هنر فیگوراتیو احمد وکیلی در جایگاهی فرا سیاسی
نقدی بر نمایشگاه طراحی و نقاشی احمد وکیلی در گالری هور
به قلم جاوید رمضانی
طی سالیان مدید از ده سی تا امروز طراحی در هنر ایران پیشرفت بسیاری نموده است. تمام نحله‌های نقاشی مدرن در این سال‌ها به نوعی طراحی کرده‌اند. اما جریان هنرمندان مدرن فیگوراتیو نگاهی خاص به مقوله طراحی داشته است، آنان طراحی را امکانی جدی برای خود جویی هنرمند می‌دانند و اصالت آن را وابسته به آنیت ارائه تصویر و پدیدار شدن خط بر روی کاغذ دانسته‌اند. اصالت‌بخشی به آنِ انجام عمل و معنای ذهنی هر انسان از سوژه، محور روانشناسانه این رویکرد است.
این به آن معنی است که باید ابزار نگارش فراهم باشد و هیچ پیش ذهنی برای ترسیم نقوش فکر را مشغول نکند. درنتیجه پیدایش اثر طراحی – با انجام کار طراحی- همراه با فهم معنای آن در یک زمان حاصل می‌شود. این آموزه‌ها بر اساس پژوهش‌های علم مبانی بصری و دریافت رفتار چشم و ادراک انسان شکل گرفتند. آنچه که امروز با تحول رفتار ادراکی حس بینایی بشر و سلطه جهان تصویر بسیار متحول شده است.
در قدیم طراحی براساس برنامه ریزی و برداشت از طبیعت مقدمه حضور و عمل نقاشی بود. و درآموزش‌های دوران مدرن هنرمندان موظف به فهم و تمرین فرم طبیعی بودند و پس از گذراندن این دوره تنها می‌توانستند تغییر در نظام طبیعی و تولید فرم شخصی داشته باشند. 
بعدها هنرمندان طراحی را رشته‌ای مستقل دانسته‌اند. این رویکرد در نقاشان فیگوراتیو ایرانی با شعار پیش به سوی طراحی در سال‌های ده شصت شمسی شدت گرفت، استاد فقید هانیبال الخاص کسی بود که تلاش بسیاری در این سمت و سیاق انجام داد. در نتیجه شاگردان وی که امروزه از بزرگان هنر معاصر ایران هستند، مسیر او را ادامه دادند.
با گذشت سال‌ها و گسترش این نگاه نهادهایی قائم به اصالت طراحی شکل گرفتند و امروز نمونه‌های چیدمانی و سبک هنر مفهومی در رخدادهای آنان و با حضور هنرمندان دیگر فرهنگ‌ها به رسمیت شناخته شده‌است. این اتفاق حاکی از حضور نگاه جدیدی به طراحی است که مانند بسیاری از پدیده‌ها در ایران ابتدا فرم آن پدیدار و پس از آن محتوا از منابع خارجی ترجمه می‌گردد. این چالشی مهم در مسیرتئوری این هنرمندان است. حضور عقلانیت و نیات از پیش تعیین شده خود نوعی پذیرش فهم طبیعی و واقعی معنا در اثر هنری است.
احمد وکیلی یکی ازبزرگان این جریان و رویکرد به هنر طراحی است. وی در مرز میانسالی از تاثیرگذارترین هنرمندان معاصر ایران است که دوستان و شاگردان بسیاری دارد و صدها هنرمند مطرح در نقاشی و چاپ دستی تربیت نموده. وی مجموعه‌ای از آثارش را به گالری هور آورده است که مشتمل بر حدود سی اثر طراحی با تکنیک قلم فلزی و ذغال و مرکب، مداد کنته و اکرلیک همراه با چهار نقاشی با تکنیک اکرلیک بر روی بوم می‌باشد.
احمد وکیلی بار دیگر از طراحی به عنوان محور ارائه اثارش استفاده کرده و کماکان سعی در تاکید بر اصول فکری خوددارد.
وی در مصاحبه ای گفته است: «به دلیل تربیت غلط، الگوپذیری در ایران اهمیت پیدا می‌کند و اینکه نقاش قبل از اینکه به خلاقیت خود فکر کند به مسیر قبلی فکر می‌کند، در نتیجه، اصطلاح «طراحی قوی» هم به‌وجود می‌آید. مهم‌ترین منظر یک هنرمند خلاقیت است یعنی اینکه من در چه جایگاهی، چه حرف تازه‌ای را توانسته‌ام بزنم و چه برگی را به برگ‌های تاریخ اضافه کرده‌ام؟ اهمیت آن به‌قدری زیاد است که بقیه چیزها به سایه می‌روند. در آموزش طراحی هم همین اتفاق باید بیفتد. اولا باید باور داشته باشیم «فکر می‌کنیم پس هستیم».
نگاه وکیلی به انسان آغشته به خرد ورزی و اومانیسم است و انسان را کل واحدی می‌داند که در مقام هنرمند موظف به ارائه چیز تازه‌ای است. اما سوال اینجاست مقولات نو در چه بستری زاده می‌شوند و با این تاکید در مورد مفهومی گسترده چون هنر و نقاشی تا چه اندازه می‌توان شاگردان خلاق تولید نمود.
در کارنمای پیش روی مخاطبان، وکیلی امکانات متریال‌های گوناگون در طراحی را بررسی کرده‌است و به نوعی مسیر رسیدن به تابلوی نقاشی را از طریق مکتب اصالت طراحی مطرح می‌کند. قطعا او برای نقاشان نقاشی می‌کند، درک جهان اسطوره‌ای وی در تداوم و فهم پیچیده‌ای از بررسی آثار گذشته وی رخ می‌دهد و سمبول‌های تصویری و صناعت فنی والای هنرمند فارق از دغدغه ایجاد تجربه زیبایی‌شناسی برای مخاطب عام است. او از زمره هنرمندانی است که فهم زبان بصری را در گرو آموزش اصول این زبان می‌داند.
به هر صورت پیوستگی عمل و نظر وکیلی نشان از اهمیت وی در تاریخ هنر معاصر دارد و از منظر این قلم، وی هنرمندی است که هنر فیگوراتیو را در جایگاهی فرا سیاسی مطرح می‌کند. اگر چه بسیاری از شاگردان او فراتر از استاد نرفته‌اند اما کسانی بوده‌اند که در فهم تعلیمات وی مسیر شخصی پیمودند و هنرمندان متفاوتی گردیدند. باید اعتراف کنیم که امکان آزادی و گستردگی نگاه معاصر هنر ایران به مقوله طراحی مدیون اساتیدی همچون وکیلی است که این مسیر را هموار نمودند.
نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم جاوید رمضانی را اینجا دنبال کنید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تعلیق ایرانی هنر، نقدی بر نمایشگاه «طبیعت ساکن» جهانگیر شهدادی
نقدی بر نمایشگاه «طبیعت ساکن» جهانگیر شهدادی در گالری ۱۴ سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی تعلیق ایرانی هنر طبیعت‌گرایی در هنر کمترین پیوندی با محتوای اصل اثر ندارد. نقاشی از یک گل شاید به هیچ چیزی روی زمین شبیه نباشد. هیچ دستورالعملی در خصوص مضمون برای هنر سنت مدار و یا هنر غربی وجود ندارد. به عبارتی اشیا و جانوران آنچنان که در هستی و نزد خداوند هستند، شریف‌ترین و والاترین صورت‌ها به شمار می‌آیند. این نگرشی ملکوتی است […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
«پرولترها» نمایشگاه طاهر پورحیدری در گالری هما
«پرولترها» در نمایشگاه طاهر پورحیدری در گالری هما نقدی بر نمایشگاه نقاشی طاهر پورحیدری سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی زمانی ارسطو مفهوم برده را اینچنین شرح می‌دهد: برده آن کسی است که در منطق تا آنجا مشارکت می‌کند که آن را احساس می‌کند، (aesthesis)، اما نه در آن حد که آن منطق را از آن خود سازد ( hexis). به این ترتیب می‌توان گفت طبیعی بودگی و یا بدیهی بودگی عارضی آزادی مردمان و طبیعی بودگی عارضی بردگی را، […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
علی نصیر، چیزی جدید و نامنتظر
علی نصیر، چیزی جدید و نامنتظر نقدی بر نمایشگاه علی نصیر در گالری اُ سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی در هنگام اولین بارش زمستانی در مکان جدید گالری اُ به نمایشگاهی وارد می شویم که نقاشی تنها در مقام یک پدیده مستقل مطرح می‌شود. مجموعه‌ای از رنگ‌های فام و درخشان با لحنی آزاد و رها و به غایت مشخص که بیننده عام به‌سختی می‌تواند آن را با مفاهیم دیده شده و پیشینی ذهن خود مطابقت دهد.علی نصیر هنرمند ایرانی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
احمد اسفندیاری، ما گذشته را از منظر حال می‌بینیم
احمد اسفندیاری، ما گذشته را از منظر حال می‌بینیم نقدی بر «نقاش آبی‌ها» آثار احمد اسفندیاری در گالری آرت سنتر سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی زنده‌یاد احمد اسفندیاری (۱۳۹۱-۱۳۰۱) در تهران متولد شد. وی بعد از گذراندن دوره دبیرستان و پشت سر گذاشتن کنکور، وارد دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران گردید. سال‌های ۱۳۲۰ زمان وقوع جنگ جهانی دوم است. و دولت آلمان با رهبری هیتلر به روسیه و اروپا می‌تازد. ایران به اشغال قوای متفقین درآمده و مصائب جنگ […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تقدس کار | نقدی بر نمایشگاه علی گلستانه
نقدی بر نمایشگاه «گل یاس بنفش» در گالری مریم فصیحی هرندی به قلم جاوید رمضانی تقدس کار هنرمند چون دوستدار تجربه ناب است به موضوعات و اعیانی که پیش‌تر از معنا اشباع شده‌اند رضایت نمی‌دهد. این به آن معناست؛ که در برخورد با تصویر یک منظره هنگامی که کلیه زوایا، رنگ‌ها، بافت‌ها و شرایط فضایی عین به عین تصاویر دیده شده در طبیعت بازتاب داده شود موضوع دیگر سوژه کافی برای نقاشی نیست، بلکه بهانه‌ای است که نقاش سعی در […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
مهدی حسینی | هنری بر ذات بدن هنرمند
مهدی حسینی | هنری بر ذات بدن هنرمند نقدی بر نمایشگاه سیلک اسکرین مهدی حسینی در گالری هور سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی تلفیق دو امر عینی و ذهنی و یا وحدت در نظام عقلانی و حسانی شرط تعیین کننده هر کنکاش هنری است. این دو ستون متضاد را می‌توان در کلیه رفتارهای ابواب جمع بشر و بخصوص در مردم عادی هم مشاهده نمود و تعمیم داد. این دو مؤلفه به لحاظ فکری و روانی در هنرمندشاکله‌ای عامدانه دارند […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
داریوش قره‌زاد، گذر از طبیعت سنتی
داریوش قره‌زاد، گذر از طبیعت سنتی نقدی بر نمایشگاه «لطفا وارد چمن شوید» در گالری چهارده سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی «طبیعت امروز حقیقتی است که با حقایق متعدد انسانی درگیر و احاطه شده است؛ حقایقی که ارزش بازبینی دارند.» عبارت کیوریتورینگ در فرهنگ هنر غربی امروز نسبت به گذشته در موقعیت‌های بسیار وسیع‌تری به‌کار می‌رود. گسترش این واژه حاصل روند گسترش هنر در جایگاه اقتصادی و اجتماعی دنیای امروز است. ترجمه این واژه به فارسی همچون بسیاری از […]
