نقدی بر آثار کورش گلناری در گالری وان بای وان دبی
گوش دادن به سکوت
سایت تندیس به قلم جیوتی کلسی Jyoti Kalsi منتقد گلف نیوز
ترجمه: مریم روشن‌فکر
کوروش گلناری در مجموعه آثار اخیرش از زنانی تقدیر کرده که با وقار دربرابر مشکلات زندگی ایستاده‌اند. او در این مجموعه داستان زنان خردمند و قدرتمند ایرانی را بازگو کرده‌است.
کوروش گلناری مجسمه ساز ایرانی برای نخستین بار آثار خود را در دوبی به تماشا گذاشته است.
«خاموشی» روایتگر بخشی از تاریخ است که ناشناخته مانده زیرا توسط گفتمان غالب مردانه نادیده انگاشته شده‌است.
مجسمه‌های لطیف او نشان‌دهنده زنانی است بدون صورت و بدون لب که بیانگر صدایی زنانه‌ای است که تحت سرکوب جهان مردانه خاموش مانده.
هنرمند با روایت داستان زنان خردمند و توانای ایرانی خواسته است ادای دین و قدردانی خود را نسبت به تمام زنان جهان نشان دهد. او به سکوت آنان گوش سپرده و خاموشی مردان را در طی قرون زیر سوال برده است.
گلناری در این باره می‌گوید:
«روایت در ذات دارای قصور است و از آنجاییکه تاریخ آن‌گونه که ما می‌شناسیمش تنها نسخه‌ای است که روایت شده، ناگفته‌های بسیاری در این میان از دست رفته‌است.
زیر سایه این خاموشی، من مسیری را چیده‌ام که این ناگفته‌ها را از گذشته به حال وصل کند، جستجویی برای یافتن حذف شده‌ها. هرچند آنچه از دست رفته‌است هرگز به تمامی بازیابی نخواهد شد، اما «گنگ» و «اسرارآمیز» حقیقتی است که در تاریخ ناگفته زنانگی به تصویر در می‌آید، تاریخی که از لابه‌لای روایت تصویری مردانه گذشته ایران می‌توان آن را احساس نمود.
این همان چهره‌ی شاخصی ست که به صورت نمادین بیان‌کننده زنان این سرزمین در نوشتارهای مرجع و سایر رسانه‌ها بوده‌است و برای من این بی‌صورتان و بی‌لبان و بی‌واژگی مهجور امروز نمایان‌گر روایت تاریخ سکوت آنان است، روایت ناگفته»
گلناری دوست دارد مدیاها و متریال‌های گوناگون را تجربه کند. این نمایشگاه به هنربانی ویدا حیدری شکل گرفته که نخستین نمایش خارج از ایران هنرمند محسوب می‌شود، او با مواد گوناگونی کار کرده‌است و آثاری که به نمایش درآمده شامل ویدئو، نقاشی، چیدمان و مجسمه‌هایی از جنس استیل، برنز، سرامیک، شیشه و حبوبات هستند.
هر اثر، داستانی را روایت می‌کند و زوایای مختلف زندگی یک زن در جهان مردانه را مورد بررسی قرار می‌دهد.
در بسیاری از آثار، گلناری تاجی را بر سر زنان قرار داده، که هم به معنای قدرت بخشیدن به او و هم شناسایی قدرت، خرد، شفقت، بخشندگی زنان دیده نشده در پس مردان قدرتمند است.
گلناری استیل را کارماده آثاری قرار داده که در آن «گردآفرید» زن رزمنده اسطوریه‌ای به تصویر درآمده. کسی که شرح دلاوری و از جان گذشتگی او در شاهنامه آمده‌است. مجسمه درخشنده او گردآفرید را زره پوشیده و با تاجی به شکل شمشیر نشان می‌دهد که تصویر دلاوری‌هایش بر آن حک شده‌است. او خود در این باره گفته‌است: «این اثر درباره زنانی است که آماده‌اند برای آنچه به آن باور دارند بجنگند، بر خلاف تمام محدودیت‌هایی که برایشان وجود دارد.»
«کنیز» مجسمه‌ای برنزی از زنی نقابدار است که آن نیز درباره زنی شجاع است، منتها زنی واقعی از جامعه امروز که در آوردگاهی دیگر می‌جنگد. «من کنیز را در شهری کوچک در ایران دیدم و تحت تاثیر داستان او قرار گرفتم. او در سن بسیار کم ازدواج کرده بود و مشکلات زیادی را در زندگی شخصی‌اش از سرگذرانده بود. اما با کار ناخوش‌آیند خشک کردن ماهی و آسیاب کردن آن برای ساخت غذای ماهی از خانواده خود پشتیبانی کرده بود و این درحالی بود که در اوقات فراغت اندکش آثار هنری شگرفی را خلق می‌کرد و سرتاسر خانه کوچکش را با این نقاشی‌های درخشان پوشانده بود. او تصویری بود از زنان بسیاری در ایران و سرتاسر جهان که به سختی کار می‌کنند تا خانوادهایشان را حفظ کنند و سختی‌های زندگی را صبورانه و خاموش تحمل می‌کنند.»
هنرمند ویدئویی نیز از کنیز ساخته‌است که شرایط آب و هوا و محیط سختی را که او در آن زندگی و کار می‌کند نشان می‌دهد و جزئیات بیشتری بر داستان او می‌افزاید.
شخصیت نقابدار دیگری با نام «خدابانوی قرن‌ها» در آثار وجود دارد که به داستان مشهور آن پادشاه قاجار اشاره می‌کند که فرمان داد وزیرش را بکشند. « وزیر دوست دوران کودکی پادشاه بود و من همیشه فکر می‌کردم مادر این مرد مرده درباره چنین خیانتی چه فکر می‌کرده‌است. این مجسمه او را در حالیکه در زیر نقاب خود سوگوار است نشان می‌دهد و همه زنانی را به تصویر می‌کشدکه مجبورند احساسات خود را پنهان کنند، حتی زمانی که از درون از هم پاشیده‌اند.»
در اثر چشمگیری با عنوان «هر روز» هنرمند از رزین، نخود و عدس در رنگ‌های مختلف استفاده کرده تا آثار دیواری مختلفی از صورت‌های زنانه را شکل بدهد. در این مجموعه اتفاقا صورت‌ها به خوبی کار شده و چشم‌ها کاملا باز هستند. « امروزه زنان باهوش و تحصیل‌کرده‌ای هستند که بعد از ازدواج احساس می‌کنند تحت فشار انجام امور خانه و آشپزخانه قرار گرفته‌اند. من می‌خواهم این سوال را مطرح کنم که چرا چنین چیزی در قرن بیست و یکم اتفاق می‌افتد؟»
این کارنما همچنین شامل چیدمان‌هایی است که در آن هنرمند سنت‌های استثمارگرانه پدرسالاری را با شمشیر که بر قالی ایرانی قرار گرفته و کلاه قشقایی در کنار جعبه‌های زیورآلات نقاشی شده نشان داده‌است.
در چیدمان دیگری کپی‌های چندگانه‌ای از مجسمه‌های بزرگ قرار گرفته که به صورت نمادین به تکرار سکوت در طی تاریخ اشاره می‌کند.
گلناری همچنین مجموعه‌ای از چهره‌های زنان را آفریده که توسط زنان بومی هنرمند بر روی بوم گلدوزی شده‌اند. « این نمایشگاه درباره زنان است بنابراین سعی کردم که دست‌ساخته ای زنانه به نمایشگاه بیاورم. در خیال من زنان درون این نقاشی‌ها در حال نگاه کردن به تاریخ و خندیدن به آن هستند.»
« خاموشی» در گالری ۱*۱ دوبی به نمایش در آمده و تا ۳۰ام ژوئن ادامه دارد.
در همین ارتباط اینجا بیشتر بخوانید:
