معرفی کتاب تاریخ تصویر از غار تا صفحهنمایش
چه چیز یک اثر هنری را میسازد؟
نوشته: دیوید هاکنی و مارتین گی فورد
ترجمه: شروین شهامی پور | نشر نظر
مجله هنرهای تجسمی آوام: مریم معمارنژاد
کتاب تاریخ تصویر از خلال گفتگو بیرون آمده است و دارای دو صدا و دو زاویهی دید است. هدف این کتاب همانطور که گی فورد میگوید: بازگو کردن داستان ساخت تصویر و شرح تکامل آن از دید کسانی است که آن را خلق میکنند و حال نویسندهای که مجذوب خلق آنهاست.
موضوعی که در این کتاب میتواند بسیار برای شما جذاب باشد این است که تصاویر و دنیای تاریخ هنر از غارها تا به امروز با دو نگاه و دو زبان متفاوت دیدهشده و راجع به آن بحث و گفتگو میشود که هردوی آنها جایگاه ویژهی خود رادارند.
از نگاه هاکنی هر تصویر روایتی از نگاه کردن است و قدمت تصویر شاید از زبان هم فراتر برود. او میگوید هر تصویری که تابهحال ساختهشده قوانینی دارد. هیچچیز خودکاری وجود ندارد. موضوعی که ذهن هاکنی را درگیر کرده آن است که چه چیز یک اثر هنری را میسازد؟
آدمهای زیادی هستند که میگویند اثر هنری خلق میکنند اما هاکنی ترجیحاش این است که بگوید من تصویر هنری درست میکنم یا شرح میدهم. همانطور که میدانیم تاریخ هنر با تاریخ تصویر همپوشانی دارد اما یکی نیست. هنر مشتمل بر چیزهای زیادی است که بازنمایی و ترسیم چیزی محسوب نمیشوند مثل آبستره و دکوراسیون.
در ادامه متوجه این موضوع میشویم که هاکنی همیشه عکاسی را زیر سؤال میبرد.
او میگوید خیلی از آدمها همیشه دنیا را شبیه به یک عکس میبینند اما ازنظر هاکنی دنیا خیلی هیجانانگیزتر است و ما انسانها مجبور نیستیم همانطور که لنز میبیند دنیا را ببینیم زیرا دو چشم انسان و مغز بهطور طبیعی آنطور نمیبینند.
گی فورد معتقد است که سازندگان فیلم با مسئلهای دستوپنجه نرم میکردند که ذهن بسیاری از نقاشان فوقالعادهای ازجمله داوینچی و کاراواجو را نیز به خود مشغول کرده بود که آن موضوع نورپردازی است.
تصویر تأثیر قدرتمندی بر نوع نگاه ما به جهان دارد بیشتر آدمها همیشه تماشای تصاویر را به خواندن ترجیح دادهاند به نظر او انسانها تصاویر را از متن هم بیشتر دوست دارند.
تصویر روشی برای نمایش جهان است و همچنین روشی برای درک و آزمودن آن. ازاینرو فرمی از دانش و ابزاری برای ارتباطات، این نگاه گی فورد به این مسئله است.
چیزی که اینجا جالب است دیدگاه هاکنی است. تاریخ تصاویر در غارها آغازشده و به ایپدها رسید اینکه به کجا میرود مشخص نیست. ولی یکچیز قطعی است چالشهای تصویر همیشه پابرجاست یعنی دشواریهای نمایش جهان به شکل دوبعدی است و هیچوقت نمیتوانید آنها را حل کنید.
این کتاب دارای ۱۸ فصل است که در فصول اول راجع به اهمیت تصاویر در جایجای زندگی از گذشته تا به امروز و بعدازآن در مورد لکهها گفتگو میکنند و اینکه چقدر هر نگاه میتواند نسبت به هر لکه حتی متفاوت باشد و سایهها و فریبها، همینطور به تصویرکشیدن زمان و مکان که از دیدگاه هاکنی نقاشی هنر زمان و مکان است.
در ادامهی فصلهای این کتاب به آینه برونلسکی و پنجره آلبرتی و همینطور انعکاسها میپردازند.
که در این فصل درواقع فصل پنجم، ابداع پرسپکتیو که در دوره رنسانس، رخ داد توسط یک معمار فلورانسی به نام برونلسکی که تا به امروز کاربردهای خود داشته است. البته جاهای زیادی هنرمندان آن را شکستهاند و جور دیگری دیدهاند. در کل در فصل ۵ و ۶ متوجه اهمیت آینهها، انعکاسها و نور در آثار هنرمندان خواهید شد.
در فصل ۷ به ناتورالیسمها و ایدئالیسمهامیپردازد که برخی آثار را ازجمله آثار جوتو، مازاتچو موردبررسی قرار میگیرد.
بعدازآن از رنگها گفته میشود از کاغذها و همینطور چاپ که بسیار اتفاق مهمی در اواسط قرن پانزدهم بود. در ادامه از به صحنه درآوردن تصاویر و نقاشی صحنه صحبت میشود؛ که در این فصل جمله زیبای گی فورد که میگوید چالش ابدی نقاشان روایی این است که چطور داستانی را بازگو کنند و آن را در مسیر زمان، در تصویر ثابت و ساکن شرح دهد توجه من را به خود جلب کرد.
در دو فصل بعد کاراواجو ورمیر و رامبرانت موردبررسی و گپ و گفت هاکنی و گی فورد قرار میگیرند. از آنها که بگذریم حقیقت و زیبایی در عصر خرد برایمان روشن و قابلدرک میشود.
در فصول پایانی کتاب تاریخ تصویر باقیماندهی به عکاسی و تاریخ دوربین، فیلمها و ارتباطشان با دنیای نقاشی میرسیم. نام آخرین فصل این کتاب تاریخ بیپایان تصاویر است و آخرین جملهی هاکنی و آخرین جمله این کتاب: چرا هنر باید از بین برود؟ هنر تمام نشده است، تاریخ تصاویر هم همینطور. مردم چند وقت یکبار فکر میکنند همهچیز تمام شده است. اصلاً تمام نمیشود، همینطور ادامه مییابد و ادامه مییابد و ادامه مییابد.
معرفی کتاب های دیگر را اینجا دنبال کنید.