معصومه مظفری از تاثیر مجله تندیس بر جامعه تجسمی چه می‌گوید؟
گفتگوی اختصاصی سایت تندیس با اهالی هنر در اهمیت مجله تندیس
وب‌سایت تندیس در راستای اهمیتِ مجله‌ی تندیسی که از ابتدای سال ۹۷ هنوز منتشر نشده‌است و جایگاه آن در جامعه تجسمی ایران در بیش از یک دهه گذشته گفتگوهایی با هنرمندان و صاحب‌نظران این حوزه ترتیب داده است تا از خلالِ آن، هم نقش این مجله در طول سال‌های انتشارش مورد نقد و بررسی قرار گیرد و همچنین شاید مسیری برای خروج از این بن‌بست پیش پایِ دست‌اندرکاران این مجله گشوده شود.
مجلات را هم‌چون هر محصول فرهنگی- هنری دیگر، باید در مختصاتِ مکانی و زمانی خود سنجید. وقتی در سال ۱۳۸۱ اولین شمارهی مجله‌ی تندیس منتشر شد، اینترنت در ایران فراگیر نبود. سال‌ها باید می‌گذشت تا فضای مجازی سایه‌‌ی خود را بر سر مطبوعات کاغذی بیاندازد. روزنامه‌ها صفحه‌ی ثابتی برای اخبارِ حوزه‌ی تجسمی نداشتند و خبرگزاری‌ها هم نوپاتر از آن بودند که تمرکزی بر این حوزه‌ی خاص پسند داشته باشند. نه از کانال‌های تلگرامی خبری بود، و نه برشورهایی که نمایشگاه‌های هر گالری را به طور مرتب اطلاع‌رسانی کند.
در چنین شرایطی، مجله‌ی تندیس مهم‌ترین و شاید تنها مرجعِ اخبار حوزه‌ی تجسمی محسوب می‌شد. تندیس این مرجعیت را تا آخرین شماره‌اش حفظ کرد، چرا که رسالت آن طی سال‌ها تفاوتی نکرده بود و حضور دیگران، از اهمیتش کم نمی‌کرد.
معصومه مظفری – نقاش و رئیس انجمن هنرمندان نقاش ایران- روایت شخصی خود را از مجله‌ی تندیس این‌گونه بیان می‌کند: من از شمارهی صفر پیگیر مجله‌ی تندیس بودم. زمانی که اجتماع هیچ امکانی برای آگاه شدن از اخبار حوزه‌ی تجسمی نداشت، و زمانی که هنوز نه تلگرامی بود و نه وب‌سایتی که این اخبار را اشاعه دهد؛ ما خبرها را از تندیس می‌خواندیم. به مرور زمان که نقد و مقالات به ساختار مجله اضافه شد، تندیس کم‌کم به رفرنس دانشجویانِ رشته‌ی هنر تبدیل شد و آنها برای تحقیق به آن مراجعه می‌کردند.
او ضمن اشاره به مطالبِ ترجمه‌شده در مجله‌ی تندیس می‌گوید: زمانی که من در دانشگاه تدریس می‌‌کردم، برخی از موضوعات فقط در تندیس پیدا می‌شد. رخدادهای هنری روز دنیا را می‌توانستیم در این مجله بخوانیم یا با هنرمندانی که در حوزه‌ی هنرهای جدید کار می‌کردند از این طریق آشنا می‌شدیم. از طرف دیگر، هنرمندان تأثیرگذاری بودند که سال‌ها در رشته‌های مختلف هنری فعالیت کرده بودند و ما خیلی کم راجع‌به آنها خوانده بودیم. در تندیس مصاحبه‌‌هایی با این هنرمندان صورت گرفت و پرونده‌هایی از آنها منتشر شد که بسیار ارزشمند بود.
رئیس انجمن هنرمندان نقاش ایران، درباره‌ی نقش متمایزِ تندیس نسبت به دیگر مجلات موازی اضافه می‌کند: اصلاً مجله‌ی دیگری وجود ندارد که کارکرد تندیس را داشته باشد. زمانی که «گلستانه» منتشر می‌شد، فقط یک بخش تجسمی داشت که آن هم تنها به یک نمایشگاه می‌پرداخت. «حرفه: هنرمند» اخیراً بخشی از صفحات خود را به نقد نمایشگاه‌های روز اختصاص می‌دهد ولی قبلاً این‌گونه نبود. به همین خاطر، تندیس بسیار تأثیرگذار بود از این جهت که نمونه‌ی مشابهی نداشتیم که اخبار روزانه‌ی حوزه‌ی تجسمی را بازتاب دهد. انتشار هر دو هفته یک بار این مجله، مخاطب را کاملاً نسبت به آخرین رویدادهای این حوزه مطلع می‌کرد و من آرزو داشتم که این دو هفته یک بار تبدیل به هر هفته شود؛ نه این که کلاً تعطیل شود.
او درخصوص تأثیر پیام‌رسان تلگرام بر مجلات کاغذی معتقد است: تکنولوژی‌های جدید، عملکرد مجلاتی مثل تندیس را کم نمی‌کند. همه این‌ها کارکرد خودش را دارد. در یک مجله، این قابلیت وجود دارد که در کنار معرفیِ نمایشگاه‌های مختلف، نقدهای مربوط به آن نیز نوشته و خوانده شود. اما در تلگرام یک‌سری اطلاعات عمومی به صورت گذرا درج می‌شود که هیچ وقت نمی‌تواند تأثیرِ مطالب مجله را داشته باشد.
او با تأکید بر لزومِ انتشار دوباره‌ی مجله با رویکردی جدید متذکر می‌شود: به نظرم تندیس نیاز به یک‌سری تغییرات دارد تا دوباره منتشر شود. من فکر می‌کنم باید از کسانی که پیشنهادات جدیدی دارند و در این حوزه صاحب نظر هستند دعوت شود تا نظرات خود را مطرح کنند. در سال‌های اخیر میزان خریداران این مجله اُفت کرده بود که قطعاً باید بررسی دقیقی روی این مسئله صورت بگیرد.
این هنرمند نقاش ادامه می‌دهد: به هر حال مخاطبان حوزه هنر از اخبار مربوطه مطلع می‌شوند ولی واقعیت این است که نفس این قضیه که یک نشریه به طور مرتب سال‌های سال هر دو هفته یک بار منتشر می‌شد، این حوزه را زنده و سر پا نگه می‌داشت. هر دو هفته منتظر بودیم ببینیم عکس روی جلد مجله چیست و تندیس به چه موضوع روزی پرداخته است. واقعاً جای خالی تندیس احساس می‌شود. آن قدر ما در حوزه تجسمی نشریه کم داریم که برایم قابل تصور نیست که مجله‌ای از آن کم شود.
معصومه مظفری در پایان با اشاره به رابطه‌ی انجمن هنرمندان نقاش به عنوان یکی از انجمن‌های صنفی حوزه‌ی تجسمی با مجله‌ی تندیس می‌گوید: در سال‌هایی که ما هیچ جایی برای انتشار اخبارمان نداشتیم، تندیس این فضا را برای ما فراهم کرده بود. از انتشار بیانیه‌ها تا گزارش نشست‌ها، بینال‌ها و نمایشگاه‌های مختلفی که برگزار می‌کردیم همه در تندیس منعکس می‌شد. ما به عنوان انجمن هنرمندان نقاش در حد توان خود هر کاری برای انتشار دوباره‌ی این مجله خواهیم کرد.
گفتگوی پیشین را در هیمن زمینه اینجا بخوانید:
