گای تیلیم عکاس برجسته آفریقای جنوبی

آشنایی با عکاسان معاصر در پرونده آنچه برعکس می‌نماید

سایت تندیس ترجمه امیر کوشامنش

گای تیلیم guy tillim

وقتی به عکس های هنرمند عکاس مستندساز «گای تیلیم» نگاه می‌کنم اولین چیزی که با آن مواجه می‌شوم سکوتی است که در عکس‌ها وجود دارد. حتی عکس‌هایی که آدم‌ها در آن، موضوع اصلی داستان هستند. انگار دیالوگی بین آنها رد و بدل نمی‌شود و یک انتظار نگران‌کننده و افسرده‌ای با تحریک فضای مخرب محیط در چشم‌ آنها نمایان می‌باشد. اعتراضی از جنس سکوت. ساختمان‌های مدرن رو به تخریب، استخر‌های خصوصی خشکیده، لوسترهای مجلل بر سقف‌های پوسیده، همه و همه حکایت از یک نوع شکاف نژادی آپارتایدی دارند. عکاس می‌گوید: «دوربین وسیله ایده‌آلی برای رفتن به آن سوی مرز‌ها است، برای دیدن آنچه در کشورم اتفاق افتاده.» ترکیب نادرست مدرنیته در کشورهای جنگ‌زده، تضادی را در قاب عکس نمایان ساخته است. جایی‌که شما با ورود به قاب تمایل خروج از آن را ندارید.

گای تیلیم به عنوان یکی از عکاسان برجسته آفریقای جنوبی، فوکوس لنز خود را بر روی زمینه سیاسی و اجتماعی آفریقا قرار داده و از کودکان سرباز در کنگو گرفته تا پناهندگان در آنگولا و زندگی شهری در ژوهانسبورک را عکس برداری می‌کند. او نه تنها نقاط بحران آفریقا بلکه صحنه‌های مسکوت دفاتر پست، مدرسه‌ها و هتل‌ها را ثبت می‌کند. عکس‌های به دقت ترکیب شده او مخالف درامی است که به جای واقعیات پیچیده و درکی که در عکاسی خبری از آفریقا وجود دارد نمود پیدا می‌کند. در مجموعه «خیابان پاتریس لومومبا» (۸-۲۰۰۷)، او بسیاری از خیابان‌های آفریقا را که به نام پاتریس لومومبا است مستند نگاری کرده است.

پاتریس لومومبا یکی از رهبران منتخب اولین دوره انتخابات دوران مدرن آفریقا به شمار می‌رفت که سال‌ها بعد به قتل رسید. تیلیم با به تصویر کشیدن تنزل ساختمان‌های مدرنی که در استان‌های مختلف وجود دارند از آرمان‌گرایی شکست خورده استقلال آفریقا پرده برداشت. او می‌گوید «اگر کسی آثار قطعی آن را تعبیر کند، رویای پاتریس لومومبا و ناسیونالسیم او را در سازه‌ها مشاهده خواهد کرد به‌طوری که مرگ، رؤیاهای او را در این بناها خواهد دید.»

گای تیلیم شخصیت برجسته صحنه عکاسی معاصر آفریقای جنوبی می‌باشد. زمانی که او از عکاسی به عنوان یک راه مبارزه با شکاف نژادی توسط آپارتاید در کشور خود آگاه گردید کار خود را به عنوان یک خبرنگار جوان در سال ۱۹۸۰ آغاز کرد. او می‌گوید: «دوربین وسیله ایده‌آلی برای رفتن به آن سوی مرز‌ها است، برای دیدن آنچه در کشورم اتفاق افتاده.»

برای سال‌ها، او پروژه‌های مختلف مستند عکاسی را از قوه بصری و تاریخی برای ساختن گواهی منازعات اجتماعی و نابرابری حاکم در آفریقای جنوبی تهیه کرد. در آن تصاویر، رنگ‌های نافذ و تیره به طور ناگهانی در توازن تقلیدی با خشونت نهفته در آن از یک پس زمینه خاکستری دلمرده ظاهر می‌شدند.

گای تیلیم عکاس آفریقای جنوبی مقالات عکاسی در هم تنیده و سرزنده‌ای خلق می‌کند که بیشتر از اینکه به عکاسی خبری نزدیک باشد مانند یک رمان بدون فریب است و واقعاً عکس‌ها و داستان‌های او در چند کتاب خوبی که تألیف کرده بهترین مواجهه را با هم دارند.

تیلیم عکاسی را با عضویت در گروه عکاسی افراپیکس در اواسط ۱۹۸۰ و در روزهای پایانی آپارتاید شروع کرد. او به عنوان یک عکاس آزاد در آفریقای جنوبی برای رسانه‌های خارجی و داخلی، از جمله رویترز بین سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۸، و خبرگزاری فرانسه در سال‌های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ کار کرد.

در حالی‌که همچنان تمرکز خود را روی اجتماع و چالش‌های فطری قاره آفریقا قرار می‌داد، سبک کارش ماهرانه‌تر، آرام و دارای مشی مبهم نمود پیدا کرد.

کارهای تیلیم در مقابل انتظار جهان اولی که در مورد این مکان‌ها بین تصاویر او از پساجنگ یا تغییرات آن وجود دارد قرار می‌گیرد. او مستعد به گرفتن سکوت حاکم در این فضاها است. در طول یک گردهمایی انتخاباتی، او ممکن است از آسمان عکاسی کند، از نوک دست‌های بالا رفته در زیر درخت که تقریباً تمام فریم را در برمی‌گیرد، و یا شیوه‌اش را عوض کند و از حرکت آب در رودخانه کنگو عکاسی کند و یا یک تخت خالی زیر پشه بند را ثبت کند. در مناطق قحطی زده مالاوی، او ترجیح می‌دهد مانند تصاویر کلاسیک کاراواجو آن مکان را عکاسی کند، به‌طوری‌که این لحظه‌های گذران بر بدنه عکس گرفته شده در برخی از جنگ زده‌ترین مکان‌های جهان چیره شده و عهد خود را با نگاه آرامش‌بخش او بسته است. عکس‌های او آرامش و درخشندگی که خلاف ایده‌های سنتی در عکاسی خبری وجود دارد را نشان می‌دهد.

تیلیم جوایز زیادی برای کارهای خود کسب کرده است از جمله آنها می‌توان به اسکم پریکس راجر پیک در ۲۰۰۲، جایزه عکاسی هیگاشیکاوا ژاپن در ۲۰۰۳ و جایزه دایمر کرایسلر برای عکاسی آفریقای جنوبی در سال ۲۰۰۴ اشاره کرد. در سال ۲۰۰۵ برنده اسکار لایکا بارناک برای مجموعه jo’burg شد.

تیلیم در مصاحبه‌ای با لنزکالچر بیان داشته: « عکاسی خبری تمایل به آزمودن و خلق دِرام دارد. تلاش برای یافتن درام ساختگی و تلاش برای استفاده از آن. شما می‌دانید که عکاسی خبری برای ایجاد یک حس لحظه‌ای پیکرنگاری می‌کند. من فکر می‌کنم در عکاسی خبری یک نهضت جدایی وجود دارد، چون آنچه شما برای نشان دادن عکس‌های غیر ملفوظ استفاده می‌کنید سرشار از درام هست.»

حقیقت این است که عکاسان بسیاری سعی بر به تصویر کشیدن مناظر و چشم‌انداز پلینزی را داشته‌اند، حتی از زمان سفرهای کاپیتان جیمز کوک در اواخر قرن هجدهم. و این دقیقاً همان چیزی بود که تریم را جلب خود ساخت. اما او دنباله‌رو کسی نبود، و از هر کلیشه‌ای اجتناب می‌کرد. او تلاشی در ثبت دریافت خود کرد که تقریباً کاری غیر ممکن بود. او گفت «در ساخت عکس منظره، من مجبورم با چالش درست دیدن آن منظره مواجه بشوم.» آیا می‌توان تصویر را به نحوی تعمیم داد که هر شخص به شکل منحصر به فرد خود به تصور درونی‌اش از آن نزدیک شود؟ او این کار را با استفاده از جزئیات یا یادوارگی در عکس انجام نمی‌دهد، بلکه فضا بین آنها می‌گذارد، فضایی که ماهیّت هر روز آن را آشکار می‌سازد. در داخل فریم انتخابی او یک دموکراسی کامل وجود دارد. تیلیم در جواب سؤال خود در مورد این که عکاسی چیست بیان می‌دارد: «هیچ‌چیز و همه‌چیز، زمانی‌که که شما تمایلی به ترک قاب ندارید.»

گای تیلیم در سال ۱۹۶۲ در ژوهانسبورگ متولد شد. پس از اتمام تحصیل در رشته تجارت در دانشگاه کیپ تاون در اواسط سال ۱۹۸۰ شروع به عکاسی کرد، چراکه او به معنای واقعی کلمه اینگونه طلب کرد: «خواستم ببینم در کشورم چه می‌گذرد.» بین سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۹۰ عضو مجموعه افراپیکس (مجموعه عکاسی تنازعات ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی) گردید. در طول سی سال گذشته، زمانی که از وقایع پساجنگ و درگیری‌ها در کشورهایی نظیر آنگولا، کنگو، اریتره، موزامبیک و سیرالئون مستندنگاری می‌کرد به طور فزاینده‌ای به رسانه عکاسی و قدرت تصویر علاقه‌مند شد و شروع به نمایش کارهایش در گالری‌ها کرد.