رضا نصرتی | از دکوراتیو تا ساختارهای ضد زیبا

نقدی بر نمایشگاه رضا نصرتی در گالری ساربان

سایت تندیس: به قلم جاوید رمضانی

چه رابطه‌ای بین فرم و محتوا استوار است. از منظر بسیاری از هنرمندان فرم اصلی‌ترین پایه و بازتاب کنکاش عملی و ذهنی هنرمند است؛ به نوعی برای تکیه بر ادراک مبتنی بر احساسات یا حس‌های پنجگانه باید فرم را به خلوص و صداقت نزدیک نمود. این نزدیکی با ابزار عقلانی و محاسبات تکنیکی رخ می‌دهد. سوال این است: تقدم با کدام است؟ هنرمند در طی کردن روند خلاقیت و تولید اثر هنری از کدام مسیر عزیمت را آغاز می‌کند. آیا با دیدن یک گل در طبیعت اطراف، ذهن انسانی به لذت صرف از روابط هماهنگ با احساسات روی می‌آورد و آیا این ادراک با ابزار عقل به تحلیل این روابط منجر می‌شود. ابتدایی‌ترین نظام‌های زیبایی‌شناسی مسئله تناسبات و روابط حاکم براشکال طبیعت را ملاک زیبایی دانسته‌اند.

آنچه که امروز در آکادمی‌های هنری آموزش داده می‌شود مبنی بر همین مشاهده و تقلید از چگونگی پدیده‌ها در طبیعت است. در پس آثار هنری واقع‌گرا در عین تعلق به یک فرم مشخص هنری، در کار بازنمایی نوعی دیگر همین اشکال با رسانه‌های متفاوتند، به عبارتی عبور فرم‌های طبیعی از فیلتر ذهن هنرمند و بازتاب آن روی بوم نقاشی و یا گِل و سنگ مجسمه‌سازی.
در پی این روند، حرکت نظریه‌های هنری در تاریخ، از تقلید آغاز و به اصالت فرم منتهی می‌گردد.
در هفته ای که گذشت گالری ساربان مهمان‌دار آثار رضا نصرتی، نقاش معاصر، بود.

نصرتی با ارایه پانزده اثر در ابعاد متوسط و بزرگ با تکنیک رنگ و روغن این نمایشگاه را برای مخاطبان خود فراهم آورده است.
نصرتی متولد ۱۳۶۰ در شهر سنندج است. وی دارای مدرک فوق لیسانس نقاشی از دانشگاه هنر تهران است و از سال‌های ۱۳۸۲ فعالیت حرفه‌ای خود را جهت حضور در هنر معاصر ایران آغاز نموده.
برخورد نصرتی با نقاشی در طی بالغ بر ده نمایشگاه انفرادی خود بر مفاهیم فرمالیسم استوار شده است. اصالت فرم در آثار وی مبنایی متداوم و عقلانی نداشته است، و بیشتر حاصل برخورد جست‌وجوگرانه در شهود شاعرانه و تکنیک‌های نشانه‌شناسانه می‌باشد.

در بیانیه نمایشگاه که به قلم مهدی چیت سازها نگاشته شده آمده است، خاستگاه آثار وی از احساسات شاعرانه که ریشه در ادبیات و اسطوره دارد منتج می‌شود. این برخورد حاصل حضور عناصری همچون مار، طاووس و درخت است. میزان چیت سازها از این رویکرد نقاش، تکیه بر سطوح انگاره‌های عوامانه است. آنچنان که حرکت هنرمند را به مثابه بندبازی بین اسطوره و فرمالیسم می‌داند، اما باید به این نکته دقت نمود که نقاش توجه‌ای به این انگاره‌ها نداشته، آنچنان که خود می‌گوید دغدغه‌ی هنرمند باید زیبایی و کشف پدیدار زیبایی والا باشد.

اما سوالی که پیش آمده چرایی کاربرد این بیانیه و تأکید هنرمند جهت نگارش و نصب آن در نمایشگاه است. مقایسه آثار ارایه شده در این کارنما با آثار گذشته نصرتی تأکید بر بافت‌های تخریب شده و درحال پوسیدگی است. آنچه چالش برانگیز می‌نماید، همسانی این برخورد با بسیاری از آثار هنرمندان معاصر در این فرم رویکرد به سطوح و مصرف این نشانه برای بیان طبیعت شاعرانه در حال تخریب است.

از منظر نگارنده، این چالش اصلی نصرتی گذر از مضامین دکوراتیو به ساختارهای ضد زیبایی است. انتخاب این رویکرد در آثاری مانند مار و گنجشک مشهود و قابل تأمل است.
در تابلویی دیگر حضور دو طاووس با گل سرخی در میان و یا گل‌های سرخ بزرگ و متکثر در سطوح تابلو جریانی دیگر است که نه تنها تلخی مسموم زمانه را نشانه نرفته، بلکه لطافت نمایشی را برای مخاطب به نمایش می‌گذارد.

در تابلوهای تو غمگین و بلبل در حال خواندن می‌توان تمرکز نصرتی بر ژانر گل و مرغ را احساس کرد. انتخاب قالب‌های تعریف شده چه از منظر سبکی و چه از نگاه نظری به نوعی دیگر تکاپوی هنرمند را برای رهایی از فضای ذهنی گذشته رقم می‌زند. برجسته‌ترین اثری که در نمایشگاه نصرتی قابل تأکید است؛ تابلویی با ابعاد ۱۵۰ در ۱۹۰ سانتیمتر از یک گل نافرم و بی‌نام است. در این اثر جسارت نقاش در عبور از فرم‌های واقع‌گرایانه گل با مفهوم تکنیک آثار دارای همپوشانی معنایی است که خود حاکی از تأکید نظریه گریز از دایره تولید دکوراتیو است.

با این اثر هنرمند در پی ایجاد زیبایی فراتر از فرم کلی و عوامانه است و سعی در قوام بخشی روند سبک و سیاق شخصی و مؤلف دارد.
نصرتی در آثارش دارای توان تکنیکی و نگاه مستحکمی است که او را در قد و قواره نقاشی تمام عیار می‌توان مطرح نمود. بدست آوردن این مهم مستلزم تأکید و جسارتی است که قطعاً در آثار آینده وی مشهود خواهد شد.

نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:

هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن

Posted: 15 مرداد ۰۳

هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]

۲ comments

مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر

Posted: 27 اسفند ۰۱

مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .

رضا نصرتی | از دکوراتیو تا ساختارهای ضد زیبا

رضا نصرتی | از دکوراتیو تا ساختارهای ضد زیبا

نقدی بر نمایشگاه رضا نصرتی در گالری ساربان

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ