عرصه اکسپرسیونیسم | خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | عرصه اکسپرسیونیسم

قسمت سی‌ و پنجم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

واژه اکسپرسیونیسم[۱] در خلال جنگ اول جهانی رواج یافت، این واژه به نقاشانی اطلاق شد که با انگاره جهان همان است که در چشم بازمی‌تابد مخالفت می‌کردند. آلمانی‌ها طیف وسیعی از نقاشان از پیکاسو تا شاگال را اکسپرسیونیست می‌خواندند؛ و سال‌ها این جنبش بار معنایی عام «ضد امپرسیونیستی» را با خود داشت. اکسپرسیونیسم را می‌توان یک روش هنری عام انگاشت که به‌ویژه قابلیت اطلاق به هنر سده‌های چهاردهم، هجدهم و بیستم را داراست.

فضای فکری و نیروهای اجتماعی و هنری که در پیدایی جنبش اکسپرسیونیسم اثرگذارند از نوعی نبودند که فقط قابل انطباق به نقاشی باشند و در هیچ دوره‌ای شمار نقاشانی که شعر سرودند، موسیقی‌دانانی که نقاشی کردند و فیلم‌سازانی که در سایر قالب‌های هنری طبع آزمودند، چنین زیاد نبوده است. آثار مونک در شکل‌گیری اکسپرسیونیسم مؤثر واقع شدند؛ اما از سوی دیگر نوشته‌های فیدلر و رینگر زمینه فکری آن را مهیا کردند، در نظر او شکل اثر هنری از بطن مضمون یا اندیشه سر برمی‌آورد و قابل‌تفکیک از آن نیست، ادعای اصلی فیدلر این بود که اثر هنری، ضرورتاً نتیجه ادراک حسی و انفرادی هنرمند است و به اتکای نیروی گزینش وی شکلی آزاد پیدا می‌کند.

نخستین تکان‌های اکسپرسیونیسم در آثار سه هنرمندی ظاهر شد که مخصوصاً در هیچ‌یک از گروه‌های پراکنده در آلمان عضویت نداشتند و مفردا کار می‌کردند: پائولا مدرسن بکر[۲] (۱۸۷۶-۱۹۰۷) پس از ۱۸۹۹ در انجمن هنرمندان پاریس کار می‌کرد و با نقاشان مکتب فرانسوی باربیزن و امپرسیونیست‌ها و گوگن و سزان آشنا بود؛ مرگ زودرس او باعث شد ما فقط بخشی ازآنچه ممکن بود بعدها انجام دهد آشنا شویم. ولی در آثارش به‌روشنی دیده می‌شود که با ساده‌سازی گسترده مناطق رنگی در آثار گوگن آشنا بود؛ و با اکسپرسیونیسم سده بیستم آلمان ارتباط پیدا می‌کرده است.

کریستیان رلفس[۳] (۱۸۴۹-۱۹۳۸) تا پنجاه‌سالگی منظره سازی می‌کرد در سال ۱۹۰۶ یک سلسله نقاشی از کلیساهای گوتیک آلمان کشید، فضای تصویر در این نقاشی‌ها که با الهام از کلیساهای نقاشی شده توسط مونه آفریده‌شده‌اند سازمانی انتزاعی و هندسی به خود گرفته‌اند و اما سومین پیشاهنگ اکسپرسیونیسم آلمان امیل نلده[۴] که شخصیت هنری و‌ حس نوجویی‌اش به‌مراتب قوی‌تر از دو نقاش نامبرده بود. درواقع گویایی و نیروی استعاری‌اش، نلده را به نقاشی کشانید.

در سال ۱۸۹۸ نزد هلتسل که بررسی‌هایی درزمینهٔ جلوه‌های رنگ و شکل ناب انجام می‌داد به مطالعه پرداخت. در ۱۹۰۶ با رلفس دیدار کرد و دعوت گروه پل[۵] را برای پیوستن به آن‌ها پذیرفت.

در همین زمان به مونک[۶] معرفی شد؛ و در ۱۹۱۱ به دیدار انسر رفت لیکن همه این تماس‌ها زودگذر بودند و سرنوشت این هنرمند آلمانی با تنهایی عجین شده بود. او از همان اوان فعالیتش علاقه‌ای مفرد به تجسم تجربه‎های روانی داشت.

رامبراند، گویا و دمیه نخستین شخصیت‌های مقدس وی بودند. در چرخش قرن، نلده پالایش اسلوب کار خود را در شهرهای مونیخ، داخائو و پاریس آغاز و نقاشی را به‌طورجدی دنبال کرد. در پاریس تحت تأثیر درخشش زیبای آثار مونه و عظمت نمایشی آثار دمیه قرار گرفت. در ۱۹۰۵ با آثار ونگوگ، گوگن و همچنین هنر بدوی آشنا شد؛ در این‌ها همان چیزهایی را پیدا کرد که در آثار اولیه‌اش می‌جست.

در این رهگذر ساخت روانی او بی‌تغییر ماند ولی زبانی را یافت که به‌وسیله آن می‌توانست خود را بهتر بیان کند. او به دنیای درخشان ونگوگ و مونه گام نهاد او حتی به باسمه‌کاری موضوع‌های مذهبی مانند پرده شام واپسین روی آورد.

پی‌نوشت:

[۱] – Expressionism

[۲] – Paula Modersohn

[۳] – christine rolfes

[۴]– Emil Nolde

[۵] – Bridge group

[۶] – Edvard Munch

شماره‌های پیشین خلاصه کتاب درجستجوی زبان نو را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

عرصه اکسپرسیونیسم | خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو

خلاصه کتاب در جستجوی زبان نو | عرصه اکسپرسیونیسم

قسمت سی‌ و پنجم

تألیف روئین پاکباز | انتشارات نگاه

مجله هنرهای تجسمی آوام: تلخیص دینا صنیعی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ