روایت گالری راه ابریشم از کرم خراط و پوسیدگی درون
نقدی بر نمایشگاه کرم خراط بابک کاظمی و پرگل عینالو
گالری راه ابریشم
مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر
کرم خراط آفتی گیاهی است که به درختان مختلف آسیب می‌زند، این کرم تا مدتی حدود دو سال در درون تنه درخت می‌ماند و از درون آن را می‌خورد و به این ترتیب است که درختی سبز به ناگاه خشک می‌شود و از بین می‌رود. افزایش دما و کاهش رطوبت در تضعیف بنیه درختان و در نتیجه آسیب‌پذیری آنان در برابر کرم خراط تاثیر گذار است.
نمود این آسیب را می‌توان در نمایشگاهی دید که بابک کاظمی و پرگل عینالو در نگارخانه راه ابریشم به تماشا گذاشته‌اند. مجموعه‌ای از عکس و چیدمان که با تکنیک‌های مختلف عکاسی آلترناتیو کار شده و چیدمانی از انبوهی کاغذهای سوخته بر هم فشرده که به تنه درختی آفت خورده شبیه هستند.
در این نمایشگاه از دو روش ویژه برای چاپ عکس استفاده شده اولیچاپ صمغی[۱] و دومی چاپ نمکی[۲] است. استفاده از این روش خاص موجب شده زیبایی‌شناسی نقاشانه‌ای در آثار به وجود بیاید و اتفاقات حاصل از چاپ دستی با ایجاد بافت‌ها و خاکستری‌های ویژه، رد قلم‌مو در حواشی، کم رنگ و پر رنگ شدن‌ها و غیره به کارماده اثر غنای فرمی و عمق بصری بدهد. به کار بردن این حد از ظرافت در ارائه موضوعی که در ذات، تلخ و چالش برانگیز است نشان‌دهنده نگاهی بدون قضاوت است که اصرار بر آن موجب بالابردن شیئیت اثر و افتادن آن به وادی دکوراتیو بودن می‌شود و کنار گذاشتن آن موجب زمختی و شعاری شدن، به همین خاطر بابک کاظمی و پرگل عینالو در این نمایشگاه کار سختی را به انجام رسانده‌اند، آن‌ها توانسته‌اند در این مرز باریک بایستند و تعادل خود را حفظ کنند.
نمایشگاه که با تصویر درختی از میان به دونیم شده آغاز می‌شود که در کنار بنایی ویران قرار گرفته و به چیدمان درختان سوخته ختم می‌شود و از آن به سالن اول از آثار بابک کاظمی می‌رسد که علاوه بر مجموعه‌های تک رنگ، مجموعه‌ای از عکس رنگی را نیز در بر می‌گیرد. نشانه تکرار شونده و راوی آثار کاظمی «درخت» است، درخت‌های مختلف که در موقعیت‌های نزدیک به ویرانی قرار دارند، هشداری برای کرم خراطی که گویا در میانشان لانه کرده‌است. درختانی در کنار گود برداری‌های ساختمان‌ها، عنوان این مجموعه «محصورین» است. درختان کاظمی روایت از دست رفتن خودشان را و محصور شدن در میان آثار و ابناء بشر به صورت مرثیه‌ای لطیف می‌سرایند، شِکوه‌ای در کار نیست، تنها وضعیت موجود است که وصف می‌شود، کم‌خِردی انسان در نگهداری از میراث خود و میراث جهان. رفتار نشانه‌ای در آثار کاظمی بسیار قوی است و در هر یک از آثار می‌توان خوانش‌های بینامتنی متفاوتی را ردیابی کرد، از جمله نخل‌های سوخته و بی‌سر که نشان یادآور نابودی، جنگ و انسان‌هایی دارند که سرهایشان بر باد رفته‌است و درخت‌های روییده بر ویرانه‌هایی که اغلب هم درختان همیشه سبز سرو هستند.
در واقع در این تصاویر ویرانه و تخریب در کنار درختی قرار گرفته که نمادی از زندگی محسوب می‌شود، اما در واقع چندان نمی‌توان به این زنده بود، زیرا درختان را نیز آفتی از درون دارد می‌خورد.
در سالن دیگر که آثار پرگل عینالو قرار گرفته‌است نیز امتداد این دیدگاه به شکلی دیگر در جریان است، آثار عینالو با عنوان «سفرنامه‌ای به فلات ایران» تماما تصاویری از منابع آب است که بر روی زمین قرار گرفته، در آثار او راوی همین منبع آب است که از عملکرد خود تهی است و آبی در آن وجود ندارد، منبعی که به زمین افتاده و به بخشی از منظره خشکسالی تبدیل شده‌است. استفاده از چاپ نمک در این مجموعه موجب شده تصاویر شفاف و با خاکستری‌های بیشتری ارائه شوند که به ذات منبع آب با ماهیتی فلزی و به عنوان یک سازه بشری نزدیک است و در عین تقدیس آن رویکردی دوپهلو و کنایه‌آمیز را نیز ارائه می‌دهد.
این رویکرد کنایه‌آمیز در اثر چیدمان نیز متجلی است، در کنار اثر نوشته شده، کارماده: هزارها عکس غیر قابل ارائه، عکس‌های فشرده شده و سوخته که می‌تواند از یک منظر به تنه درخت آفت زده هم شبیه باشد.
در نمایشگاه کرم خراط در بدو امر ترس از تخریبی روایت شده که مخفیانه و موذیانه از درون آغاز می‌شود و پس از آن تقابل بین زیستن و ویرانی به تصویر درآمده، استفاده از تکنیک متفاوت در ارائه عکس و افزودن لایه‌های زیبایی‌شناسی نقاشانه به این نمایشگاه کمک کرده تا در دام شعارزدگی نیافتند، کاظمی و عینالو هر دو در کرم خراط تعادل میان دیدن، نشان دادن و بیان کردن را با تکیه بر صنعت و ایجاد موازنه بین فرم و محتوا به وجود آورده‌اند. آنان همچنین با پرهیز از تولید مکتوبات اضافی به وضوح تلخ عکس‌ها وجهی شاعرانه بخشیده‌اند که تماشای نمایشگاه را به تجربه‌ای تفکر برانگیز تبدیل می‌کند.
پی نوشت:
[۱] – Gum print
[۲] – Salt print
نقدهای دیگر به همین قلم:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تصاویری از رنج و لذت در صعود شروین امدادیان
تصاویری از رنج و لذت در صعود شروین امدادیان نگاهی به مجموعه عکس‌های «صعود»، شروین امدادیان گالری ای جی مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر در دل مناظری بکر و تصاویری زیبا از قله‌هایی که این سرزمین کوهستانی و یکه را پوشانده‌اند، در وصف صعود و آرامش و خلسه‌ی ارتفاع، جایی که آسمان به زمین نزدیک است و ابرها را گویی می‌توان با دست گرفت، شروین امدادیان دوربین خود را به کار انداخته و پس از پشت سر گذاشتن […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
خیال‌انگیز یا بیان‌گر، در نمایش استعداد شاهین دانشفر و آرش قاضی
خیال‌انگیز یا بیان‌گر، در نمایش استعداد شاهین دانشفر و آرش قاضی یادداشتی بر نمایشگاه «استعداد» در گالری «ای.جی» مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشنفکر از نظر من آن‌چه عکاسی به ارمغان آورده است، امکان پیشرفته‌ای در حیطه‌ی دیداری است که فاصله‌ی تصویر و تصور را کوتاه می‌کند. فاصله‌ای که در رسانه‌های دیگر تصویری، مانند: نقاشی و سینما دورتر و صعب‌العبورتر است؛ این درحالی است که عکاسی می‌تواند در جایگاه راوی یا سندساز نیز قرار گیرد؛ یا حتی در […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
«نامرئی‌ها» سه هزار بار به طبیعت نزدیک‌ترند
«نامرئی‌ها» سه هزار بار به طبیعت نزدیک‌ترند نقدی بر نمایشگاه «نامرئی‌ها» مجموعه عکس امیرحسین شایگان مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روش‌فکر در عصر اولین جمعه‌ی مردادماه، گالری «والی» میزبان نمایشگاهی از آثار هنرمند جوان، «امیرحسین شایگان»، است. مجموعه‌ی عکسی با عنوان «نامرئی‌ها» که در ابعاد متنوع و سیاه‌وسفید به تماشا گذاشته شده است. شایگان متولد سال ۱۳۵۹، در رشته‌ی مهندسی کشاورزی تحصیل کرده است؛ او زندگی خود را به واسطه‌ی شغل پدرش به‌عنوان یک فعال محیط زیست و حشره‌شناس در […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
چند روزی در میان مرکز نبشی و یادواره‌ی عباس کیارستمی
چند روزی در میان مرکز نبشی و یادواره‌ی عباس کیارستمی نقدی بر نمایشگاه «چند روزی در میان مرکز نبشی» یادواره‌ی عباس کیارستمی آوام مگ: به قلم مریم روش‌فکر چند روزی است که دومین نمایشگاهی که «پرهام دیده‌ور»، به یادبود عباس کیارستمی، گردآوری کرده، در حال برگزاری است. نمایشگاهی از هفتاد‌و‌نه عکاس به مناسبت هفتاد‌و‌نهمین سالروز تولد او. هفتاد‌و‌نه عکس سیاه‌وسفید با چاپ آرت‌پرینت روی کاغذ و در اندازه‌ی ۳۰در۴۰ با قاب‌های یکسان و سیاهه‌ای از برجسته‌ترین عکاسان ایران. مهم‌ترین ویژگی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
تهران از نگاه دانشجویان ایرانی و آلمانی در نگارخانه‌ی دانشگاه هنر
تهران از نگاه دانشجویان ایرانی و آلمانی نگاهی به نمایشگاه «دو شهر» در نگارخانه‌ی دانشگاه هنر به همت دکتر «محمد مترجم‌زاده» و پروفسور «یورگ وینده» آوام مگ: به قلم مریم روشنفکر «دو شهر»، عنوان نمایشگاهی است که حاصل بخشی از برنامه‌ی سه‌ساله‌ی تبادل دانشگاهی بین گروه عکاسی دانشگاه هنر و دانشگاه دورتموند بوده که با حمایت مادی بنیاد «DAAD» برگزار شده است. مدیریت این دوره بر عهده‌ی دکتر «محمد مترجم‌زاده»، مدیر گروه عکاسی دانشگاه هنر، و پروفسور «یورگ وینده» از دانشگاه […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
یحیی دهقانپور | بازیابیِ ارزشِ عکاسی‌شدن
بازیابیِ ارزشِ عکاسی‌شدن نقدی بر نمایشگاه «بهاریه»ی یحیی دهقانپور | گالری پروژه‌های آران آوام مگ: به قلم مریم روشنفکر عکاسیِ هنری در ایران تاریخی سردرگم و ناشناخته دارد که تاکنون سامانی به آن داده نشده است، اما از میان نام‌هایی که بی‌شک در روند شکل‌گیری و بالیدن آن مؤثر بوده‌اند، یحیی دهقانپور یکی از مؤثرترین افراد است. او معلمی متفاوت است و نسل‌های متمادیِ عکاسان ایران از کلاس‌های او بیرون آمده‌اند که تعداد اسامی شناخته‌شده در میانشان بسیار زیاد است. […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
یادداشتی بر نمایشگاه آرش بهرامی در گالری اعتماد نگارستان
یادداشتی بر نمایشگاه آرش بهرامی در گالری اعتماد نگارستان هنر سیلوئت بدوی آوام مگ: به قلم مریم روشنفکر در اولین هفته‌ی آغاز به کار گالری‌ها در سال جدید، سالن گالری اعتماد در باغ‌موزه‌ی نگارستانِ تهران میزبان آثار آرش بهرامی است، هنرمندی که زیست‌گرایی و زیست‌هراسی را نقطه‌ی عزیمتِ فکریِ نمایشگاهِ خود قرار داده است. این نمایشگاه با عنوان «چهل‌و‌یک» دربرگیرنده‌ی آثار نقاشی اوست که به‌طور کلی به چهار بخش تقسیم می‌شود و روایت‌گر داستانِ سفر و جست‌وجوست. این مجموعه داستان […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم مریم روشنفکر
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۷ به قلم مریم روشنفکر در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که مریم روشنفکر در سال ۹۷ نگاشته است که مشتمل بر ۲۶ نقد است که قریب به اتفاق آن در حیطه‌ی عکاسی، نقاشی و چیدمان نوشته شده است. مریم روشنفکر از منتقدان برنامه‌ی هنرنامه، پر مخاطب‌ترین رویداد تخصصی هنرهای تجسمی است که چهارمین سال خود را سپری می‌کند و هرهفته جمعه‌ها از شبکه ۴ سیما پخش می‌شود. لیست زیر به لحاظ زمانی از […]
