درباره هفتمین حراج تهران | هفت عدد خوش‌یمنی است
سایت تندیس به قلم حافظ روحانی
کیفیت آثار یک حراج، یکی از معیارهایی است که اهمیت یا کیفیت یک حراجی آثار هنری را تعیین می‌کند. به واقع یک حراجی آثار هنری فقط میزبان بهترین آثار یک هنرمند و پذیرای مشهورترین و محبوب‌ترین دوره‌های کاری او ست. پس هر حراج‌گذاری می‌کوشد تا بهترین آثار را از بین مشهورترین دوره‌های کاری هنرمندان شناخته‌شده انتخاب و به حراج بگذارد. از طریق رقابت اقتصادی بین خریداران حراج، معیاری برای قیمت‌گذاری آثار یک هنرمند به دست می‌آید که در آینده کمک می‌کند تا بهای سایر آثار هم با دقت بیش‌تری معین شوند.
حراج آثار هنری تهران از نخستین دوره‌ی برگزاری‌اش تا امروز کوشیده تا این روند را پی بگیرد و به سراغ آثار آشنای هر هنرمند برود. با این‌حال حراج هفتم به نسبت حراج پنجم و حراج‌های قبل از آن واجد تفاوت‌هایی بود. ولی پیش‌تر باید اشاره کنیم که دوره‌ی ششم حراج تهران، در دی ماه سال گذشته برگزار شد و قرار بود با تفاوت‌هایی نسبت به حراج تابستانه داشته باشد و به همین دلیل در کنار سایر دوره‌های حراج تهران قرار نمی‌گیرد و باید به شکلی جداگانه و در روند چند دوره‌ای برگزاری‌اش بررسی شود.
ولی اهمیت حراج ششم و جدایی آن از حراج تابستانه نوعی تقسیم‌بندی آثار بر اساس دوره‌ی خلق و یا تقسیم آن‌ها بر حسب استادان مدرنیست و کلاسیک در یک مجموعه و هنرمندان معاصر در مجموعه‌ی دیگر بود. هر چند که معیارهای حراج برای این تقسیم‌بندی که از سال ۱۳۹۵ به طور کامل از یکدیگر مستقل و منفک شدند مشخصاً توصیف نشد، ولی تلاشی است در جهت هماهنگی شیوه‌ی اجرایی حراج تهران با حراجی‌های دیگر دنیا. بر این اساس دو حراج پنجم و هفتم حراج هنر کلاسیک و مدرن ایران خوانده شدند و حراج پنجم به نام حراج هنر معاصر ایران تعریف شد. چهار دوره‌ی پیشین حراج تهران با عنوان حراج هنر مدرن و معاصر ایران نام‌گذاری شده بودند. یکی دیگر از دلائل جدایی این دو حراج تعداد زیاد آثاری بود که در حراج چهارم عرضه شدند که مدت زمان حراج را بیش از حد طولانی کرد.
مسأله‌ی دیگری که محل اختلاف نظر بین صاحب‌نظران شد، برآورد قیمت آثار هفتمین حراج تهران بود. منتقدان برآورد قیمت‌های حراج هفتم را بالا تخمین زده بودند که به نظرشان این برآورد بالای قیمت باعث کاهش هیجان حراج می‌شد و منجر به این می‌شد تا تعداد اندکی از خریداران وارد رقابت خرید آثار شوند. ولی از طرف دیگر به جز یک اثر که به فروش نرسید، بسیاری از آثار حراج مطابق قیمت برآورد شده به فروش رفت که تا حد زیادی برآورد قیمت حراج‌گذاران را تأیید می‌کند. در هفتمین حراج تهران تنها یک اثر به فروش نرفت که به نسبت دو حراج پیشین نتیجه‌ی به‌تری بود.
اما برای بسیاری کم شدن تعداد آثار نقاشی‌خط به نسبت دوره‌های قبلی کاملاً چشم‌گیر بود. در حالی که در همه‌ی دوره‌های حراج تهران تعدادی اثر نقاشی‌خط برای فروش عرضه می‌شدند، هفتمین دوره‌ی حراج تهران تنها با ارائه‌ی چهار نقاشی‌خط از دو هنرمند برگزار شد. با این‌حال با توجه به حضور آثار نقاشی‌خط در حراج زمستانه‌ی ششم، می‌توان انتظار داشت که تعدادی از آثار نقاشی‌خط برای ارائه در حراجی زمستانه کنار گذاشته شده‌اند.
مسأله‌ای که همیشه در مورد حراج تهران و دیگر حراج‌ها مورد توجه قرار گرفته بود فقدان یک آکشنر یا گرداننده‌ی حراج حرفه‌ای در ایران است که سختی این کار را بر دوش هنرپیشگان سینما می‌اندازد.
این در حالی است که توانایی یک بازیگر قطعاً به معنی موفقیت حتمی او در اجرای یک حراج نیست. این مشکل زمانی به چشم می‌آید که گرداننده‌ی حراج تلاش زیادی برای ترغیب خریداران به حضور در روند حراج نمی‌کند. این موضوع با توجه به طولانی شدن مدت حراج به واسطه‌ی وقفه‌های طولانی گرداننده‌ی حراج باعث خستگی و رخوت کلی فضای حراج می‌شود. گردانندگان که در پی برگزاری حرفه‌ای حراج هستند و در بیش‌تر زمینه‌ها هم حراج را با استاندارد و کیفیت نسبتاً بالا برگزار می‌کنند در طول این چند ساله هنوز برنامه‌ای برای تربیت یک آکشنر یا گرداننده‌ی حراج انجام نداد‌اند که از نقاط ضعف حراج تهران محسوب می‌شود.
هفتمین حراج تهران در عین‌حال شاهد کم شدن کلی تعداد عکس بود. در این دوره تنها یک عکس از زندهیاد عباس کیارستمی برای فروش عرضه شده بود که کم‌ترین تعداد در طول همه‌ی ادوار حراج بوده است.
با توجه به این‌که حراج ششم شاهد ارائه‌ی تعداد نسبتاً قابل ملاحظه‌ای عکس بود، می‌توان انتظار داشت که حراج‌گذار برنامه‌ای برای ارائه‌ی عکس در حراج‌های زمستانه دارد. هر چند که این موضوع بیش‌تر یک حدس است.
ولی در مورد کیفیت آثار که در ابتدا مورد اشاره قرار گرفت، می‌توان اذعان کرد که آثار ارائه شده اکثراً واجد کیفیت بالایی بودند. به عنوان مثال هر دو اثر زندهیاد رضا مافی از بهترین نمونه آثار این خوش‌نویس و هنرمند نقاشی‌خط محسوب می‌شد.
تک‌اثر بهمن محصص یکی از آثار خوب این هنرمند برجسته به حساب می‌آمد، هر دو اثر ارائه شده از زندهیاد بهجت صدر، از بهترین و نمونه‌ای‌ترین آثار او بودند و اثر بزرگ‌تر منوچهر یکتایی، یک نقاشی بسیار خوب در بین آثار این نقاش ساکن آمریکا محسوب می‌شد. در مورد اثر منوچهر معتبر و حسین محجوبی هم می‌توان به همین نکته اشاره کرد که انتخاب حراج از بهترین آثار هر دو هنرمند محسوب می‌شد.
در مقابل این آثار پیش‌تر نمونه‌های بسیار به‌تری از آثار زندهیاد سهراب سپهری در حراج عرضه شده بود. هم‌چنین دو اثر مهدی ویشکایی به نسبت آثار پیشین این هنرمند کوچک‌تر بودند و اثر ناصر اویسی هم از به‌ترین‌های این نقاش مکتب سقاخانه به شمار نمی‌آمد. ولی در مجموع می‌توان گفت که آثار ارائه شده در حراج تهران عمدتاً از به‌ترین‌های آثار هنرمندان حاضر در حراج به حساب می‌آمدند و از این جهت حراج هفتم را می‌توان حراج موفقی ارزیابی کرد.
در چند دوره‌ی اخیر حراج تهران کم‌تر شاهد نوسان‌های هیجان‌زده‌ی قیمت بوده‌ایم. این حقیقت نشان می‌دهد که حراج تهران بعد از گذشت شش سال از برگزاری نخستین دوره به درجه‌ای از تثبیت رسیده که می‌توان از آن به عنوان یک حراج منطقه‌ای شناخته شده نام برد. اهمیت حراج تهران این است که مانع از خروج ارز از کشور شده و در مجموع سرمایه‌ای قابل ملاحظه را به بدنه‌ی هنرهای تجسمی تزریق می‌کند، پس تداوم حیات آن با وجود مشکلات عمده‌ی اقتصادی به نفع هنرهای تجسمی است، ولی آیا می‌توان در آینده آن را در قالب یک حراجی بین‌المللی دید؟
تحلیل دیگری از حراج تهران به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
سهراب سپهری و بهمن محصص رکورد شکنان همیشگی در حراج تهران
بزرگان همچنان در صدر فروش هفتمین دوره حراج تهران |سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی | با وجود اضطراب حاکم بر بازار اقتصادی و بحران تغییرات کابینه و سیاست‌های انقباضی، به نظر می‌رسد بازار سرمایه، هنر ایران را مکانی امن برای گسترش و حضور خود یافته است
