حافظ روحانی در نشست آزاد «سنجه و قیاس» در موسسه ایده:
در نقد، فرایند قضاوت کردن مهم است
به گزارش آوام مگ- پرویز براتی: نقد آثار هنری علاوه بر اینکه به هنرمند برای ادامه مسیرش نقشه راه ارائه می‌کند، می‌تواند وسیله‌ای برای شناخت آن هنر برای مخاطبان اثر نیز باشد. از این منظر بازتعریف مفهوم نقد هنری و ترسیم روشن چهره منتقد در این موقعیت، بیش از پیش حائز اهمیت است. رویدادهایی چون حراج تهران که چندی پیش با اظهار نظرهای مختلف و متفاوتی همراه بود و نقدهای مثبت و منفی بسیاری به آن وارد شد، سبب شده که اهالی هنر بیش از پیش به بازتعریف مفاهیم اساسی و تئوری‌های نظری خود بیاندیشند.
موسسه فرهنگی و هنری ایده که پیش از این در نشستی به نقد و بررسی حراج تهران پرداخته بود، در تازه‌ترین رویداد خود، نشست آزاد «سنجه و قیاس» را پیرامون موضوع نقد هنر و شناخت منتقد هنری برگزار کرد. در این نشست که روز پنجشنبه ۲۱ بهمن ماه ساعت ۱۷ در سالن همایش این موسسه برگزار شد، حافظ روحانی، منتقد هنری به ایراد سخن پرداخت. روحانی در ابتدا با اشاره به این که ما در عرصه هنر اساساً با مفاهیم و کلماتِ غیر قابل تعریف و بی معنا رو به رو هستیم؛ اولین کار منتقد را ترجمه این مفاهیم و قابل فهم کردن آن‌ها دانست و در ادامه افزود: «منتقد اشکال و اثر هنری را به چیزی تبدیل می‌کند که بتوان درباره آن صحبت و آن را معنا کرد که کاری بسیار دشوار است؛ زیرا اثر هنری از معنا می‌گریزد.»
او در ادامه به اهمیت نوشتن در نقد اشاره کرد و گفت: «معنی کردن اثر هنری در وادی زبان و نوشتن اتفاق می‌افتد، در نتیجه مهم‌ترین ویژگی یک منتقد تسلط به نوشتن و زبان فارسی و ابزار کار او کلمات هستند، اما این موضوع به تنهایی کافی نیست.»
«قضاوت»، یکی دیگر از مسائل مطرح شده در این نشست بود که حافظ روحانی در این باره گفت: «نقد در نهایت درباره قضاوت است؛ اما از آن مهم‌تر فرایند قضاوت کردن است که باید با استدلال و تحلیل همراه باشد. برای درست قضاوت کردن باید بدانیم؛ در نقد هنری کسی بر دیگری رجحان دارد که کار بیشتری دیده باشد؛ زیرا بخش مهمی از فرایند قضاوت بر مبنای قیاس به وجود می‌آید.»
این منتقد هنری در ادامه به فرایند تحقیق در نقد اشاره کرد و افزود: «برای این که بتوانیم درباره یک اثر صحبت کنیم باید بدانیم آن اثر چیست و برای پاسخ به این سؤال باید تحقیق کنیم؛ نقد هنر یعنی تحلیل هنر، یعنی تحقیق هنر، در نتیجه هر منتقدی تا اندازه‌ای پژوهشگر هم هست.»
گفتنی است کارشناسان و حاضران در این نشست در انتها درباره اهمیت تاریخ در نگاه به اثر هنری و زوایای دید مختلف در دوره‌های متفاوت گفت و گو و در ادامه اشاراتی به ایدئولوژی و نقد فرمالیستی کردند.
در همین ارتباط اینجا بیشتر بخوانید.
