گزارش فرآیند مرمت و بازسازی موزه‌ی هنرهای معاصر تهران

تا به ‌امروز ۶۰% فرآیند مرمت و بازسازی موزه‌ی هنرهای معاصر تهران انجام شده
گزارش فرآیند مرمت و بازسازی موزه‌ی هنرهای معاصر تهران
خبرنگار: رضا یاسینی – عکاس: آزاده شهریاری
مجله هنرهای تجسمی آوام:


گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

نشست خبری مرمت و بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران صبح روز دوشنبه (۳۱ تیر ماه) با حضور هادی مظفری (مدیر کل دفتر هنرهای تجسمی) و احسان آقایی (مدیر موزه هنرهای معاصر تهران) برگزار شد.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی در ابتدای این نشست مراحل مرمت موزه را برشمرد و گفت: پیش‌بینی ما برای مرمت موزه دو فاز ۶۰ درصدی و ۴۰ درصدی بود که بخش ۶۰ درصد اولیه به اتمام رسید. موزه هنرهای معاصر در سال ۵۶ فعالیت خود را آغاز کرد و بعد از گذشت بیش از ۴۰ سال، کار زیادی داشت که بخشی پیش از انجام پروژه قابل پیش‌بینی بود و بخشی هم در حین پروژه پیش آمد. در کل فرآیند مرمت و بازسازی موزه در ۱۲ جبهه‌ی اصلی کاری و ۱۳۰ جبهه‌ی فرعی صورت گرفت.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

مظفری با شمردنِ دلایلی چند درخصوص به تعویق افتادنِ فرآیند مرمت و بازسازی موزه بیان داشت: از اردیبهشت‌ماه و ۱۴ ماهی که گذشت، به لحاظ اقتصادی نوسانات زیادی در بازار رخ داد.  با این همه، همکاران ما اعتبار کار را پیش‌بینی کرده بودند و مشکلی هم برای تأمین اعتبار وجود نداشت و هنوز هم ندارد، ولی به روز شدنِ قیمت خرید مصالح و لوازم مورد نیاز برای مرمت کار سختی بود و بخشی از تأخیر و به تعویق افتادنِ کار به همین خاطر بود.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

وی ادامه داد: در بخشی از جبهه‌های کار متوجه شدیم که پیمان‌کار سرعت لازم را ندارد و به همین خاطر، از ادامه‌ی حضور پیمان‌کار نخست صرفه نظر کردیم و مراحل تغییر پیمان‌کار نیز زمان‌بر شد. دلیل سوم برمی‌گردد به شرایط خاص موزه که به دلیل قدمت، اعتبار و ارزش بنا و گنجینه‌اش حساسیت بیشتری را شامل می‌شد و همین کار را به تأخیر می‌انداخت.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

مظفری درباره‌ی تغییر پیمان‌کار موزه خاطر نشان کرد: پیش‌بینی ما این بود که اسفندماه کار پیمان‌کار تمام شود، اما چون بخشی از ریزه‌کاری‌ها باقی‌ مانده بود، فرصتی به ایشان داده شد تا ظرف یک ماه کارهای باقی‌مانده را به اتمام برسانند ولی با چون به تعطیلات عید خورد، این مسئله تا اردیبهشت‌ماه به درازا کشید و سرانجام ۶۰ درصد کار توسط پیمان‌کار اولیه به پایان رسید. از ۱۸ اردیبهشت‌ماه پیمان‌کار جدید به نام شرکت «تهران سیویل» که سابقه‌ی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد، کارش را آغاز کرد. اما باید توجه داشته باشیم که اگر تمام تقصیر را بر گردن پیمان‌کار نخست بیندازیم، به خطا رفته‌ایم؛ چرا که نوسانات بازار در این مسئله بسیار تأثیر داشت.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

وی در پاسخ به این سؤال که پروژه‌ی مرمت و بازسازی موزه چه زمانی به پایان می‌رسد، بیان کرد: به این دلیل که ممکن است باز در حین مراحل اجرایی کار، اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی رخ دهد، زمان اتمام فرآیند مرمت موزه این بار اعلام نمی‌شود تا از مراحل پروژه یقین بیشتری حاصل شود.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

وی در پاسخ به این سؤال که وضعیت آثار موزه در زمان مرمت به چه صورت خواهد بود، بیان داشت: تا به امروز هیچگونه تغییری در وضعیت برودتی و حرارتی گنجینه انجام نشده است و تا زمان نصب دستگاه‌های جدید استانداردهای لازم رعایت خواهد شد.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

مظفری با بیان اینکه بخش نرم‌افزاری موزه در طول زمان مرمت تعطیل نبوده، افزود: بعد از گذشت ۴۰ سال از تأسیس موزه تمام آثار گنجینه در یک دفتر به ثبت رسیده بود و خوشبختانه اخیراً کار راه‌اندازیِ بانک اطلاعاتی آثار موزه هنرهای معاصر به پایان رسیده است و تعداد ۳۲۵۹ اثر موجود موزه با تمام جزئیات ثبت و راستی‌آزمایی شده است. هم‌چنین شبکه‌ی موزه‌های هنرهای معاصر کشور نیز افتتاح شده که شامل موزه‌هایِ تهران، کرمان، آبادان و اصفهان می‌شود. البته موزه اهواز هم بود که به دلیل پاره‌ای از مسائل حقوقی هنوز آماده‌ی بهره‌برداری نیست. ظرف ۲ ماه آینده، آثاری از این ۴ موزه برای نمایش رد و بدل خواهد شد.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی درخصوصِ افزایش ابعاد گنجینه‌ی موزه توضیح داد و گفت: هنگام ساختِ موزه، پیش‌بینی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ اثر شده بود ولی اکنون ۳۲۵۹ اثر در گنجینه حاضر است. بنابراین قرار نیست گنجینه بزرگتر شود بلکه این افزایش گنجینه به این دلیل است که آثار از امنیت بیشتری برخوردار باشند.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

احسان آقایی در خصوص به روز رسانی سیستم اعلام و اطفای حریق گنجینه بیان کرد: چون سیستم اعلام و اطفای حریق برنامه‌ی مجزایی است، جدا از پروژه‌ی مرمت و بازسازی موزه، با شرکتی دیدار کرده‌ایم و قرار شده این شرکت مراحل به روزرسانی این سیستم را انجام دهد.

مدیر موزه‌ی هنرهای معاصر با اشاره به وجود کمبودهایی در ساختمان موزه‌ی هنرهای معاصر و برنامه‌های دور جدید موزه بیان داشت: طبق اسنادی که در موزه‌ی هنرهای معاصر موجود است، افتتاح موزه در مهر ۱۳۵۶ با فشار سیستم حاکم بوده تا هر چه سریع‌تر این اتفاق بیفتد. به همین خاطر بخشی از کارهای اجرایی موزه به دلیل افتتاح زودهنگامش معوق ماند. اما پس از افتتاح موزه به دلیل وقوع انقلاب ادامه‌ی فرآیند تکمیل موزه ممکن نشد. همین ضعف در قسمت نرم‌افزاری موزه نیز مشهود است. مثلاً اینکه موزه‌ی هنرهای معاصر هویت بصری ندارد. به همین دلیل در دوره‌ی جدید فعالیت موزه یک‌سری برنامه‌داریم تا این کمبودها را پُر کنیم.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

وی ادامه داد: تا به امروز اغلب سازمان اداری موزه بر سازمان هنری‌اش غالب بوده است. حال در تلاشیم که چارت اجرایی موزه را تغییر دهیم تا به سمت موزه‌های مدرن و معاصر حرکت کند. برای مثال موزه هیچ‌گاه کیوریتور نداشته است که در آینده‌ای نزدیک موزه دارای کیوریتورهای به روز خواهد شد. همچنین واحد آرشیو موزه نیز به سمتی می‌رود که علمی باشد. همین‌طور هویت بصری موزه نیز ایجاد خواهد شد.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

وی هم‌چنین درباره کتاب «ایران مدرن، ملکه هنر»، که اخیراً در خارج از کشور منتشر شده و به معرفی آثار موزه هنرهای معاصر تهران پرداخته گفت: از طریق مراجع قانونی پیگیر کار این کتاب هستیم. ما این کتاب را تهیه کرده‌ایم ولی هیچ‌کدام از عکس‌های کتاب کیفیت مناسب ندارد و برخی از تصاویر فلو هستند. حتی گاهاً آثاری به اشتباه به گنجینه‌ی موزه نسبت داده‌ شده است. این کتاب بیش از آنکه جنبه هنری داشته باشد، جنبه سیاسی دارد و بیشتر به معرفی خاندان پهلوی پرداخته است.

آقایی در پاسخ به پرسشی مبنی بر مبلغ بودجه‌ای که پروژه مرمت و بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران تعلق گرفته است، خاطرنشان کرد: ما در این پروژه بهره‌بردار هستیم و بودجه تخصص حوزه ما نیست و اطلاعات دقیق آن را  مدیریت پشتیبانی و توسعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختیار دارد.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر

وی در پایان با اشاره به آماده‌سازی سایت موزه گفت: تاکنون آثار حسین زنده‌رودی، مسعود عربشاهی، منیر شاهرودی فرمانفرمائیان و بهمن محصص به طور کامل بررسی شده و تمام اطلاعات آثارشان روی سایت قرار گرفته است. البته هنوز سایت بالا نیامده است ولی این اتفاق به زودی خواهد افتاد و بخشی از این اطلاعات در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

گزارش نشست مرمت موزه هنرهای معاصر