فووها و رنگ به‌مثابه لوله دینامیت

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | فووها و ابداع رنگ ناب

قسمت سی‌ و چهارم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو فووها و ابداع رنگ ناب — موریس دو ولامینک

رائول دوفی[۱] (۱۸۷۷-۱۹۵۳) یکی از بااستعدادترین اعضا گروه، نخست تحت تأثیر ونگوگ و ماتیس قرار گرفت و سپس کاربست رنگ‌های شدید و شکل‌های کژ نما به‌عنوان نقاش جسورِ فووها معرفی شد. دوفی در نقاشی‌هایش عناصری از تأثیرات ماتیس، هنر روکوکو سده هجدهم نقاشی ایران، هند و گاهی بدوی گرایان امروزی مانند هانری روسو را در هم می‌آمیخت و سرانجام دنیایی شاد و صمیمی می‌آفرید که مختص خود او بود.

موریس دو ولامینک[۲] (۱۸۷۶-۱۹۵۸) در یک خانواده فقیر فنلاندی پرورش‌یافته بود و بیشتر به روح شمالی‌اش اهمیت می‌داد. هنر موزه‌ها را مردود می‌شمرد و غریزه را پایه هنر می‌دانست، از تجربه‌های منظم و منضبط ماتیس چندان بهره‌ای نگرفت و با دیدن کارهای ونگوگ بیش‌ازپیش شیفته رنگ‌آمیزی او شد. ولامینک فقط شور ونگوک را دید، بی‌آنکه بتواند هوشمندی وی را دریابد. او در منظره‌هایش با طبعی خشن بر طبیعت نگریسته بود و به منظره‌ها خصلتی بیانگر بخشیده و هارمونی رنگی‌اش بیشتر غرش‌آسا بودند تا آهنگین.

آندره درن[۳] (۱۸۸۰-۱۹۵۴) در مقایسه با ولامینک نقاشی منظم، ساختارگرا و تا حدی کلاسیک بود او با سنت پیوند داشت و هنر موزه‎ها را می‌ستود و از آثار موزه لوور رونگاری می‌کرد.

درن حتی در مرحله فوویسم کیفیت سترگ‌نما و نوعی فراخی تزئینی را در معماری نقاشی‌هایش منظور می‌داشت. او بود که نخستین بار تیوپ رنگ را به لوله دینامیت تشبیه کرد؛ اما حتی در لحظاتی که به نهایت آزادی در نقاشی می‌رسید، همچنان برای خود ضوابطی قائل بود. او اسلوب‌های مختلف استادان پیشین از کاربست نقطه‌های رنگی درشت تا قلم‌زنی آزاد را تجربه کرد.

فووها به موضوع‌های واقعی بازگشتند ولی به سلاح مادی و انسانی جدید مجهز شده و از استادان خود پیشی گرفتند. آن‌ها به‌وسیله رنگ مادیت چیزها را ستودند، در زیبایی‌شناسی فووها ویرانی شی‌ء دوشادوش آفرینش نظم فرمی پیش می‌رود. آراگون می‌گوید: (کافی است ماتیس را به حال خودش واگذاریم؛ و دستانش ناچیزترین و پیش‌پاافتاده‌ترین اشیا را به تجمل واقعی بدل خواهد کرد).

ماتیس زمانی نوشت: آنچه در روئا می‌بینم، هنری سرشار از تعادل، خلوص و صفا و عاری از موضوع‌های ناخوش و تشویش انگیز است… هنری مانند تأثیری آرامش‎بخش و مرهمی بر دلِ ریش.

بررسی نقادانه میراث و کاوشگران بزرگ، ماتیس را به چنین نتایجی رهنمون کرد: رنگ‌ها باید خالص باشند و به‌عنوان معادل نور به کار روند؛ درک فضا نه به کاربست پرسپکتیو کلاسیک، بلکه باید با ترکیب رنگ‌ها تأمین شود؛ خط‌های مرزی باید روشن و ساده باشند و سازمان‌بندی آن‌ها باید انرژی‌های ذاتی خط و رنگ را بازتابد و این هماهنگی قابل‌مقایسه با ترکیب موسیقی است.

ژرژ روئو[۴] (۱۸۷۱-۱۹۵۷) در سالن پاییزی ۱۹۰۵ پرده‌های تیره و تلخ از چهره‌های فاحشه‌ها و دلقکان به نمایش گذارد که به‌نوبه خود شوری برانگیخت که یادآور دمیه بودند.

ژرژ در خانواده‌ای فقیر در پاریس به دنیا آمد در چهارده‌سالگی به‌عنوان شاگرد نزدیک نقاش شیشه‌های منقوش به کار پرداخت در ۱۸۹۱ به کارگاه گوستاو مرور راه یافت.

در سال‌های نخست به موضوع‌های مذهبی و اخلاقی و اجتماعی به شیوه کاریکاتور گونه می‌پرداخت ولی همین آثار از تلخی و تیرگی سرشارند. در باسمه‌ها و نقاشی‌های روئو خط‌های مرزی ضخیم که یادآور شبکه سربی شیشه بندی منقوش‌اند اشیا را با قاطعیت محسور می‌کنند و درخشش رنگ‌ها را موجب می‌شوند.

در حقیقت رامبراند و دمیه جزء منابع هنر روئو بودند و همچنین به گوستاو مرو بسیار مدیون بود، او درباره خویشتن چنین می‌گوید: من همچون پیچک بینوای ابدی بر دیوار جزام زده‌ای چسبیده‌ام که پس‌ازآن بشریتِ عاصی، گناهان و پرهیزکاری‌های خود را پنهان می‌دارد.

پی‌نوشت:

[۱] – Raoul Dufy‎

[۲] – maurice de Vlaminck

[۳] – Andre Derain

[۴] – Georges Henri Rouault

شماره‌های پیشین خلاصه کتاب درجستجوی زبان نو را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

فووها و رنگ به‌مثابه لوله دینامیت | خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو

فووها و رنگ به‌مثابه لوله دینامیت

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | فووها و ابداع رنگ ناب

قسمت سی‌ و چهارم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ