لاله معمار اردستانی | کمینه‌ی اندوه

کمینه‌ی اندوه

نقدی بر نمایشگاه «روییده »لاله معمار اردستانی

گالری اعتماد ۲

آوام مگ به قلم حافظ روحانی

ردیف گیاهانِ تازه‌روییده با برگ‌های تازه و تُردِ سبز این قابلیت را دارند که حتی پیش از مواجهه با بوم‌های بزرگ‌تر یا آثار کوچک‌ترِ طراحی نظر بیننده را جلب کنند. این مواجهه باعث می‌شود که تماشاگرِ نمایشگاه «روییده»، آثار لاله معمار اردستانی در اعتماد ۲، حتی پیش از رودررویی با نخستین اثر روی دیوار، با یک حال‌و‌هوا روبه‌رو شود. به‌این‌ترتیب، آن‌چه بعد رخ می‌دهد، بیش‌تر ذیل همان حس‌و‌حالی است که گیاهانِ تازه‌روییده با برگ‌های سبز ایجاد کرده‌اند. پس به‌نظر می‌رسد که هنگام صحبت از نمایشگاهِ «روییده»، پیش از هرچیز، داریم از فضا و حس‌و‌حالِ حاصله از آن سخن می‌گوییم.

مجموعه‌ی جدیدِ هنرمند حاصل دو نوع اثر هنری است؛ طراحی‌ها در ابعاد کوچک‌تر بر روی کاغذ که به‌شکل عمده در قالب بازنمایی‌های کم‌کارِ گلدان و برگ گیاه به چشم می‌آیند، و آثار بزرگ‌تر بر روی بوم که بیش‌تر به‌سمتِ نوعی اجرای انتزاعی میل می‌کنند. به‌این‌ترتیب، برخلاف مجموعه‌ی طراحی‌ها با ماهیت بازنمایانه‌شان، به نظر می‌رسد که بوم‌ها بیش‌تر واجد یک کیفیت فرانمایانه باشند و کوششی برای بروز و بیان و تأکیدِ حس‌و‌حال عمومیِ هنرمند و البته مجموعه‌ی به‌نمایش‌درآمده. با این‌حال، اردستانی برای بیان این حس‌و‌حال از یک روش متناقض بهره می‌برد. هرچند که خطوط بصری در نقاشی‌های روی بوم‌ به‌شکل عمده با شکست‌های ناگهانی، گاه آثار اکسپرسیونیستی را تداعی می‌کنند، اما استفاده‌ی هنرمند از رنگ‌‌های سفید و سبز و تأکید بر نوعی کمینه‌گرایی فضای بیان‌گرایانه را تعدیل و این آثار را به حال‌و‌هوای عمومیِ نمایشگاه نزدیک‌تر می‌کند؛ انگار که بیان‌گری (که معمولاً خصیصه‌ی اکسپرسیونیسم انگاشته می‌شود) با رنگ‌های سفید و سبز تلطیف شده باشد.

در طراحی‌ها (که عمده‌ی آثار نمایشگاه را شامل می‌شوند)، رفتار هنرمند باز هم واجد همان رویکرد متناقض است؛ ازیک‌سو به نظر می‌رسد که اردستانی تا حدّ زیادی با آغوش باز به‌سراغِ اتفاقات رفته، اما از طرف دیگر در اجرای خطوطِ کناره‌نما حسی از کنترل‌شدگی احساس می‌شود که تا حدّ زیادی در همه‌ی آثار طراحی به چشم می‌خورد. پس به نظر می‌رسد که نمایشگاه «روییده»، لااقل در نحوه‌ی اجرا، تلاشی است در جهت حفظ همین تعادل میان امر قابل‌کنترل و امر اتفاقی، میان بیان‌گری و نوعی اجرای کمینه‌گرا. میان برون‌ریزی احساسات و تلاش برای کنترل و رسیدن به یک بیان بصری.

به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد که اردستانی در تلاش است تا عنوان و مضمون کلّیِ نمایشگاهش در اعتماد ۲ را برمبنای یک رویکرد دو وجهی توصیف کند؛ از یک‌سو رویش در اجرای او واجد تلاشی برای بیان است، اما این بیان در شکل اجرایی عمدتاً از طریق طراحیِ کم‌کار و کنترل اتفاقاتِ پیش‌آمده ممکن شده است. بر این مبنا، به نظر می‌رسد که رویش در شکل بیانی و اجراییِ نقاش بیش‌تر واجد یک کیفیت دوپهلوست. هنرمند این کیفیت دوپهلو را از طریق ارجاع به سنت‌های بصریِ مختلفی ممکن می‌کند که از خاستگاه‌های کم‌و‌بیش متناقض و متنوع می‌آیند.

تک‌اثر دو‌لته‌ایِ نمایشگاه، با حال‌و‌هوا و شیوه‌ای متفاوت به‌نسبت سایر آثار نمایشگاه خلق شده که به نظر می‌رسد قرار است نقطه‌ی پایانی بر بیان حال‌و‌هوای کلیِ مجموعه باشد و البته تأکید بر رنگ مشکی که در همه‌ی آثار مجموعه هم تکرار شده است. این رنگ مشکی از یک‌سو در تعارض با سبزیِ گیاهانِ روییده قرار می‌گیرد و از سوی دیگر تناقض و تعارض کلیِ مجموعه را که بیان‌گر حس‌و‌حال دوگانه و دولحنی است تقویت می‌کند. پس اگر نمایشگاه «روییده» با رنگ سبزِ برگ‌های تازه‌ی گیاهانِ تازه‌روییده آغاز می‌‌شود، اثر دولته‌ایِ انتهای تالار دوم اعتماد ۲ با رنگ مشکی به پایان می‌رسد. به نظر می‌رسد که مسیر کلیِ نمایشگاه و کوشش برای بیان یک مفهوم متناقض در مضمون با این شروع و پایان کامل می‌شود؛ از ستایش و شعف طراوت برگ‌های سبز به اندوه مواجهه با اثر دولته‌ای بزرگِ انتهای تالار دوم.

اما آیا نمایشگاه «روییده» در اعتماد ۲ موفق است؟ به نظر می‌رسد که هنرمند موفق می‌شود یک چرخه را کامل کند: از طراوت به نوعی اندوه برسد و در عین‌حال از جنبه‌ی بصری این تعارض را در شکل اجرای آثارش هم مکرراً تکرار کند. اجرای آثار کم‌و‌بیش چشم‌گیر و همراه با دقت است و بیننده را آزار نمی‌دهد. با توجه به همه‌ی این‌ها می‌توان نمایشگاه «روییده»، آثار جدید لاله معمار اردستانی در اعتماد ۲، را موفق نامید، شاید از آن‌رو که بیش از هرچیز بر روی یک فکر استوار می‌ماند و می‌کوشد یک مسیر میان خوشی و اندوه، میان رویش و سیاهیِ پایان را در همه‌ی عناصر بصری تکرار کند.

نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم حافظ روحانی را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

لاله معمار اردستانی | کمینه‌ی اندوه

کمینه‌ی اندوه

نقدی بر نمایشگاه «روییده »لاله معمار اردستانی

گالری اعتماد ۲

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ