خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | امپرسیونیسم

دید امپرسیونیستی، ویژگی‌های شیوه‌ی هنرمندان

قسمت بیست و هفتم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

امپرسیونیسم، در مقام یک مکتب هنری، نقاشان زیادی از اواخر سده‌ی نوزدهم را در بر می‌گیرد؛ لیکن اصلی‌ترین امپرسیونیست‌ها عبارتند از: مونه، پیسارو و سیسلی .

رنوار با این‌که از پایه‌گذاران این مکتب است، جز چندسالی به اصول آن وفادار نمی‌ماند. سزان نیز هیچ‌گاه اسلوب‌های خاص نقاشی امپرسیونیستی را به‌طور کامل به‌کار نمی‌بندد. اساساً امپرسیونیسم در اوج انسجام خود، یعنی ۱۸۷۰ تا ۱۸۸۰، گرایش‌های مونه را بازمی‌تابد.

کلود مونه (۱۹۲۶-۱۸۴۰)، در اوایل جوانی به‌عنوان طراح و کاریکاتور‌ساز، شهرتی به هم زده بود و با این‌که در سال ۱۸۶۶، به سالن پذیرفته شد و‌ موفقیتی به‌ دست آورد، هیچ‌گاه به نظام هنر رسمی تمکین نکرد. در دهه‌ی هفتاد، پس از مشاهده‌ی آثار ترنر و کانستبل، تحولی چشمگیر در کارش ایجاد شد که از پرده‌ی امپرسیون شروع و تا جایی رفت که به یک امپرسیونیستی تمام‌عیار بدل شد؛ به‌طوری که رنوار درباره‌اش می‌گفت: «بدون او، بدون مونه‌ی عزیز که به همه‌ی ما جسارت بخشید، ما قادر به ادامه‌ی جست‌وجو نبودیم.»

کامی پیسارو (۱۹۰۳-۱۸۳۰)، هم‌چون مونه، مشتاق ضبط جلوه‌های زودگذر است؛ ولی هرگز انضباط نسبی امپرسیونیسم نخستین را ترک نمی‌گوید؛ او از واقع‌گرا‌ترین امپرسیونیست‌ها به‌شمار می‌رود. از همان ابتدا، از هنر آکادمیک بیزار بود و حتی غالباً می‌گفت موزه‌ی «لوور» را باید آتش زد!

پیسارو، با آن‌که به جلوه‌های حرکت بیش از نور اهمیت می‌داد، چون سایر امپرسیونیستی‌ها آفتاب را معلم خود می‌دانست؛ آفتاب، سایه‌ها را بلند و کوتاه می‌نماید، شکل‌ها را آشکار و‌ پنهان می‌سازد؛ و به رنگ‌ها ملایمت و شدت می‌دهد. پیسارو، مانند میه، به زمین و روستاییان دلبستگی دارد؛ اما موضوع‌های از این دست را با دید احساسی و لطیف‌تر به تصویر می‌کشد، مانند پرده‌ی گردآوری علوفه در اِرانی، تغییر بی‌وقفه‌ی موضوع و تغییر بی‌وقفه‌ی رنگ، نظم نوین تجربه‌ی نقاش هستند و دیگر چیزی به نام معیار حقیقت‌ناپذیری بصری وجود ندارد؛ هم‌چنان که روشی ثابت برای دیدن وجود ندارد.

تجربه‌ی ذهنیِ هنرمند، تنها ماده‌ای است که وی در اختیار دارد؛ و ‌طبیعت برای او یگانه منبع احساس است. آرمان سیلوستر، یکی از منتقدان آن‌روزگار، نوشته بود: «مونه تواناترین و جسورترین، سیسلی سازگارترین و محتاط‌ترین و پیسارو واقعی‌ترین و طبیعی‌ترین امپرسیونیست‌ها هستند.»

آلفرد سیسلی (۱۸۹۹-۱۸۳۹)، فرزند یک تاجر انگلیسی بود. در سال ۱۸۶۲ در کارگاه گلیر به هنرآموزی پرداخت و ‌با مونه و رنوار طرح دوستی ریخت. سیسلی از پیروان کرو بود، علیه نقاشی آکادمیک سر به عصیان برداشت و به نقاشی هوای آزاد روی آورد. جنگل‌ها، بستر رودخانه‌ها، پل‌ها، خیابان‌های مشجر و دورنماهای حومه‌ی شهر در تابستان و زمستان، موضوع‌های آثار شاعرانه‌اش را تشکیل می‌دادند.

برت مریزو (۱۸۹۵-۱۸۴۱)، بی‌شک او ‌برجسته‌ترین زن نقاش اروپایی در سده‌ی نوزدهم به‌شمار می‌رود. از سال ۱۸۶۰، تحت راهنمایی کرو به نقاشی هوای آزاد جلب شد؛ مانه را در سال ۱۸۶۸ شناخت و تحت‌تأثیر نقاشی‌اش قرار گرفت؛ اما متقابلاً او را به نقاشی هوای آزاد کشانید. رنوار، دگا و مالارمه‌ی شاعر، از دوستانش بودند و هنرش را می‌ستودند. پل والریِ شاعر، آثار او را هم‌چون یادداشت‌های روزانه‌ی زنی که خود را با رنگ و طرح بیان می‌کند، قلمداد می‌کرد. او‌ در اکثر پرده‌هایش به موضوع‌های زندگیِ خانگی و مادر و بچه می‌پرداخت؛ چشم‌اندازهای طبیعت را با اسلوبی ماهرانه نقش می‌زد.

نقش مزیرو در جنبش امپرسیونیسم، تنها به آفرینش آثار ارزنده محدود نمی‌شد؛ حضور فعال و روحیه‌ی قوی او، حتی در بدترین شرایط، همکارانش را به ادامه‌ی راه دلگرم و امیدوار می‌کرد. او در مقام یک زن نوآور هنرمند، مجبور به تحمل اهانت‌های مضاعف بود؛ ولی او از شکست‌ها و تلخ‌کامی‌ها، تردیدی به دل راه نمی‌داد. در اواخر زندگی‌اش می‌گفت: «آرزوی موفقیت پس از مرگ، بلند‌پروازی است؛ آرزوی من محدود بدان است که چیزی گذرا، کمترین چیزها، را ثبت کنم.»

یکی از واژه‌های ریشخند‌آمیز آن دوران که به امپرسیونیست‌ها نسبت داده می‌شد، «بنفش‌زدگی» بود؛ بدین معنی که گویا این نقاشان به جنون رنگ‌آمیزی ناخوشایند دچار شده‌اند؛ البته در میان نقاشان گروه، آرمان گیومن (۱۹۲۷-۱۸۴۱)، در استفاده از مایه‌های بنفش زیاده‌روی می‌کرد. او در نخستین نمایشگاه نقاشی امپرسیونیست‌ها، با تابلویی به نام غروب ایوری، شرکت جست. در این تابلو چشم‌انداز غروب آفتاب پاریس، با سایه‌های تند بنفش بر زمینه‌ی طلایی و زرد آسمان، خودنمایی می‌کرد. بعدها نقاشان دیگر، به‌ویژه ونگوگ، آن را تکرار می‌کنند. روی‌هم‌رفته نظام رنگی گیومن به فوویسم نزدیک‌تر است تا امپرسیونیسم.

شماره‌های پیشین خلاصه کتاب درجستجوی زبان نو را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | دید امپرسیونیستی

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | امپرسیونیسم

دید امپرسیونیستی، ویژگی‌های شیوه‌ی هنرمندان

قسمت بیست و هفتم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ