جوئل پیتر ویتکین قراردادها را عمداً زیر پا می‌گذارد

جوئل پیتر ویتکین در واکاوی جهان‌های خرد و اسطوره‌ای

بررسی سیر عکاسان فرمالیسم تا پلورالیسم
خلاصه کتاب عکاسی نمایی از مدرنیسم

نوشته: ون درن کوک | ترجمه: غلامحسین فتح الله نوری | انتشارات حرفه هنرمند

سایت تندیس: تلخیص محدثه شادمهر

جوئل پیتر ویتکین Joel Peter Witkin به دنبال موضوعاتی برای ترساندن بیننده دنیا را می‌کاود و با رویاپردازی‌هایش در تاریکی سرشت واقعی انسان رازهای نهفته را می‌جوید. تصاویر گرفته شده توسط وی، آن طور که اغلب مخاطبانش گفته‌اند از روان پریشی سرچشمه نمی‌گیرد، بلکه به زیر پا نهادن عمدی قراردادهاست. او در مقایسه با اکثر عکاسان، از نقاشانی چون فرانسیس بیکن و ماکس بکمان در کارهایش الهام گرفته است.

وی در جهان‌های خرد رومانتیک و گاه حماسی، به وجود دوزخ اشاره دارد و قصد دارد انسان را با ترس‌هایی مواجه کند که در خلوت خویش آنها را پرورش می‌دهد. داستان های بی‌سروته و زشت او یاد آور فیلم‌هایی چون مطب دکتر کالیگاری و داستان ۲۱ پیرنگی غیرمنتظره دارد که مضمون آنها را اغلب مردم، جانوران و جسدهایی تشکیل می‌دهند که همگی درشکل‌گیری قلمرو تخیل؛ افکار پنهان و فانتزی‌ها نقش‌آفرینی می‌کنند. به نظر می‌رسد ویتکین برای چیدمان عکس‌هایش از خانه‌ای ویران یا اتاق وهم انگیزی بهره می‌گیرد که در آنجا به داستان‌های ساختگی با بازیگران عجیب و غریب جان می‌بخشد.

عکس‌هایی مملو از شخصیت‌های فیلم‌های فلینی؛ که اغلب مستعد بروز رفتاری خشن هستند؛ رفتاری چون سیطره یافتن یا تسلیم ساختن به منظور اقناع جنسی. گرچه رؤیاهای فردی در وهله‌ی اول برای کسی که آن را در ذهن دارد جالب توجه می‌نماید، اما ویتکین با خلق این تصاویر از این محدودیت‌ها عبور کرده و تخیل مخاطب را تسخیر می‌کند. او با این کار حسی اکسپرسیو را در ما فعال می‌کند. وقتی به تصاویر می‌نگریم درجا میخکوب می‌شویم، و از یاد می‌بریم که افراط گرایی موجود در آنها صرفاً یک نمایش است. عکس‌ها دسترسی به رؤیاهای ممنوع را فراهم می‌سازند و همین امر موجب می‌شود تا عواطف واپس زده درون خویش را رها سازیم. جالب‌ترین عکس سال ۱۹۸۱ ویتکین، پرنس همایونی نام دارد. این عکس را مطابق روال از عکسی دیگر، الهام گرفته است.

ویتکین فضای عکسی را که مایر فرر و لویی پیرسون در نیمه‌ی قرن نوزدهم از «پرنس همایونی» و پدرش ناپلئون سوم گرفته‌اند، به طور کامل به هم ریخته است. این پرتره غیررسمی از پرنس جوان سوار بر اسب را ویتکین به تصویر زنده‌ی بی‌نظمی متشکل از اشخاص و اثاثیه‌ی صحنه‌ی نمایشی غیرمأنوس و مبهم تغییر داده است. در عکس ویتکین سر اسب خلاف جهت عکس اول قرار دارد و به جای ناپلتون سوم مرد نقابدار بدون دست ایستاده که شرمگاه او پوشیده است. جالب‌ترین تغییری که در عکس قبلی پدید آورده جایگزینی مرد چاق با شاهزاده‌ی جوان است. همچون رفتار نابهنجاری این مرد زن نما سینه‌بند، جوراب ساقه بلند و کفش پاشنه بلند پوشیده و چهره‌ی نقابدار و هیکل خپلش نشانه‌های هراس‌آوری از مأمور اعدام یا شکنجه گران را در ذهن تداعی می‌کند.

طنابی که به گردن فرد ایستاده افتاده و یک سر آن به ماهی بیجان بر کف اتاق وصل است، حس خشونت را تشدید ساخته. حضور مرگ در نماد کلاسیک یک اسکلت، تصویر را اندوهبارتر جلوه داده است. در این تصویر بیننده درمی‌یابد که در این تلفیق هولناک شهوت گرایی، دیگر آزاری و مرگ، ناظر مناسک عجیب و غریبی از روابط مخفی است. این نوع داستان‌های تخیلی ویتکین بخشی از تمایل فزاینده به دیدن تصاویر لذتبخشی است که موقعیت‌های خاصش آکنده از وسوسه‌های شخصی است. عکاس در واکنش به جامعه کامپیوتر محورکه سخت مشغول سازماندهی و پیشگویی حوادث دنیاست، شیفتگی خاصی در پرداختن به عرفان و غیب باوری در قالبی گرافیکی دارد. به جرأت می‌توان گفت ویتکین اولین کسی است که در این عرصه گام نهاده است.

شماره‌های پیشین خلاصه کتاب عکاسی نمایی از مدرنیسم را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

جوئل پیتر ویتکین قراردادها را عمداً زیر پا می‌گذارد

جوئل پیتر ویتکین در واکاوی جهان‌های خرد و اسطوره‌ای

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ