نشست خبری و نمایشگاه آثار خوشنویسی میرزا غلامرضا اصفهانی
انتشار کتابی که حاصل عمرِ محققی برجسته است
به گزارش مجله هنرهای تجسمی آوام: رضا یاسینی
نشست خبری نمایشگاه آثار خوشنویسی میرزا غلامرضا اصفهانی و رونمایی از کتاب مجموعه آثار این خوشنویس با حضور محمدرضا اصلانی نویسنده و کارگردان سینما، محمدعلی صحرانورد مدیر انتشارات کتابسرای نیک، زروان بختیار فرزند مرحوم دکتر مظفر بختیار (محقق کتاب میرزا غلامرضا اصفهانی) و امیرحسین عبداللهی مدیر گالری آریانا عصر سه‌شنبه ۱۲ آذرماه در خانه همایش برگزار شد.
در ابتدای این نشست اصلانی با اشاره به مراحل شکل‌گیری این کتاب گفت: از سال ۶۴ که با دکتر بختیار آشنا شدم در جریان روندِ شکل‌گیری این کتاب سترگ بودم. قرار بر این بود که آثاری که در کتاب می‌آیند راستی‌آزمایی شوند و همگی اصیل باشند چون میرزا غلامرضا کارهای بسیاری دارد و آثار تقلبی نیز در آن بین زیاد بوده است. دکتر بختیار مدام با دیگران مشورت می‌کردند تا آثار کپی، رونویسی‌شده یا دست دوم نباشند. تعدادی از آثار هم جهتِ سنجشِ اصالت به کتابخانه دانشگاه تهران داده بودند تا اصالت‌شان تأیید شود.
وی با اشاره به کمبود اطلاعات از هنرمندان ایرانی در ادوار مختلف بیان داشت: ما در ایران درباره زندگی‌نامه‌ی هنرمندان تا اواخر دوره ناصری همیشه مشکل داشته‌ایم. تنها اطلاعاتی که از هنرمندان داریم اگر چیزی باشد، صرفاً در ستایش آثار ایشان است.
اصلانی تلاش دکتر بختیار در گردآوری این مجموعه را امری استثنایی قلمداد کرد و افزود: با وجود این شرایط، دکتر بختیار ریز به ریز، و قلم به قلم اطلاعات موجود درباره میرزا غلامرضا را پیدا کرده است. دامنه این تحقیقات تا ۴۰ سال و تا آخرین لحظات حیات دکتر بختیار ادامه داشت و بقیه کار نیز به همتِ دو فرزند استاد ادامه پیدا کرد. خوشبختانه نشر کتابسرای نیک عهده‌دارِ چاپ این کتاب شد و باید گفت که کمتر ناشری قبول می‌کرد تا با وسواس دکتر بختیار کنار بیاید. وسواس علمیِ این آدم واقعاً صبوری می‌خواست. برای مثال، مقدمه‌ای که ایشان بر کتاب نوشت شاید بیست بار تغییر داد و دکتر تا آخرین لحظه نیز انگار از آن راضی نبود، چون این آدم ذاتاً محقق بود و جز این نمی‌توانست باشد.
این مستندساز درباره خوشنویسان ایرانی تأکید کرد و گفت: ما خوشنویسان بزرگی داریم. خوشنویسان ما با تنها خوشنویسانی که قابل مقایسه‌اند خوشنویسان چینی است. خوشنویسی فقط یک تکنیک نیست، بلکه یک رویکرد ذهنی و علمی است. خوشنویسان ما یک تمرکز عرفانی دارند و جز از طریقِ این تمرکز نمی‌توانند به مراقبه‌ی مورد نیاز برای کارشان برسند.
اصلانی، میرزا غلامرضا اصفهانی را هنرمندی پیشرو دانست و گفت: میرزا غلامرضا واعظِ تیزیِ قلم است و تراش قلمش مخصوص به خودش است و سبک مخصوص به خودش را دارد. او در کرسی بندی خط نستعلیق سبک دارد. او کسی بود که سیاه‌مشق را به قطعه‌نویسی و نوعی نقاشی تبدیل کرد. در این مسیر، حروف به یک امر وجودی تبدیل می‌شوند و دیگر تنها ناقل یک معنا نیستند و به عنوان یک امر زیباشناسی تلقی می‌شوند. او ۱۰۰ سال پیش از اکسپرسیونیست‌های آلمانی و سوئیسی به این نکته رسیده بود. متأسفانه ما به دلیل ضعف‌های سیاسی و تاریخی نتوانسته‌ایم خود را به دنیا معرفی کنیم. این‌ها گنجینه‌های جهانی ماست و باید خیلی جدی روی آنها کار شود.
سپس امیرحسین عبداللهی درباره نمایشگاه آثار در گالری آریانا گفت: این نمایشگاه در تاریخ ۱۵ آذر به بهانه‌ی انتشار کتاب میرزاغلامرضاست افتتاح خواهد شد و آقای حسام الدین عتیقی کیوریتور نمایشگاه هستند. ۸ اثر از میرزا غلامرضا به همراه ۳ کتیبه برای اولین بار به نمایش درمی‌آید. در روز افتتاحیه محمد احصایی، محمدرضا اصلانی و حسام‌الدین عتیقی سخنرانی خواهند داشت. این آثار صرفاً برای نمایش است و برای فروش نیست. آنها از مجموعه‌های شخصی گردآوری شده‌اند.
مدیر گالری آریانا درخصوص کتاب بیان داشت: کتاب با تیراژ ۵۰۰ تا و به قیمتِ یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان برای فروش ارائه خواهد شد. برای این کتاب به اندازه یک فیلم سینمایی سرمایه‌گذاری شده و یک تیم حرفه‌ای روی آن کار کرده است. کتاب درواقع کلکسیونی است و ۱۰۰ نسخه هم اختصاصی با جلد سوخته عرضه می‌شود.
در ادامه محمدعلی صحرانورد مدیر انتشارات کتابسرای نیک نیز درباره کتاب گفت: همه تلاش‌مان بر این بود تا بهترین کار را روی این کتاب انجام دهیم و متأسفم امکانات چاپی در ایران به قدری نبود که این کتاب بهتر چاپ شود اما از بهترین امکاناتی که در اختیار داشتیم، استفاده کردیم. امیدوارم که این کار شروعی باشد تا انشالله در آینده کارهای بیشتر و بهتری برای میرزا غلامرضا انجام شود.
زروان بختیار فرزند مظفر بختیار در ادامه گفت: خوشبختانه محتوای کتاب زمانی بسته شد که پدر در قید حیات بود و فقط یک سری از مسائل فنی کار بود که بعداً توسط ما انجام شد. درواقع هرآنچه که لازم بود با نظرِ خودِ پدر انجام شد. این کتاب حاصل عمر پدرم هست و مرجعی است که شامل بیش از ۲۶۰ اثر از آثار میرزا غلامرضاست.
عبداللهی در پایان با اشاره به رویکرد متفاوت گالری آریانا با چنین نمایشگاه‌هایی گفت: درست است که چنین نمایشگاهی با سبک همیشگی گالری ما متفاوت است، اما فرصتِ برگزاری چنین نمایشگاهی همیشه پیش نمی‌آید و نمی‌توانستیم آن را از دست بدهیم.
