(این مطلب در مجله تندیس ۳۲۵ منتشر شده است)
نمایشگاه مجسمه‌های Not Vital در پارک مجسمه‌ی یورکشایر
ویکفیلد، انگلیس: پارک مجسمه‌ی یورکشایر اولین نمایشگاه بزرگ هنرمند خارق‌العاده و مرموز سوییسی، Not Vital، در بریتانیا، و گسترده‌ترین پروژه‌ی موزه‌ای وی را برگزار کرده است. کارهای جدیدی که اختصاصا برای فضای داخلی و بیرونی پارک مجسمه خلق شده‌اند، در کنار منتخبی از آثار سی سال گذشته‌ی هنرمند به نمایش درآمده‌اند. کار Vital به شکل جدایی‌ناپذیری با روستای محل تولدش در دره‌ای در آلپ سوییس پیوند دارد. با اینحال تجربیات هنری او از شیوه‌ی زندگی‌اش تغذیه می‌شود که به‌واسطه‌ی سفرها و حس مداوم پژوهش و شگفتی غنی شده است.
Vital در حال حاضر در نقاط متعدد و متفاوتی کار می‌کند: باتان فیلیپین، پکن، فلورس اندونزی، ریو دوژانیرو و پاتاگونیا. به همراه مجسمه‌های بیرونی، در گالری زیرزمینی پارک مجسمه، نقاشی‌ها، کارهای روی کاغذ و مجسمه‌هایی ساخته شده از گچ، نقره، طلا، مرمر و شیشه به نمایش درآمده‌اند، که ویژگی‌های خاص کار Vital را منعکس می‌کنند؛ کیفیاتی چون پالت رنگی خاموش، ظرافت تقلیل‌یافته و صناعت‌گری موشکافانه. به طور عمده، منظره‌ی دره‌ی انگادین سوییس، با سبک زندگی خاص، و با جلوه و ترکیب کوهستانی و برفی‌اش، در شماری از کارهای هنرمند جلوه‌گر شده است. کارهایی نظیر Piz Nair، تصویری از کوهی اجرا‌شده با زغال، «سورتمه مرمری» و «گلوله‌ی برفی شیشه‌ای». دیگر مضامین تکرار‌شونده‌ی کار Vital هم در نمایشگاه به چشم می‌خورند؛ از حیوانات تا طبیعت و امور سوررئال، که در آثاری نظیر «۴ شتر برای یورکشایر»، و «۸نیمه» نمود یافته که کار دوم آمیزشی از هشت قالب سفید از نیمه‌ی پشتی و پاهای یک حیوان است. سلف‌پرتره، شاخه‌ی مهمی در کار Vital است، که در کارهایی نظیر «سلف‌پرتره با شش گوش» از برنز، و کار گچیِ «سلف‌پرتره به‌عنوان ابله روستا» خود را نشان می‌دهد. Vital از این ژانر برای مخفی‌کردن خود و آزمودن هویت‌های متفاوت استفاده می‌کند، و تصور ما از خود واقعی و خیالی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
این نمایشگاه همچنین اولین نمایش مجموعه‌ای از نقاشی‌های پرتره‌ی تک‌رنگ است، که اختصاصا برای گالری خلق شده‌اند و ۱۱ متر طول و چهار متر ارتفاع دارند. مدل‌های هنرمند کاملا با زندگی شخصی و حرفه‌ای او ارتباط دارند، و شامل خانواده، دوستان و دستیارانش می‌شود. آنها از روبه‌رو در مقابل پس‌زمینه‌ای مینیمال به تصویر کشیده شده‌اند، و همزمان صمیمی و بی‌پرده هستند. دیگر کارهای حاضر در فضای باز هماهنگ با ملک ناهموار قرن هجدهمی یورکشایر هستند. «اجازه بده ۱۰۰ گل شکوفه بدهند»، ۱۰۰ غنچه‌ی نیلوفر آبی ظریف را با ساقه‌های سه‌متری در کنار هم گرد می‌آورد، که از فولاد ضد‌زنگ ساخته شده‌اند و تقریبا در تمام طول بالکن قرن هجدهمی گالری امتداد دارند. هنرمند در کار «۸۰ پشگل گاو» که با برنز قالب گرفته شده‌اند، جایگاه این ماده‌ی زائد که در مناطق روستایی همه‌جا پیدا می‌شود را به چیزی ارزشمند ارتقا می‌هد، و دوباره بر رابطه‌ی میان حیوانات و زمین تاکید می‌کند، که هم برای پارک مجسمه و هم خود هنرمند حائز اهمیت است. Vital کار ساخت هزار پشگل گاو را زمانی آغاز کرد که اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰ به نپال رفت و مشاهده نمود که پشگل به‌عنوان سوخت سوزانده می‌شود. او می‌دید که چگونه کودکان از آتش آسیب می‌دیدند و متوجه شد که بیمارستان محلی فاقد بخش سوختگی است. بنابراین وی تصمیم گرفت درآمد حاصل از فروش پشگل‌های گاو برنزی‌اش را صرف ساخت یک بخش تخصصی سوختگی کند، که هنوز هم فعال است و همچنان با پول فروش نسخه‌های این مجموعه حمایت مالی می‌شود. بررسی بسترهای مکانی، اقتصادی و فرهنگی خانه و محل خلق کار، بخش عمده‌ای از تجربیات Vital را تشکیل می‌دهد. Makaranta (مدرسه) یک هرم خشتی در آلاداب نیجر، یک «مجسمه‌ی انسانی» است؛ سازه‌ای که در آن دانش‌آموزان پناه می‌گیرند و درس می‌خوانند، و می‌توانند روی آن بنشینند، آواز بخوانند و نیایش کنند. در مجموعه‌ی «خانه‌ای برای تماشای غروب» هم ویژگی‌های فوق‌العاده‌ی هر مکان و مصالح بومی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، و همزمان مردم محلی به کار گرفته می‌شوند. هنرمند در حال ساخت خانه‌های مشابهی در هر قاره است، و همیشه از مصالح متفاوت و بومی استفاده می‌کند؛ دو خانه در نیجر و جنگل‌های بارانی آمازون برزیل تکمیل شده‌اند و خانه‌های دیگر در مراحل متفاوت ساخت در اندونزی، مغولستان، و تایلند هستند. در نمایشگاه حاضر هم یک مدل بزرگ از همین کار در فضای باز پارک مجسمه قرار داده شده است. بزرگ‌ترین کار Vital تا به امروز، جزیره‌ای است که در ۲۰۰۸ در پاتاگونیا خریداری کرده است و آن را NotOna نامیده. در آنجا او یک فضای گنبدی با طول ۵۰ متر حفر کرده است و کف آن را صیقل داده تا خانه‌ای در قطعه‌ی یکپارچه‌ای از مرمر طبیعی جزیره بسازد. همچنین پس از بررسی چشم‌انداز پارک مجسمه یورکشایر قرار است Vital یک اثر ویژه در قالب یک پل آلومینیومی بسازد که به‌عنوان یادگار و میراث طولانی‌مدت نمایشگاه باقی خواهد ماند.
Vital (متولد ۱۹۴۸ سنت سوییس)، در دره‌های کوهستانی و جنگل‌های هم‌مرز با اتریش و ایتالیا پرورش یافته است و از همین رو چند‌زبانه‌بودن و سبک زندگی کوچ‌نشینی این منطقه نقش مهمی در کنکاش‌های او در مورد جهان و مردم داشته است و وی را قادر کرده تا با صنعتگران سراسر جهان کار کند.
www.ysp.co.uk
نمایش نقاشی‌های پرکار جان استارک در گالری چارلی اسمیت
لندن، انگلیس: گالری چارلی اسمیت نمایشگاهی از آثار جدید جان استارک را با عنوان DoL Po برگزار نموده است. استارک برای نقاشی‌های رنگ روغنی پرکارش شناخته می‌شود که در طول دهه‌ی گذشته به‌عنوان مجرایی برای بررسی دنیایی از ایده‌های در هم تنیده عمل کرده است. هنرمند در نمایشگاه‌های گذشته‌اش به مضامینی نظیر سحر و جادو، جنگ، کیمیاگری، پرورش زنبور، شمنیسم و امپریالیسم پرداخته است. نقاشی‌های استارک را می‌توان میدان نبرد ایدئولوژیکی دانست که در آن تضادهای دوگانه نظیر نور و تاریکی، آنیموس و آنیما، سنگدلی و علاقه، کنترل و رها‌کردن، و خشونت و دگرگونی، برای به دست آوردن قلمرو بیشتر رقابت می‌کنند.
مهم‌ترین محورهای جدیدترین بررسی‌های تصویری استارک، مفاهیم ارزشمندبودن و انتقال انرژی هستند و همچنین به پرسش کشیدن آن بخش از ساختارهای جامعه که در آن تبادل صورت می‌گیرد. عنوان نمایشگاه به پژوهش‌های جاری استارک اشاره دارد. DoL ــ مخفف تقسیم کار (The Division of Labour) ــ به یک مدل اجتماعی ـ اقتصادی اشاره دارد که به موجب آن عمل تولید برای افزایش بهره‌وری و سود، میان اجزای مختلف تقسیم می‌شود. Po، هم اصطلاحی است که از سوی ادوارد دوبونو به‌عنوان بخشی از نظریه‌ی شیوه‌ی تفکر جانبی (lateral thinking) او ابداع شده است که در آن حل مسائل به روش خلاقانه و غیر‌مستقیم، و نه لزوما روش استدلال منطقی، انجام می‌گیرد. بنابراین در تضاد با تمایلات عصر دیجیتال، ما ترغیب می‌شویم که از امور خلاصه‌شده به سمت امور بسط‌یافته حرکت کنیم. استارک از ما می‌خواهد تا به چیزی فراتر از تصویر و تاثیر فوری آن بنگریم. در این نمایشگاه ما با نقاشی‌هایی از زنبورداران نقاب به صورت، مزرعه‌ی پرورش خوک، پهپادهای نظامی، روبات‌سازی و صحنه‌هایی از آلودگی هسته‌ای روبه‌رو می‌شویم. اما آنچه در همه‌ی آنها مشترک به نظر می‌رسد حسی است که گویی پیکره‌های حاضر در این کارها از راه دور و به‌وسیله‌ی نیروهای دیگر کنترل می‌شوند.
نمایشگاه نقاشی‌های ویلیام بیلی
نیویورک، امریکا: گالری بتی کانینگهام نمایشگاهی از جدیدترین نقاشی‌های ویلیام بیلی برپا نموده است. این ششمین نمایشگاه هنرمند در این گالری است. نمایشگاه حاضر کارهای اخیر بیلی، طبیعت بیجان، پیکره در طبیعت، پیکره در فضای داخلی و پرتره‌های تکی را در بر می‌گیرد. مطابق معمول، همه‌ی کارها منحصرا از تخیل بیلی نشات می‌گیرند و از این رو، پیکره‌ها و اشیای آشنا، اغلب در دوران فعالیت وی تکرار می‌شوند. بیلی می‌گوید: «من همیشه طراحی می‌کنم؛ این کار روشی برای ثبت خیال‌پردازی‌ها یا به یاد آوردن چیزهایی است که دیده‌ام. من مستقیما از اشیا و افراد طراحی نمی‌کنم بلکه همیشه ذهنی این کار را انجام می‌دهم.» با وجود این به‌مرور پیکره‌ها و اشیا دستخوش تغییراتی سنجیده در شکل، جزییات و وضعیت‌شان می‌شوند. در سه کار از طبیعت بیجان‌های حاضر در نمایشگاه، با عناوین مشابه «هفتگانه»های یک، دو و سه، هفت شی مشابه (یک کاسه، یک فنجان، یک شمعدان و چهار تخم‌مرغ) فضای هر نقاشی را با چیدمان‌‌های متفاوت اشغال کرده‌اند.
مکان‌هایی را نیز که بیلی در برخی نقاشی‌ها به تصویر کشیده است اگرچه ازلی به نظر می‌رسند، جهان مدرن نیز در آنها، خصوصا در مناظر او از اومبریا، به‌آرامی رخنه می‌کند. در «رویاپردازی در اومبریا» پیکره، سیگاری در دست دارد؛ در اثری با نام «سلولی» هم همان‌طور که از عنوانش بر‌می‌آید، پیکره موبایل دارد. هنرمند می‌گوید: «معتقدم یک هنرمند باید متعلق به زمان خودش باشد. اما این بدین معنی نیست که روزگار او باید سوژه‌ی کارش باشد.» بیلی در کانسیل بلافز ایالت آیووا به دنیا آمده است. او ابتدا در دانشگاه کانزاس آموزش دید و پس از خدمت در ارتش امریکا در جنگ کره، تحت نظر جوزف آلبرز در ییل تحصیل نمود و مدارک لیسانس و فوق‌لیسانس خود را دریافت کرد. وی در حال حاضر در شهر نیوهیون ایالت کنتیکت امریکا و اومبریای ایتالیا زندگی می‌کند.
www.bettycuninghamgallery.com
اولین نمایشگاه انفرادی دامین اورتگا در سوئد
مالمو، سوئد: امروزه دامین اورتگا، که در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰به صورت بین‌المللی مورد توجه قرار گرفت، یکی از جذاب‌ترین هنرمندان معاصر است. کارهای شاعرانه‌ی او بر کنکاش و استفاده از اشیای روزمره تمرکز دارد که وی کاربرد و معنای آنها را با شوخ طبعی ظریف و شخصی‌اش دگرگون می‌کند. فعالیت هنری او تجربیات در زبان‌ها و رسانه‌های متفاوت از اینستالیشن تا عکاسی، و از تصاویر متحرک تا پرفورمنس را در بر می‌گیرد و بر پروژه‌ها و مداخلات هنری تمرکز دارد که شامل اشکال و اندازه‌های متعدد است؛ کارهای او که گویی منفجر شده و از هم پاشیده‌اند، اشکال بنیادین مجسمه‌سازی، ارتباط آنها با محیط اطراف و فرآیند تحول ماده را مورد بررسی قرار می‌دهند. اورتگا یکی از پیشگامان اصلی تجدید حیات هنر معاصر مکزیک است؛ هنری که در طول دو دهه‌ی آخر قرن بیستم در واکنش به سرخوردگی اجتماعی و سیاسی‌ای شکل گرفت که کل کشور را درنوردید و مشخصه‌ی آن تاکید بر هویت ملی بود. کارهای اورتگا به منابع متفاوتی ارجاع می‌دهند؛ از چاپ‌های پوسادا، فیلم‌های درجه‌ی ب مکزیکی، تا مارسل دوشان، موسیقی لد زپلین و پرفورمنس‌های کریس بردن و کارهای روبرت اسمیتسون. اولین نمایشگاه اورتگا در سوئد در Malmö Konsthall، چشم‌انداز وسیعی از کار هنرمند را از طریق نمایش مجسمه‌ها، اینستالیشن و فیلم، از دهه‌ی ۱۹۹۰ تا امروز، ارائه می‌دهد. نمایشگاه ۲۴ کار را در بر می‌گیرد که تعاملی جذاب با معماری فضای نمایشگاه ایجاد می‌کنند. در مرکز نمایشگاه بازدیدکنندگان با اثر «سه‌گانه‌ی بیتل» مواجه می‌شوند که اثری حماسی درباره‌ی فولکس بیتل، به‌عنوان یکی از نمادهای اتومبیل‌سازی دوران مدرن، است. ماده و انرژی، تسریع و پراکندگی، انفجار درونی و بیرونی اشکال و اشیای روزمره در فضای نمایشگاه گرد هم می‌آیند و مجموعه‌ای پویا و سرزنده می‌سازند که در آن زمان، حرکات و اصوات تلاقی می‌کنند و در تعامل‌اند.
www.konsthall.malmo.se
