قطعه‌های عمیقا انسانیِ گل‌آرا جهانیان در گالری اُ

قطعه‌های عمیقا انسانیِ گل‌آرا جهانیان

گالری اُ

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشن‌فکر

عکاسی اسنپ شات یا عکاسی فوری که از سنت عکاسی خانوادگی و عکس یادگاری آمده زیبایی شناسی جدیدی را به عکاسی افزود، تصویر خالصانه وبی‌پرده که در زمان بحران واقعیت و مورد هجمه واقع شدن استنادی بودن عکس به عکاسی لحظه‌نگار و ثبت کننده مسیری تازه بخشید. عکاسان بسیاری این نوع عکاسی را بسط دادند، از وینوگرند و رابرت فرانک گرفته تا امروز که افراد بسیاری را شامل می‌شود.

در این گونه بیشترِمباحث زیبایی شناسی عکاسی، به صورت کلاسیک آن، در هم می‌ریزد و جای خود را به نوردهی زیاد، نوردهی خیلی‌کم، اشتباهات اتفاقی، استفاده زیاد از فلاش و غیره می‌دهد.

در نمایشگاه خانم گل آرا جهانیان، در نگارخانه اُ عکاس مجموعه‌ای از این دست عکاسی را پیش روی ما گذاشته، این دومین نمایشگاه انفرادی جهانیان در نگارخانه اُ است او دارای کارشناسی رشته عکاسی از دانشگاه هنر است و در زمینه عکاسی، درکارنامه خود ترجمه و تالیفاتی دارد. خانم جهانیان مجموعه‌ای را به ما ارائه داده که به سه بخش تقسیم شده‌است که هر کدام در یک سالن به تماشا گذاشته شده‌اند. در سالن یک ما تصاویری را می بینیم که منظره هستند، در قطعه دوم تصاویری از فضای درونی و در قطعه سوم انسان‌ها.

جهانیان این مجموعه را بانگاتیو عکاسی کرده و این نمایشگاه ماحصل لحظات گذشته بر او در طی ۶ سال از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۸ است. جهانیان درمجموعه اولش که فضای بیرونی است، به افق نگاه خاصی کرده. دربیشتر تصاویر این مجموعه آسمان حجم زیادی از تصویر را اشغال نموده و نقاط تاکید کمتر دیده می‌شوند، بیشتر آثار از یک ترکیب بندی افقی و بسیار ساکن بهره می‌برند و فضای کلی مجموعه به سمت بی مکانی رفته است.

در قطعه بعدی، فضا به عکس‌ها وارد شده‌است. مجموعه از داخل ماشین شروع شده و به فضاهایی می‌رود که همه به نوعی فضای داخلی هستند یا اشاره به مکانی مشخص و انسانی مانند، خانه، دیوار، باغچه و اتاق دارند. همانطوری که جهانیان در گزاره نمایشگاهش اشاره کرده، اینها اسنادی هستند برای ثبت لحظات.

در بخش سوم انسان به تصاویر وارد شده، انسانی که رابطه جهانیان با او دور و محدود به جزئیاتی است که چهره جزئی از آن نیست، او صورت‌ها را حذف کرده و به جای آن به جزئیات دستها، پاها و قطعات جدا مانده از انسان‌ها پرداخته.

اما با نگاهی کلی‌تر به جزئیات این نمایشگاه، می‌توان دید که جهانیان دنیایی را ترسیم می‌کند که از واقعیت خودش به دور است، به سختی قطعه‌ای شخصی را می‌توان در این آثار پیدا کرد یا شاید بهتر باشد این‌گونه گفت که آثار این نمایشگاه، مروری است بر داده‌های پیشینی‌ عکاس و می‌توان ردپای عکس‌ها و تصاویر متنوعی را در تاریخ عکاسی و عکاسانی که حتی او خود از آن‌ها صحبت کرده، در آن دید. هرچند این رویکرد را نمی‌توان به تنهایی مورد قضاوت قرار داد، رویکرد او مانند نویسنده‌ای است که کتابی را با نگاه به نویسنده‌ای دیگر می‌نویسد و از لحن، وزن و تکنیک او بهره می‌برد و در شعر به آن آرایه تضمین می‌گویند؛ چیزی که برخلاف ذات عکاسی فوری (اسنپ شات) که دارای معصومیتی فی‌البداهه و بدوی در بازنمایی لحظات مواجهه با جهان است، دارای نگاهی سمبولیک (نمادین) است، با ته لهجه شاعرانه و حتی روایت مستقیم او در چینش و مسیر نمایشگاه و جزئیاتی که می‌توانند خوانشی نشانه‌ای پیدا کنند نیز از شاهدی است بر ساخت روایتی که بیشتر حاصل تجربیات مطالعاتی و عقلی عکاس است تا روایتگر تجربیات واقعی زندگی او، این نمایشگاه مرور اوست بر عکاسی فوری؛ او عکاسان این گونه را در سه شکل مختلف تجربه می‌کند.

در واقع جهانیان در این نمایشگاه علیرغم اینکه سعی می‌کند معصوم، بدون قضاوت و به لحظه وفادار باشد و از روایت دوری کند و زیست خودش را با زیبایی‌شناسی خشن و عامیانه عکاسی فوری همراه کند، اما درست برخلاف همه اینها باید گفت او هم چندان به لحظه وفادار نیست و هم از خودش چیزی به ما نمی‌گوید، بلکه بیشتر بازتاب خوانده ها و دیده‌هایش را دراین نمایشگاه ارائه داده‌است و نقطه استقلالش در تصاویر مشخص نیست. جهانیان نمایشگاه خوبی را سامان داده که بیشتر مروری پژوهشی بر عکاسی فوری است تا نمایشگاهی از ثبت لحظات یا هر گزاره فردی دیگری که از طرف یک عکاس ارائه شود.

نقدهای دیگر به همین قلم:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

قطعه‌های عمیقا انسانیِ گل‌آرا جهانیان در گالری اُ

قطعه‌های عمیقا انسانیِ گل‌آرا جهانیان

گالری اُ

مجله هنرهای تجسمی آوام: به قلم مریم روشن‌فکر

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ