لایه‌های پیدا و پنهان معنا در خوشنویسی

آثار نقاشی‌خط محسن کرمی در گالری ورد با عنوان «رازنامه»

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

چه هنری را تزیینی می نامند و این لقب بر چه اساسی به کار می‌رود؟ هنرهای تزیینی و هنرهای کاربردی جایگاه ارزشمندی در فرهنگ ایران دارد، نگاه قدما به این مقوله برمبنای بازیابی بهشت گمشده و یادآوری هبوط انسان از آن مکانِ حسن و خیر در زندگی روزمره بوده است و خوشنویسی از سویی خود هنری والا و ارزشمند است. متداول است که قطعات خوشنویسی توسط رسامی‌هایی مانند تشعیر و تذهیب به رنگ و نقش مزین گردد تا ارج و اهمیت نوشتارر و مفهوم این نوشته بااشکال استرلیزه از گیاهان و حیوانات نیز باز خوانی گردد.

این هفته به دیدن آثار نقاشی‌خط محسن کرمی درنگارخانه وَرد رفتیم . کرمی که دانش آموخته گرافیک و هنرهای خوشنویسی است در این کارنمای خود مجموعه‌ای درخشان از تابلوهای ترکیب مواد بر روی بوم در ابعاد بزرگ و متوسط را تحت عنوان « رازنامه» فراهم آورده.

بیانه خودنگاشته هنرمند با رویکردی شاعرانه بیشتر از آنکه به رازگشایی از تصاویر وی کمک کند، داستانی است از دیدارهای شهودی و افسانه‌ای که تعلق وی را به اساطیرشرقی، رمزها و نشانه‌ها مشخص می‌کند .کرمی در کاوش خود به گذشته نگاهی راز آلود دارد و در تلاش است که این نظام ساخته شده در ذهن خود را بازیابی و در آثارش منعکس کند.

عمده تابلوها به روشی کاهشی و با رنگ برداری از سطوح پرتحرکی که در پس زمینه با بستری الوان پوشیده شده شکل گرفته‌اند. تسلط کرمی به خط نگاری در قامت شکل تهی از معنا در محدوده‌هایی از ترکیب بندی‌های کاشی‌کاری و صفحه‌آرایی کهن قابل بررسی است.

در کنار این ساختار کلی، نقاش در تعدادی از آثار نقوشی از طلسم‌ها و نشانه‌های نجومی به همراه مهرهای ترسیم کرده‌است که تحرک و فضاسازی بیشتری به مجموعه وی داده، کرمی در عین تایید، به سختی در تلاش است تا از تسلط سبک بیانگرا در نقاشی‌خط معاصر بگریزد. هنرمندان مطرحی چون محمد احصایی، عین الدین صادق‌زاده و صداقت جباری با این سبک و سیاق مسیری متفاوت از نگاه سنتی به رسانه نقاشی‌خط آفریده‌اند که این هنرمند را باید از ادامه‌دهندگان مسیر آنان به حساب آورد. مجموعه پیش رو با رنگ گذاری‌های هماهنگ نشان از آموزه‌های مدرن وی دارد که برای مخاطبان چشم نوازو دوست داشتنی است.

آنچه در این آثار به سختی قابل درک است مفهوم اکنونیت و تعلق هنرمند به نگاه‌های معاصر به هنر است، رویکرد تزیینی بی‌شک می‌تواند هنر هنرمند را در بازار قابل توجه و ارزشمند گرداند اما ماندگاری هر کار هنری در گرو درک خالق آن از جهان معاصر و دغدغه‌های اوست.

کرمی در بازنگری امروز به گذشته روی می‌آورد و در جهان خیالی خود زندگی می‌کند، این گریز از حقایق و مسائل زیبایی شناسی معاصر آثار وی را محکوم به کارکرد می‌کند این کارکرد گرچه در سنت هنر ایرانی ریشه دار است، اما سرعت تحولات در نحوه زیستن و رشد تکنولوژی مهابت زندگی را افزایش داده و مخاطبان در عین خواست برای درک زیبایی به خوانش معنا و تجربه زیبایی‌شناسانه محتاج می باشند، این مهم فقدان عمده مجموعه و رویکرد کرمی است.

هرچند تجربه بصری و ارتباط تصویر با تعقل در بینندگان آثار وی به سختی تداوم می یابد، اما باید توجه نمود تزیین در آثار سنتی به جهت تحرک و توجه به خیر مطلق و جمال خداوندی که در هر لحظه از زندگی روزانه محقَق است، موجب شده همراهی قطعات نوشتاری خوشنویسی با تصاویر تجریدی از طبیعت، درک زیبایی طبیعت با زیبایی عقلانی مستتر در اشکال قراردادی خط را همزمان گرداند. زمانی که مخاطبان با اصول خوشنویسی آشنا باشند، از یک قطعه خوشنویسی هم به لحاظ نظم بصری و هم ازنظر درک مفهوم نوشتار محظوظ می گردند و از سویی حضورنقوش تزیینی شاهد بر این مدعا است که روند رشد ادراک زیبایی، در این آثار از طبیعت تا حوزه معنا پله پله ارائه گردیده.

امروزه شاهد گسترش رسانه نقاشی‌خط در بازار هنر و استقبال مخاطبان از این آثار هستیم بطور قطع توجه به مفاهیم ادراکی و زیبایی شناسی این حوزه مسیر درخشانی در هنر بومی ایرانی-اسلامی را رقم خواهد زد. کارنمای محسن کرمی گواه تلاش این هنرمند برای راهگشایی الحان جدید و جستجوی پیوسته وی به جهت استعلای این روند است.

شایان ذکر است این نمایشگاه تا تاریخ: ۵ آذر ماه در گالری وَرد به نشانی: تهران، میرداماد، خیابان البرز، خیابان قبادیان شرقی، شماره ۱۸ و تلفن: ۲۲۲۳۷۷۴ برای بازدید عموم برقرار است.

نقد نمایشگاه‌های دیگر به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

لایه‌های پیدا و پنهان معنا در خوشنویسی | نگاهی به رازنامه محسن کرمی

لایه‌های پیدا و پنهان معنا در خوشنویسی

آثار نقاشی‌خط محسن کرمی در گالری ورد با عنوان «رازنامه»

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم جاوید رمضانی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ