گفتگو با مسعود شجاعی طباطبایی درباره‌ی پنجمین جشنواره هنر مقاومت؛
آثار این دوره از جشنواره، محصول‌محور و کاربردی است
جشنواره هنر مقاومت، مکمل جشنواره تجسمی فجر است
جشنواره هنر مقاومت به دنبال انتقاد است، نه سیاه‌نمایی
آوام مگ: رضا یاسینی
پنجمین جشنواره‌ی هنر مقاومت هم‌زمان با چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب در ۱۰ بخش «پوستر»، «تبلیغات شهری»، «کارتون و کاریکاتور»، «تصویرسازی»، «طراحی صنعتی»، «پرچم و کتیبه»، «تایپوگرافی»، «گرافیک متحرک»، «نقاشی دیجیتال»، «عکس» و بخش ویژه «علمی ـ پژوهشی» توسط گروه هنرهای تجسمی روایت فتح؛ با دبیری مسعود نجابتی و دبیری اجرایی سیدمسعود شجاعی طباطبایی، از ۴ تا ۲۴ بهمن در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در حال برگزاری است.
در ادامه با شجاعی طباطبایی – دبیر اجرایی جشنواره هنر مقاومت- گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
- با توجه به چهلمین سالگرد انقلاب، جشنواره هنر مقاومت در پنجمین دوره‌ی خود چه تغییراتی داشته است؟
جشنواره‌ی هنر مقاومت، در چهار دوره‌ی پیش به صورت دوسالانه برگزار می‌شد، اما امسال چون رویکرد جشنواره به سمت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب بود، شورای سیاست‌گذاری به این نتیجه رسید که از قاعده‌ی خود سرپیچی کند، و جشنواره امسال نیز برگزار شود. در چهار دوره قبل، جشنواره به صورتِ بین‌المللی برگزار می‌شد، اما در این دوره رویکرد دست‌اندرکاران جشنواره داخلی بود. این یک رویکرد درست بود، از این جهت که امسال چهلمین سال پیروزی انقلاب است و جا داشت که اتفاق ویژهای به این مناسبت رقم می‌خورد که کاملاً با مسائل و مفاهیم داخلی مرتبط بود. مثلاً در بخش عکس، به بحث زن ایرانی و موفقیت‌های زنان ایرانی توجه شد که اگر ما در همین شاخه، فراخوانِ جشنواره را به صورت بین‌المللی برگزار می‌کردیم، عملاً نمی‌توانست نتیجه‌بخش باشد. بنابراین رویکرد پنجمین دوره یک رویکرد داخلی و ملی است. یکی دیگر از اتفاق‌هایی که این دوره را از دوره‌های پیشین متمایز می‌کند، محصول‌محوربودن و کاربردی بودن آثار این دوره است. مثلا در بخش پرچم و کتیبه محصولاتی تولید شده است که می‌تواند در رویدادهای مختلفِ مذهبی و ملی مورد استفاده قرار بگیرد. در کل، منظور من از محصول شکل‌های مختلف این کلمه است. ما موضوع را به صورت کاربردی انتخاب کردیم و در انتخاب آثار نیز سعی داشتیم این مسئله را در نظر بگیریم.
- آیا جشنواره در چهار دوره گذشته بازخورد مناسبی از فراخوان‌های بین‌المللی نگرفته بود که امسال به بخش داخلی و ملی روی آورد؟
ما در سال‌های گذشته، اتفاقات خوبی را تجربه کردیم، خصوصاً در برخی رشته‌ها مثل کارتون، گرافیک، کاریکاتور، عکاسی و تصویرسازی که ایران از چهره‌های شناخته‌شده‌ی این رشته‌ها در سطح بین‌المللی است. روایت فتح که بانی جشنواره است همیشه نسبت به پدیده‌های بین‌المللی توجه داشته است. مثلاً آخرین رویدادی که در این زمینه رخ داد، موضوعِ «پایان تروریسم» بود که فراخوان ما، مورد توجه ۶۴ کشور دنیا قرار گرفت. همچنین موضوعات دیگری چون «مسئله‌ی میانمار» یا پیش از آن «مسئله‌ی ترامپیسم» بود که ۷۴ کشور در آن رویداد شرکت کردند و به خودی خود، مسئله‌ی حائز اهمیتی بود. بنابراین می‌شود گفت که جشنواره هنر مقاومت در حوزه بین‌الملل کارنامه قابل قبولی داشته، اما رویکرد امسال تنها به این دلیل داخلی بود که قصد داشتیم چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب را جشن بگیریم و دوست داشتیم در این ارتباط کار ویژهای صورت بگیرد.
- آیا این رویکرد در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت؟
این مسئله بستگی به نظر شورای سیاست‌گذاری دارد که به چه نتیجه‌ای برسند.
- امسال بخش‌هایی به جشنواره اضافه شد که در دوره‌های قبلی وجود نداشت. این اتفاق به چه منظور صورت گرفت؟
سال‌های قبل در ۵ الی ۶ رشته فراخوان جشنواره اطلاع‌رسانی می‌شد، ولی امسال ۱۰ رشته را در برمی‌گیرد. امسال برای نخستین‌بار بخش نقاشی دیجیتال را مد نظر قرار دادیم. در دوره‌های قبل نقاشی به شکل مرسوم کلمه مورد نظر جشنواره بود، اما در این دوره به این خاطر به نقاشی دیجیتال روی آوردیم که می‌خواستیم امکان ارائه‌ی آن به‌طور هم‌زمان در تمام حوزه‌های هنری مراکز استان‌ها فراهم باشد. از طرفی نقاشی دیجیتال این امکان را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد تا در سایت‌های مختلفی چون راسخون، هنر مقاومت و هنر شیعی آثار ارائه شده را در ابعاد بزرگ دریافت کند. هدف ما این بود که این آثار در تمامی مراکز استان‌ها دیده شود. خودِ قالب نمایشگاه نیز یک نوع کانسپت جدید است. امسال فضای نمایشگاه از حالت کلیشه‌ای خارج شده، و آثار روی یکسری فنس‌ها، بشکه‌‌‌ها و چوب‌های الوار نصب شده است. همچنین در بخش کاریکاتور به طور خاص، چهره‌ی ۴۰ منفور (از قبیل ساواکی‌ها، منافقین، اعضای گروهک‌های فرقان و …) را مورد توجه قرار دادیم، که درباره‌ی هر کدام از این اشخاص، داستان یا حکایت مرتبطی در نظر گرفته شده است. در بخش کارتون نیز در کنار مبحث زن ایرانی، به مسائلی پرداختیم که از مطالبات به حق مردم است. بحثی که این روزها بسیار شایع شده، بحث اشرافی‌گری، فاصله‌ی طبقاتی و ژنِ برتر است و آثار کارتونی که حول این مضامین خلق شده، شامل ۱۶۰ اثر می‌شود که در معرض دید عموم قرار گرفته است. عده‌ای ممکن است مخالف این مسئله باشند که چرا در چهلمین سالگرد انقلاب ما سیاه‌نمایی می‌کنیم، و مسائلی چون اشرافی‌گری مطرح می‌شود؟ اما ما به دنبال انتقاد هستیم؛ انتقادی که به نتیجه برسد و اصلاً هدف ما سیاه‌نمایی نیست. اگر خودِ ما جواب مناسبی به این قبیل مسائل ندهیم، این رسانه‌های معاند هستند که به انتقاد غیرمنصفانه از ما اقدام می‌کنند.
- امسال جشنواره هنر مقاومت با جشنواره تجسمی فجر هم‌زمان شده. آیا این دو جشنواره برنامه‌ی مشترکی دارند؟
جشنواره هنر مقاومت و جشنواره تجسمی فجر به نوعی مکمل یکدیگر هستند و ما هیچ‌گونه قصدِ رقابتی با جشنواره فجر نداریم. در جشنواره فجر نوع رویداد، موضوع‌محور نیست، و هر کسی می‌تواند نگاه خود را داشته باشد، ولی جشنواره مقاومت موضوع‌محور است و این دو منافاتی با یکدیگر ندارند. جشنواره هنر مقاومت قصد دارد تا موضوعاتی را که می‌تواند درمورد چهلمین سالگرد انقلاب مطرح شود ارائه کند.
گفتگوهای دیگر را اینجا دنبال کنید.
