می‌کند به گونه‌ای که باعث تضعیف انگیزه کسانی می‌شود که با عشق سر کلاس‌ها نشسته‌اند و متاسفانه در اقلیت هستند.»
او سپس به تاثیر مشکلات اقتصادی بر فضای آموزشی اشاره کرد:«با توجه به مشکلات مالی عدیده‌ای که دانشگاه دارند، به خاطر شهریه تعداد ثبت نام کنندگان بیشتر می‌شود و به نوعی همه نوع دانشجویانی که در کلاس هستند از تعادل و توازن در ایجاد یک نوع ارتباط میان مدرس و دانشجو و تفهمیم مطلب در کلاس یکسان نیستند مثلا یک جوان ۱۸ ساله با یک قدرت پویایی خوب با شخصی که بالای ۵۰ سال سن دارد در یک کلاس حضور پیدا می‌کنند و این مسئله باعث بروز نقص‌هایی می‌شود که روز به روز چشمگیرتر شده است. به گونه‌ای که از طریق فضای مجازی همه اذعان دارند که دانشگاه منشا برکتی در راه علم و آموزش نبوده است.»
کریمی صارمی در مقایسه وضعیت آموزش در گذشته و حال عنوان کرد:«وقتی به گذشته نگاه کنیم می‌بینیم بهترین دانشجویان دانشکده هنر و تهران دارای فکر و اندیشه هستند ولی چرا امروزه دانشجویان ما اینگونه نیستند و در یک صفحه غلط‌های املایی زیادی دارند؟ چرا این یاس و ناامیدی در میان دانشجویان رشته عکاسی دانشگاه‌های تهران وجود دارد و به جای اینکه گلوله‌ای از انرژی در این برهه از زمان باشند، تقریبا جز مایوس‌ترین افراد در سیستم آموزشی هستند؟»
از راست : مهدی مردانی ، علیرضا کریمی صارمی ، حشمت افتخاری ، دکتر محمد خدادادی مترجم زاده ، محمد مهدی رحیمیانمردانی نیز در بررسی وضعیت رشته عکاسی دانشگاه سمنان گفت:«دانشکده هنر دانشگاه سمنان درحال حاضر ده رشته کارشناسی دارد که از سال ۸۹ اولین ورودی‌ها عکاسی وارد دانشگاه شدند. هرسال تلاش می‌کنیم بیشتر از ۱۲_۱۳ نفر دانشجو نپدیریم تا استفاده بهینه تری از فضای آموزشی داشته باشیم.تعدادی از دانشجویانمان هم در خبرگزاری‌های مختلف مشغول به کار هستند.»
رحیمیان در ادامه به این مسئله پرداخت که در این ۳۲ سال چقدر به بازنگری دروس و وضعیت آموزشی رشته عکاسی نگاه شده است.
دکتر محمد خدادادی مترجم زادهمترجمزاده در تشریح این موضوع گفت:«از سال ۱۳۶۸_۶۹ بارها ضرورت بانگری به موارد درسی پدید امد و برنامه هایی نوشته و بازبینی‌هایی صورت گرفت. همان موقع هم میان مدرسان رشته عکاسی اختلاف‌نظر بود باینحال نیم نگاهی به شرح درس کشورهای دیگر هم شد. ضمن این تحقیق‌ها متوجه شدیم در جهان هم یک وفاق قطعی برای آموزش عکاسی وجود ندارد به همین خاطر تطبیقی میان نیازهای داخلی و آنچه در جهان وجود دارد، بوجود آوریم و بدون اینکه چارچوب کلی واحدها و درس‌ها بهم بخورد، تغییراتی را پدید آوردیم. منتهی سرعت ما از نظر ابزاری از آنچه در دنیا درحال روی دادن است، کمتر بود. ضمن اینکه ما در ایران مشکل ابزار داریم. ما ابزار لازم را برای یک کارگاه عکاسی نداریم و همین محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند.»
افتخاری نیز در ادامه نشست اظهار کرد:«تعداد دانشجویان دانشگاه آزاد در ابتدا خیلی زیاد بود اما من در آن زمان در این دانشگاه فعالیت نمی‌کردم. زمانی که وارد این دانشگاه شدم، سعی شد محدودیت در پذیرش وجود داشته باشد که تعداد دانشجویان به نزدیک ۲۰۰ نفر در هر ترم رسیده بود. از پنج سال گذشته میانگین ورودی‌هایمان به ۵۰ نفر رسید اما در دو سال گذشته بیش از صد نفر دانشجو پذیرش شده است علیرغم اینکه از سوی ما تنها بر پذیرش ۵۰ نفر تاکید شده است. از طرف دیگر خوشبختانه دانشگاه آزاد از نظر امکانات مجهز است و اساتید هیات علمی و مدعو خوشنامی داریم.»
روابط عمومی انجمن عکاسان ایران
عکاس مهناز صحاف
منبع(+)
