ساله شریفی و تکثیر عشق در جهان معاصر
نقدی بر نمایش «این سری عاشقانه باشه» در گالری «هما»
مجله هنرهای تجسمی آوام: جاوید رمضانی
«گل« به‌عنوان عنصر طبیعی در جایگاه سوژه، همواره منشأ الهام هنرمندان بوده است؛ اما این فرم طبیعی با گذشتن از فیلتر ذهن هنرمند، به تفاوت‌هایی نایل می‌شود که در نگاه مخاطب همان گل است، اما نحوه‌ی بازنمایی فرم که شامل تکنیک و نحوه‌ی جاگذاری در تابلو و تغییرات رنگی و سبک طراحی خواهد بود، جهان رمزگانی را شکل می‌دهد که مفاهیمی فراتر از گل را به ذهن متبادر میکند.
این هفته برای دیدن آثار «ساله شریفی» به گالری «هما» رفتیم. او هنرمند جوانی است که از طبیعت عزیمت کرده و دارای سابقه‌ی قابل قبولی در فضای حرفه‌ای است.
او متولد سال ۱۳۶۸ در تهران است؛ تحصیلات خود را در رشته‌ی نقاشی، مقطع دیپلم وکارشناسی، به اتمام رسانده و از سال ۱۳۹۱ به فعالیت حرفه‌ای روی آورده است.
ساله شریفی، در تلخیص و تعویض نگاه کلاسیک به نقاشی، ظاهرا گل را مبنای چهار نمایش انفرادی خود کرده است. او در پی تحرکی مفهومی و فرمال، گاه گل را نماد شهید و گاه نماد عشق و در نگاهی دیگر، آن را سوژه‌ی علم گیاه‌شناسی معرفی و تلقی میکند.
این نمایش تحت‌عنوان «این سری عاشقانه باشه»، شامل شانزده اثر با ابعاد متفاوت و تکنیک میکس‌مدیا بر روی کاغذ است. در نخستین دیوار نمایشگاه، مخاطب تابلویی را می‌بیند که سوژه‌ای نوستالژیک دارد: شمع، گل و پروانه؛ این تصویر در مرکز کادر است و در بک‌گراند آن سایه‌هایی دیده می‌شود. شمع در شمعدانی و گل‌ها در کنار آن روییده‌اند؛ تفاوت این تصویر با تصاویر پشتِ کتابچه‌های مشق دوران کودکی ما، تنها در فقدان شعله‌ی شمع و تعداد پروانه‌هایی است که در حال پروازند. شریفی، لحن تصویری خود را که وام‌دار از هنر معاصر است، با مفهومی نوستالژیک و ایرانی به تصویر کشیده است.
از نکات مهم نشانه‌شناسی این تصویر، تهی‌بودن فضای داخل کادر، خاموش‌بودن شمع (اشاره به فراموشی عشق و شور عاشقانه در جهان معاصر) و افزایش تعداد پروانه‌های در حال پرواز به دور شمع خاموش است و همچنین تحرک پروانه روی شمع خاموش.
در تصویر دیگر، با پرستوها و گیاهانی معلق مواجهیم که بر پهنای آسمان ترسیم شده‌اند. همان نحوه‌ی رمزگذاری هنرمند اینجا نیز هم‌چنان سعی در آشنایی‌زدایی با پارادایم معانی متصور در ذهن بیننده دارد؛ راهنمای این نگاه به‌خوبی در بیانیهی هنرمند هویداست.
نقاش در بیانیهی خود می‌گوید: «این مجموعه، بر محتوای کلی عاشقانه و تبعات عاشقانه، کشیده شده است؛ مهر و علاقه‌ی بی‌حد، انزجار و دوری خود‌خواسته، بزرگ‌بینی و حقیرانگاری، صداقت افراطی و دروغ، میل، یاد و مرور، کند و تندشدن روند زندگی، آفت‌زدگی و سلامت محض و… تمام تناقضات عمومی و شیرینی که در یک یا چند تجربه‌ی عاشقانه داریم.»
این پرستوها به چه اشاره دارند؟ مهاجرت از وادی عشق و گل‌هایی که به علف بدل شده‌اند. در اثری دیگر، بیننده با یک پرستو، دسته‌گل و دو میوه‌ی لیمو و موز مواجه می‌شود. این‌ها نشانه‌ی چه هستند؟ قطعاً میوه‌ها نماد حضور عاشق و معشوق، گل‌ها بیانگر شکفتگی رابطه و پرستو تسریع‌کننده‌ی زمان است؛ زمانی که در شیرینی و التهاب به‌سرعت به خاطره تبدیل می‌شود.
آثار کوچک‌تر، به گفته‌ی نقاش، آغاز روند شکل گیری تصویری این مجموعه است که با شکل‌گرفتن کارکترهای زبان شخصی هنرمند مواجهیم؛ انتخاب گل‌ها و پرستو و بک‌گراند تیره با افکت‌های آبرنگ، (که در اغلب تصاویر از به‌کاربردن این بک‌گراند پرهیز نموده) نقاش سعی در کمتر فشردن فضای انرژی بصیری داخل کادر دارد. تمامی این ترفندها حاکی از صداقت نقاش در بازنمود روند فکری و تکنیکی‌اش است.
اوج نمایش شریفی از منظر من، تابلویی است عمودی با نگاهی تراژیک. پرستو به‌صورت سیلوئت نقاشی شده و جای خالی آن در بک‌گراند مشهود است؛ گل‌ها پراکنده شده‌اند و در تعلیق قرار گرفته‌اند؛ پروانه‌ها به حاشیه‌ی زیر کادر نقاشی تبعید شده و موزِ معلق در حال افول است. در بالای کادر و در حاشیه سفید، مربع‌های رنگی دیده می‌شود که گویا رنگ‌های مورد استفاده در نقاشی هستند و در حاشیه کادر نمایش داده شده‌اند و این نحوه‌ی جای‌گذاری اشاره‌ای بینامتنی به کارهای چاپی افست دارند. منظور نقاش تکرارپذیر بودن این روایت و همچنین شرحی بر تعدد جریان عاشقی در جامعه‌ی معاصر است.
باید پذیرفت که شریفی، با لطافت، جهان و زبان تصویری خود را می‌آفریند؛ اگرچه لحن تصویری خود را از هنرمندان معاصر فرنگی الهام گرفته است، اما به‌خوبی این زبان را دراختیار خود گرفته و برای مخاطب بومی، امکان تجربه‌ای زیبایی‌شناسانه و سمبلیک با چاشنی نوستالژی را فراهم میکند.
نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تعلیق | یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی»
تعلیق یادداشتی بر نمایشگاه «سیاوش حاتم‌آبادی» در گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی «سیاوش حاتم‌آبادی»، هنرمند جوانی است که تجارب بسیاری را در حوزه‌ی نقاشی، گرافیک و موسیقی دارد. آشنایی من با او به نمایش آثارش در گالری «ایوان» باز‌می‌گردد؛ این نمایشگاه با عنوان «سینکرونیسیتی» استوار بر مفهوم «اتفاق» در جریان تولید اثر هنری و مدیای غالب نقاشی بود. توجه هنرمند به مفهوم «اتفاق»، فارغ از نگاه فلسفی به رویداد است؛ آن‌چنان‌که در نمایشگاه جدید او با عنوان […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
دنیای درون و جهان بیرون در آثار مرجان شکری
نقدی بر نمایشگاه «مرجان شکری» در گالری «چهار» ذره دیوانه‌ی خدا آوام مگ به قلم جاوید رمضانی عالم خُرد و عالم کلان، دنیای درون و جهان بیرون، مرزها و افق‌های دانش ما را از هستی محدود کرده‌اند. با تعاریفی که در قرن هجدهم از زیبایی‌شناسی به‌عنوان علم ادراک در حوزه‌های مادون عقلانیت توسط «بوم گارتن» و «وینکلمن» و سپس تعریف جایگاه و «نقد قوه‌ی حکمِ» «کانت»، زیبایی‌شناسی به‌عنوان ابزار و باوری که عقل با بازی میان قوای فاهمه و خلاقه […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
«سرگیجه» کاویان هازلی | فقدان اتوپیای خیالی
نقدی بر نمایشگاه «سرگیجه» کاویان هازلی گالری والی آوام مگ به قلم جاوید رمضانی کاندینسکی در مقاله‌ای که در باب فرم انتشار داد، گفته بود دو قطب مشخص در هنر مدرن انتزاع تمام‌عیار و رئالیسم تمام‌عیار است. این فاصله بعدها در طراحی، بیانی متفاوت یافت و رویکردها به طراحی متعین و ازپیش‌تعریف‌شده همراه با آنیت سیال و سیلان خطوط خودبه‌خودی تعریف شد. در این دوران برای نقاشان امر قابل تعین و فرم سیال امکانات گسترده‌ای فراهم می‌آورد که طراحان در […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
کوه کوه نیست | تأمل دیداری در آثار مصطفی فرج‌آبادی
کوه کوه نیست | نقدی بر مجموعه «کوه کوه است» مصطفی فرج‌آبادی گالری اُ آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی نقاشی قدیمی‌ترین عمل هنری انسان‌هاست. تجربه‌ی شکار و برخورد با طبیعت و رسم و نقرِ آن بر روی صخره‌ها قدرت انسان‌‌ها را برای مواجهه با ترس‌هایشان افزایش می‌داده است. این جریان کارکرد ذهن آنان را وسیع‌تر کرده که خود آغازی بر پدیده‌ی تمدن‌سازِ نوشتار است. امروزه زبان بصری دارای دستور زبان مخصوص‌به‌خود است. نگریستن فعالیتی است خلاقانه که به تلاش نیاز […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
کوهستانِ فرید جهانگیر | چه چیزی زیستن امروزِ ما را معنا دهد
یادداشتی بر نمایشگاه «کوهستان»، آثار فرید جهانگیر گالری ایرانشهر آوام مگ: به قلم جاوید رمضانی تا چه حد می‌توان هنر را در غالب یک شی‌ء صرف یا رفتاری بر اساس تکنیک تعریف نمود؟ آیا هنر براساس ایده‌ی هنرمند شکل می‌گیرد؟ حضور ایده در ذهن آیا حاصل سازوکارِ تفکر است یا تحریک احساسات در لحظه‌ای مشخص؟ هنر نقاشی آیا با شناخت معنی می‌یابد یا با عمل نقاشی؟ هنرمندان چه‌مقدار بر شناختِ ما از جهان افزوده‌اند؟ تشکیک و آفرینشِ سؤال مهم‌ترین اصل […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم جاوید رمضانی در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که جاوید رمضانی در سال ۹۷ نگاشته است که مشتمل بر ۳۰ نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه نقاشی نوشته شده است. جاوید رمضانی سردبیر منتقدان برنامه هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است که چهارمین سال خود را سپری میکند و هرهفته جمعه‌ها از شبکه ۴ سیما پخش می‌شود. لیست زیر به لحاظ زمانی از نقدهای اخیر آغاز […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم جاوید رمضانی
جاوید رمضانی مدیر سایت آوام مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری آوام و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
