درباره‌‌ی نمایشگاه ده روز با عکاسان در خانه‌ی هنرمندان ایران
انجمنهای عکاسی؛ بعد از همایش، پیش از دوسالانه
سایت تندیس به قلم حافظ روحانی
سال‌هاست که نمایشگاه‌های بزرگِ نهادها و انجمنهای هنری در خانه‌ی هنرمندان برگزار می‌شود. این ساختمان بزرگ به واسطه‌ی داشتن نگارخانه‌های مختلف امکان برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ را به نهادهای فرهنگی و هنری می‌دهد. به این ترتیب همایش «ده روز با عکاسان» نیز لاجرم در خانه‌ی هنرمندان برگزار شده است. این اتفاق بیش از پیش به ما یادآوری می‌کند که چقدر به مکان‌های جدید نیازمندیم، مکان‌هایی که امکانی مشابه را برای برگزاری همایش‌هایی شبیه به «ده روز با عکاسان» را فراهم کنند.
در همایش «ده روز با عکاسان»، هر انجمن حرفه‌ای عکاسی یکی از نگارخانه‌های مجموعه‌ی خانه‌ی هنرمندان را در اختیار گرفته و آثار عکاسان را به نمایش گذاشته بود؛ بزرگ‌ترین نگارخانه، نگارخانه‌ی ممیز که سه اتاق مجزا دارد در اختیار انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس قرار داشت. این انجمن هر تالار را به نمایش یک مجموعه اختصاص داده بود؛ مجموعه‌ی نخل‌های بی‌سر و سوخته‌ی خرمشهر، مجموعه‌ای از آثار زنده‌یاد علی‌قلی ضیایی، مجموعه‌ی کوبانی از ساسان مؤیدی، مجموعه‌ی انقلاب از میشل ستبون، عکاس فرانسوی. مجموعه عکس‌های میشل ستبون در طول چند سال اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، چنان‌چه کتابی نیز از مجموعه‌ی عکس‌های انقلاب این عکاس فرانسوی فراهم و منتشر شد.
او جزء عکاسان خارجی‌ای بود که در زمان انقلاب در ایران حضور داشت و مجموعه‌ای بسیار ارزشمند از انقلاب را عکاسی کرد. بخش عمده‌ای از ارزش مجموعه‌ی او به واسطه‌ی حضورش در مهم‌ترین رویدادهای انقلاب نظیر ۱۷ شهریور سال ۱۳۵۷ (جمعه‌ی سیاه) است. مجموعه‌ی کنونی که در اتاق بزرگ نگارخانه‌ی ممیز به نمایش درآمده بود، گزیده‌ای از عکس‌های او بود که وقایع و روزهای مختلف انقلاب را نمایش می‌دهد، از ۱۷ شهریور گرفته تا تظاهرات، ۱۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ و البته مجموعه‌ای ارزشمند از وقایع روز ۲۱ بهمن، یعنی یک روز پیش از پیروزی انقلاب. به این ترتیب با این که میشل ستبون عکاس ممتازی نیست، مجموعه‌ی عکس‌های انقلابش از ارزش و اهمیت فراوانی برخوردار است.
مجموعه عکس‌های زنده‌یاد علی‌قلی ضیایی از نخل‌های بی‌سر و سوخته‌ی خرمشهر از جاذبه‌های بصری جالبی برخوردار است و نشان از تسلط فراوان مرحوم ضیایی بر ترکیب‌بندی دارد. این مجموعه با کیفیت بسیار بالا و بر روی کاغذ براق چاپ شده است که تا حد زیادی ماهیت مستند عکس‌ها را خدشه‌دار می‌کند و بیش‌تر کیفیتی تزئینی به آن‌ها می‌بخشد که به قاعده با هدف عکاس در تناقض است.
مجموعه‌ی کوبانی، عکس‌های ساسان مؤیدی از شهر کوبانی در سوریه که در جریان جنگ با داعش آسیب فراوان دیده، علائق مؤیدی را نشان می‌دهد. این عکاس مستند که چندی پیش نیز مجموعه‌ای از عکس‌های‌اش از روستای ماسوله را نیز در نگارخانه‌ی شماره‌ی ۶ به نمایش گذاشته بود، یک‌بار دیگر به ما نشان می‌دهد که به رابطه‌ی انسان با محیط اطرافش اهمیت فراوانی می‌دهد. این کیفیت را می‌شد هم در مجموعه‌ی «ماسوله، ۱۳۶۰» دید و هم در مجموعه‌ی «کوبانی». در هر دو مجموعه اهمیت فراوانی به کودکان داده شده است، به خصوص در مجموعه‌ی کوبانی که حضور کودکان از جهت مضمونی هم از اهمیت برخوردار است، تکرار مضمون کودکان در مجموعه‌ی «ماسوله، ۱۳۶۰» بیش‌تر فضایی پرنشاط را از روستای ماسوله می‌ساخت، ولی در مجموعه‌ی «کوبانی» بیش‌تر بر امید و آینده تأکید دارد.
نمایش مجموعه‌ای از عکس‌های محمد فرنود، از برجسته‌ترین عکاسان ایران در این همایش جالب بود. مجموعه‌ی به نمایش درآمده، مجموعه‌ای بود که این عکاس از فیدل کاسترو گرفته بود که با توجه به درگذشت این رهبر انقلابی کوبا به موقع به نمایش درآمده بود. مجموعه‌ای از تجربیات آلترناتیو زینب ثقفی هم به نمایش گذاشته شده بود. این مجموعه چاپ یک قطعه عکس از ناصرالدین شاه قاجار با شیوه‌های مختلف چاپ است که دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، اما به عنوان شیوه‌های آلترناتیو چاپ توسط همه‌ی عکاسان قابل استفاده هستند.
انجمن عکاسی میراث فرهنگی، انجمن عکاسان نگاه، انجمن عکاسان سینمای ایران، انجمن عکاسان خانه‌ی تئاتر و انجمن عکاسان تبلیغاتی و صنعتی ایران هم به تفکیک آثار برگزیده را در یک نگارخانه به نمایش گذاشته بودند. در این میانه انجمن عکاسان نگاه یک انجمن حرفه‌ای نیست و بنا به توضیح به هدف ارتقاء سطح کمی و کیفی دانش و بینش عمومی و توسعه و اشاعه‌ی فرهنگ و هنر عکاسی تأسیس شده است. باقی انجمنهای حاضر اما همگی حرفه‌ای هستند.
در تالار انجمن عکاسان سینمای ایران، فقط عکس‌های محمد فوقانی از پروژه‌ی «محمد؛ رسول‌الله (ص)» به کارگردانی مجید مجیدی به نمایش درآمده بود. این مجموعه به دلائل مختلفی از اهمیت برخوردار است؛ اول از آن‌رو که این پروژه به واسطه‌ی اهمیت و شکوه‌اش فرصتی فوق‌العاده برای یک عکاس سینمایی بود. با نگاه به همه‌ی عکس‌های این مجموعه می‌توان اهمیت صحنه و شکوه و جلال صحنه‌ها را دید. از طرف دیگر بیش‌تر تبلیغات فیلم هم مبتنی بر عکس بود و این کیفیت اهمیت عکس‌ها را دوچندان کرده بود.
اهمیت این همایش این است که توسط انجمنهای تخصصی عکاسی برگزار می‌شود و برنامه‌ای حرفه‌ای، برای عکاسان محسوب می‌شود. انجمن عکاسان ایران در نوشته‌ای آورده‌اند که یکی از اهداف برگزاری پنجمین همایش «ده روز با عکاسان» برگزاری سیزدهمین دوسالانه‌ی عکس ایران هم هست. دوسالانه‌ای که در یک دهه‌ی گذشته با مسائل و مشکلات فراوانی همراه شده و برگزاری آن مدام با مشکل مواجه شده بود.
در آخرین دوسالانه‌ی عکاسی بود که حتی صحبت از تعطیلی دوسالانه‌های تخصصی و برگزاری دوسالانه‌ی هنر تهران به میان آمد که مسکوت ماند و موضوع آن تا به امروز دیگر مطرح نشده است.
به هر حال برگزاری این قبیل همایش‌ها از طرف انجمنهای هنری اهمیت فراوانی دارد. انجمنهای عکاسی در طول سال‌های گذشته از فعال‌ترین انجمنهای هنری محسوب می‌شوند و برگزاری پنجمین همایش «ده روز با عکاسان» هم بر این فعالیت‌ها صحه می‌گذارد.
می‌ماند فقط چیدن مجموعه‌ها که با کم‌ترین خلاقیت و تنوعی بر دیوار رفته بودند. همین نکته بار دیگر به ما نشان می‌دهد که باید به فکر مکان‌های دیگری برای برگزاری چنین نمایشگاه‌ها و همایش‌هایی باشیم. برگزاری نمایشگاه‌های مشابه در خانه‌ی هنرمندان ایران نشان می‌دهد که نمایش آثار در این محل معمولاً با کم‌ترین تنوع و خلاقیت انجام می‌شود. نمونه‌ی آن را می‌توان در نمایشگاه‌های همایش «ده روز با عکاسان» دید. این عدم تنوع البته نشان از علاقه‌ی اعضای انجمن‌ها به تعریف سنتی‌تر از عکاسی هم مربوط می‌شود که فرصت و امکان نمایش شکل‌های جدیدتر از عکاسی را می‌گیرد. 
[/one_half_last]
