داستان دیلرهای بزرگی که بازار هنر معاصر را بوجود آوردند
معرفی کتاب رونق (بووم Boom) پول‌های زیاد، ابردیلرها و صعود هنر معاصر[۱]| قسمت پنجم
نوشته: مایکل اشنیرسون[۲]
مجله هنرهای تجسمی آوام: ترجمه نیما ابطحی
نسل جدیدی از ثروتمندان جهان به سمت بازار هنر معاصر و تبدیل هنر به یک واحد پول بین‌المللی
بعدازآنکه میهمانان وی ای پی از دیدن آثار هنری خسته می‌شوند، اتومبیل‌هایی جهت بردن آن‌ها به تور بازدید از استودیو هنرمندان و خانه مجموعه‌داران در انتظار ایستاده‌اند. امشب و شب بعد، دیلرهای مشهور برای میهمانان وی ای پی خود شامل مجموعه‌داران، کیوریتورها و مشاوران هنری مراسم شام و میهمانی تدارک می‌بینند. دعوت‌نامه حضور در مهمانی شام هاوزر اند ورث در سالن ضیافت هتل سه پادشاه، یکی از پرطرفدارترین مراسم به شمار می‌رود. شش میز بسیار بلند که هر یک فضایی برای پنجاه میهمان دارد توسط افراد شبکه گسترده گالری پر می‌شود. حال و هوای میهمانی درحالی‌که اخبار فروش‌های صورت گرفته در طی روز دهان‌به‌دهان می‌گردد بیشتر شبیه به جشن و پای‌کوبی است. درنهایت ایوان ورث با گونه‌های کودکانه سرخ و سفیدش برای ایراد سخنرانی به پا می‌ایستد.
«امسال بیست و پنجمین سالگرد گالری ما و بیست و پنجمین میهمانی شام ما در بازل است و من بیست سال است که ازدواج‌کرده‌ام.» ورث در میان تشویق حضار بابیان جمله‌ای از کلیمت چنین ادامه می‌دهد: «هنر خطی در اطراف افکار شماست و من به این جمله این را اضافه می‌کنم که هنر وسیله‌ای برای نزدیکی انسان‌ها به یکدیگر است و معتقدم که هنر معاصر شبیه به یک داستان عشقی است: داستانی که با شور و حرارت بسیار آغاز می‌شود.»
برای بسیاری از میهمانان حاضر در آن ضیافت، سخنان ورث کاملاً درست به نظر می‌رسید. هنر برای دیلرها و کلیه شهروندان دنیای هنر مانند یک ماجراجویی پرشور و حرارت آغازشده و همچنان باقی مانده بود. همه آن‌ها میلیونر و میلیاردر به شمار نمی‌رفتند و لزوماً هم آثار هنری را باهدف فروش مجدد و سود مالی خریداری نمی‌کردند. بااین‌حال طی دو دهه گذشته نسل جدیدی از ثروتمندان جهان به سمت هنر معاصر سرازیر شده بودند. بعضی از دیلرها و مجموعه‌دارانشان خود را با هنرمندان نوظهور و البته ناشناس امتحان می‌کردند، دقیقاً مشابه کاری که بهترین مجموعه‌داران همیشه انجام داده‌اند. بسیاری از آن‌ها نیز روی گروهی تقریباً ۱۰۰ نفرِ از هنرمندان شاخص که بازار هنر معاصر را به قبضه خود درآورده‌اند و احتمال بالا رفتن قیمت آثارشان بیش از دیگران است تمرکز می‌کردند. دیلرها هم احتمالاً به آثاری که خریدوفروش می‌کنند علاقه‌مند هستند اما واقعیت اینجاست که اگر انتخاب اثر هنری درست صورت گرفته‌شده باشد می‌تواند سود بسیار زیادی را به همراه داشته باشد. آن‌ها با همراهی و حمایت مجموعه‌داران ثروتمندشان مانند کاروانی از افراد هنرشناس از نمایشگاهی به نمایشگاه دیگر سفر می‌کنند. به گفته گوین براون یکی از دیلرهای هنری:«هنر به سمبل جایگاه و موقعیت اجتماعی تبدیل‌شده است، چیزی شبیه به اهمیت دانستن زبان فرانسه برای ثروتمندان بسیار بزرگ». درواقع هنر به یک واحد پول بین‌المللی نیز تبدیل‌شده است.
گگوسیان سوئیت خود در هتل را تحویل و سوار بر هواپیمای خود شده است. او می‌گوید: «معمولاً در بیشتر نمایشگاه‌ها عمده‌ی فروش در روز اول اتفاق می‌افتد، چیزی که در مورد این نمایشگاه جالب بود این است که ما در دو روز آخر نمایشگاه هم عملکرد خوبی داشتیم». او در پایان روز دوم نمایشگاه را ترک کرده بود اما کارمندانش برای روز سوم در آنجا مانده بودند. او می‌گوید «من باوجود اطمینانی که داشتم چندان به بالا رفتن قیمت‌ها خوش‌بین نبودم، درواقع گروه دیگری از مجموعه‌داران به وجود آمده‌اند که حتی شاید ما آن‌ها را نمی‌شناسیم، اما واقعیت این است که آن‌ها در حال خرید آثار هنری هستند.»
این کتاب داستان گروهی از دیلرها را بیان می‌کند که برای هنر معاصر بازاری جهانی به وجود آورده و آن را به چیزی که امروز هست تبدیل کرده‌اند. این روایت بعد از جنگ بین‌الملل دوم و پس از پیدایش اکسپرسیونیسم انتزاعی به‌عنوان یک داستان نیویورکی آغاز می‌شود. این داستان با بتی پارسونز و سیدنی جنیس، دو دیلری شروع می‌شود که تا قبل از جدایی تلخشان، یک طبقه از ملکی در خیابان ۵۷ ام شرقی را با یکدیگر تقسیم و تقریباً تمامی هنرمندان مکتب نیویورک دهه ۱۹۵۰ را تحت پوشش خود داشتند. اختلاف آن‌ها درنهایت منجر به جایگزین شدنشان با یک مهاجر اروپایی شد که تقریباً تا ۵۰ سالگی برای افتتاح گالری خود در ملک پدر زنش در خیابان ۷۷ آم شرقی صبر کرده بود. لئو کاستلی باکمی شانس، زمان‌بندی عالی و البته نگاه تیزبین همسرش، به دیلر دو نفر از هنرمندان بزرگی تبدیل شد که مسیر عبور از اکسپرسیونیسم انتزاعی به سمت آن چیزی که بعدازآن به وجود می‌آمد را رهبری کردند: جسپر جونز و رابرت راشنبرگ و البته همه هنرمندان پاپ دهه ۱۹۶۰ که بعد از آن‌ها آمدند، ازجمله روی لیختن‌اشتاین، جیمز روزنکوئیست، کلاوس اولدنبرگ و اندی وارهول. کاستلی ازنظر مالی و معنوی از این هنرمندان حمایت و پشتیبانی می‌کرد و برای بیش از سه دهه به‌عنوان دیلر اصلی آن دوران جایگاه خود را حفظ کرد. او همچنین نخستین دیلر هنر معاصری بود که یک شبکه بین‌المللی از دیلرهای هنری ایجاد کرد، با افرادی که درفروش آثار هنری به یکدیگر کمک می‌کردند.
Leo Castelli and his artists, c.1980
ادامه در قسمت بعدی …
* کتاب رونق توسط نشر آوام سرا در دست چاپ است.
قسمت های قبل از معرفی این کتاب را اینجا دنبال کنید:
بزرکترین مجموعه‌داران هنری چگونه بوجود می‌آیند و قدرتمندترین دیلر دنیا کیست؟
لری گگوسیان و شلوغ‌بازی در هنر
آنچه در رقابت بین چهار ابر دیلر هنری رخ می‌دهد
بازار هنر معاصر چه میزان با خود هنر ارتباط دارد؟
مقدمه‌ای در معرفی این کتاب به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
مقدمه‌ای بر کتاب رونق | چه کسانی بازار هنر معاصر را شکل دادند؟
پی‌نوشت:
[۱] -mad money, mega dealers, and the rise of contemporary art
[۲] – Michael Beahan Shnayerso
