افق‌های مبهم
نقدی بر نمایشگاه مهراد وکیلی (هوکا) در نگارخانه نگر
نقدی بر نمایشگاه سایه‌سار اثر مهراد وکیلی (هوکا) در نگارخانه نگر
سایت تندیس به قلم مریم روشن‌فکر
وقتی همه چیز در اطراف خط افق شکل می‌گیرد، قطعات پراکنده واقعیت و رویا که حول محور این گستره شکل گرفته‌اند در هم ادغام می‌شوند و شکلی جدید می‌سازند.
مهراد وکیلی با تخلص هوکا، نقاشی است که به سیاق شعر، نقاشی‌هایش را رها و با رنگ‌گذاری آزاد و بی‌پروا می‌کشد. او در اولین کارنمای انفرادی خود، مجموعه‌ای از ۳۳ تابلو در ابعاد ۱۰۰*۷۰ و ۳۰*۴۰ را در گالری نگر به تماشا گذاشته‌است. تکنیک آثار اکرایک و آبرنگ روی مقواست. هوکا دارای مدرک کارشناسی در رشته معماریست و نقاشی را نزد محمد ضیایی آموخته و گرایش به انتزاع را از او به میراث برده‌است. هوکا در ابتدای دهه سوم عمر خود بسر می‌برد و این نمایشگاه اولین تلاش حرفه‌ای او در زمینه نقاشی به شمار می‌رود.
در این نمایشگاه آن‌چه بیش از همه چیز خود را به چشم مخاطب می‌رساند، بیانگری توام با سکوت در آثار است. هوکا آثار خود را در قاب‌هایی افقی و به صورت مناظری پیدا و پنهان ترسیم می‌کند، اما کنش و هیجانی که با تاش‌های ناگهانی کاردک بروز پیدا می‌کند، در کنتراست با آرامش یک منظره افقی قرار گرفته و نشان‌دهنده حس بیانگرانه قوی اوست.
به طور کلی هوکا آخرین قطعات تصویر را با رنگ‌هایی قوی و به وسیله کاردک بر بستر نقاشی خود ایجاد می‌کند. او از این طریق می‌تواند سطوحی تخت با بافتی ویژه و تاکیدات بصری قوی به وجود آورد که استخوان‌بندی کلی مجموعه آثار بزرگتر او را شکل می‌دهند.
اما در آثار کوچکتر فضای کلی اثر بیشتر انتزاعی شده و به همین نسبت بیانگری و اکسپرسیون آن نیز بالاتر رفته‌است و هیجانی اعتراضی را بازتاب می‌دهد.
هوکا در بیشتر آثارش سعی دارد از فضای انتقادی دور بماند و منظره را کمتر شخصی به تصویر بکشد، ماندن در یک قطع یکسان و استفاده از تکنیکی یکنواخت به همراه رنگ‌هایی در مایه خاکستری از زمره انتخاب‌های ترسان او محسوب می‌شود که هیجان درونی را در اثر کنترل می‌کند، اما تاش‌های رنگی قوی و ناگهانی که در برخی از آثار به خوبی جا افتاده و در برخی دیگر موجب برهم خوردن تعادل تصویر گشته‌است، این هیجان را هویدا می‌کند و اتفاقا آثاری که در آن نقطه تاکیدی قوی گذاشته شده جزء بهترین آثار نمایشگاه محسوب می‌شوند. زیرا نقاش در آن احتیاط را کنار گذاشته و لحن انتقادی را به کار خود وارد کرده‌است.
این دست آثار که با آثار کوچک مجموعه همخوانی مضمونی دارند، به سبب جسارت و ابراز وجود خودِ نا آرام و معترض نقاش، مخاطب را نیز بیشتر با اثر درگیر کرده و او را به واکنش فرا می‌خواند.
به عبارتی آثار هوکا هنگامی که از منطقه امن منظره نگاری آبستره بیرون آمده و به نحوی پویا و کنش‌گر با تصویر درگیر می‌شود، تاثیرگذارتر هستند و گوشه‌ای از درون نقاش را می‌نمایند. به این ترتیب مخاطب نیز بیشتر با اثر درگیر می‌شود و از لایه زیبایی دیداری در سطح که به واسطه بافت‌های غنی و ترکیب بندی آرام افقی ایجاد شده به زیبایی پرسشگر می‌رسد که در میان سکون مناظر افقی هوکا بی‌تابی مزمن و عمیق را نشان می‌دهد.
آثار هوکا رابطه تنگاتنگی با طبیعت دارد و دریا و افق بی انتها در تمام آثار او حضور دارند. مناظر بندری در دوردست و بازتاب آن در دریا، بازی هوکا با بافت و بازتاب‌ها، در عین حال تصویری رویا گونه و فراواقعی نیز ایجاد کرده‌است که به آثار او عمق بخشیده ، اما در آثار کوچک، این عمق به وسیله شدت یافتن بافت و برهم گذاشتن لایه‌های رنگی حاصل شده‌است و حضور ریتم و موسیقی در آن خود را نشان می‌دهد.
نقاشی‌های او در دو مجموعه‌ای که در گالری نگر ارائه شده‌است، غیر از تعداد بیش از حد لزوم که حجم بصری زیادی را به چشمان مخاطب تحمیل می‌کند، دارای ویژگی‌های مخصوص به خود است، در مجموعه آثار بزرگ فضا بیشتر دیده شده و قابل پیش‌بینی است و بر هنرمندان بسیاری استوار است، همان‌گونه که خودش نیز اشاره کرده‌است، ردپای هنرمندانی از تاریخ هنر مثل ویلیام ترنر و مارک روتکو را می‌توان در آثار او دید، او از ترنر گستردگی منظره و روح پر آشوبش را با رنگ‌گذاری‌های اکسپرسیو و بیتابانه روتکو ترکیب کرده ، اما در این مسیر بیشتر به سیاق یک هنرآموز با آن برخورد نموده و فضای شخصی او تنها زمانی به آثار وارد می‌شود که با شدت اقدام به کنش در نقاشی می‌کند. بنابراین در آثار کوچک که فضای آن انتزاعی‌تر است، وکیلی بیشتر به سمت ترنر حرکت کرده و آثارش گویی یک دیتیل از آثار ترنر هستند به همین سبب نیز علاوه بر اینکه در تاریخ هنر قابل ردیابی هستند، رویکرد شخصی او را نیز در خود دارند. این دسته از آثار که به دلیل چیدمان پر تراکم کمتر دیده می‌شوند، نقطه عطف و قدرت درونی نقاش را در کنار حساسیت بالا به رنگ و بافت نشان می‌دهند.
اما این حساسیت می‌بایست تا مرحله ارائه او را همراهی می‌کرد و با همان قدرتی که ناگهان رنگی متضاد بر بستر خاکستری ظاهر می‌شود، با تعداد کم و انتخابی با وسواس بیشتر با قدرت فضا را در اختیار خود قرار می‌داد، اما به هر روی مجموعه هوکا نتیجه خوبی از کنش عمیق بر افق‌های مبهم است، که در برخی از آثار درخشان نمایشگاه به پختگی رسیده و با قدرت حضور می‌یابد.
