دوسالانه عکس و‌ پاسخگویی‌ به‌ حاشیه‌ها

[one_third]

ایسنا:

[one_third]

دبیر سیزدهمین دوسالانه عکس ایران از چگونگی برگزاری این رویداد هنری توسط انجمن عکاسان، حاشیه‌های به‌وجود آمده درباره‌ی حضور چند داور و همراه نبودن برخی بزرگان عکاسی با این دوسالانه گفت.
سیزدهمین دوسالانه عکس ایران پس از ۱۵ روز برگزاری نمایشگاه، کارگاه‌ها و ورک‌شاپ‌های مختلف به کار خود پایان داد. برگزاری این رویداد هنری امسال برای نخستین‌بار به انجمن عکاسان ایران محول شد و موزه هنرهای معاصر نیز به‌عنوان مکان برگزاری نمایشگاه‌ها و نشست‌ها، با این دوسالانه همراه بود. از هنگام سپردن مسوولیت برگزاری دوسالانه عکس به این انجمن و انتخاب هیئت داوران تا روز افتتاحیه و نمایش عکس‌ها، حاشیه‌هایی برای این دوره به‌وجود آمد. از موضع‌گیری برخی جریان‌ها به حضور چند داور در میان هیئت داوران گرفته تا پایان دادن به برگزاری این دوسالانه با بحث «بینال تهران».

دولت محدودیت‌هایی دارد که دست‌وپاگیرند
اسماعیل عباسی – دبیر سیزدهمین دوسالانه عکس ایران – در گفت‌وگو با خبرنگار بخش هنرهای تجسمی ایسنا، درباره‌ی نخستین تجربه‌ی برگزاری این رویداد با مدیریت انجمن عکاسان ایران، اظهار کرد: امسال برای نخستین‌بار برگزاری دوسالانه عکس به انجمن عکاسان ایران واگذار شد و طبیعتا تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های این دوسالانه برعهده انجمن بود. اتفاقی فرخنده که باید خیلی پیش‌تر از این‌ها رخ می‌داد. وقتی دولت برگزارکننده این‌گونه رویدادها باشد مسلما به‌خاطر یک‌سری محدودیت‌ها و سازوکارهایی که دارد و پاسخگویی به برخی مقامات و رده‌های بالا نمی‌تواند به آن چیزی که آرمان ما است، دست پیدا کند و دست‌وپاگیر برگزاری دوسالانه می‌شود، اما اگر بخش خصوصی وارد کار شود، این محدودیت‌ها از بین می‌رود.
او به بخشی از این محدودیت‌ها اشاره کرد و گفت: بخش مالی و چگونگی مخارج دوسالانه و همچنین انتخاب داورانی که مورد تأیید برخی اشخاص و مسوولان باشند، برخی محدودیت‌های دولت در برگزاری دوسالانه بود. بنابراین این‌که برگزاری آن را به انجمن واگذار کردند، اتفاق درستی بود. اگر بخواهم درباره‌ی دوسالانه سیزدهم نظر کلی بدهم باید بگویم به‌عنوان اولین تجربه انجمن عکاسان ایران، از برگزاری دوسالانه راضی بودیم؛ اما هنوز تا رسیدن به آرمان‌ها فاصله داریم. دوسالانه هنوز برای صیقل خوردن و توجه به ریزه‌کاری‌ها جا دارد.
عباسی همچنین بیان کرد: اتفاق دیگری که امسال در دوسالانه شاهد آن بودیم، تصمیم‌گیری شورای سیاست‌گذاری برای وارد کردن بخش «آرت» یا «عکاسی هنری» به دوسالانه بود. عکاسان خودشان وارد کار شدند و با راهنمایی‌هایی که از هیئت داوران گرفتند، اندازه عکس‌ها، انتخاب قاب و ارائه‌ی کارهای‌شان را برعهده گرفتند. همین موضوع باعث شد وقتی ما به دیدن نمایشگاه دوسالانه می‌رویم، واقعا با یک نمایشگاه روبه‌رو شویم. در حالی که سال‌های سال، عکس‌های دوسالانه به‌صورت سری‌کاری در یک اندازه و بدون در نظر گرفتن جزییات نمایش آن‌ها، روی دیوار می‌رفت.

هیچ کسی نمی‌خواهد وارد عناد و دشمنی شود
دبیر سیزدهمین دوسالانه عکس ایران در بخش دیگری از سخنانش به برخی موضع‌گیری‌ها درباره‌ی حضور چند داور در این دوسالانه اشاره کرد و گفت: متأسفانه برخی موضع‌گیری‌ها در مقابل انتخاب هیئت داوران باعث شد که حرف و حدیث‌هایی به‌وجود آید. سایت‌هایی که برخی داوران دوسالانه را معاند نظام معرفی کردند و نسبت به حضور آن‌ها در دوسالانه واکنش نشان دادند، باید بدانند که وظیفه‌ی یک سایت خبری وارد شدن به بحث‌های سیاسی نیست. به نظر من، واکنش و موضع‌گیری برای حضور برخی داوران، یک جور بهانه برای آن‌ها بود، چون این داوران سال‌های گذشته هم در رویدادهای دیگر حضور داشتند و داوری می‌کردند؛ چرا آن موقع این بحث‌ها مطرح نبود؟

وقتی دولت برگزارکننده این‌گونه رویدادها باشد مسلما به‌خاطر یک‌سری محدودیت‌ها نمی‌تواند به آن چیزی که آرمان ما است، دست پیدا کند و دست‌وپاگیر برگزاری دوسالانه می‌شود.

عباسی ادامه داد: معتقدم وقتی دولت وارد این بحث‌ها می‌شود برگزاری دوسالانه، انتخاب داوران و به‌طور کلی این رویداد نمی‌تواند به‌درستی کار خود را پیش ببرد. ما هیچ‌وقت از هیچ داوری نخواستیم که کار سیاسی بکند یا براساس منش سیاسی‌اش روی عکس‌ها نظر بدهد. ما جنبه تخصصی عکاسی این افراد را نیاز داشتیم و از آن‌ها نیز انتظار داشتیم براساس آن داوری کنند.
این عکاس در ادامه اظهار کرد:‌ مواردی پیش آمده که همین داوران اگر عکسی قابلیت نمایش نداشته و با عرف و اخلاقیات جامعه در تضاد بوده است، آن را کنار گذاشته‌اند یا حتی یک داور به داور دیگر این تذکر را داده است که فلان عکس برای نمایش در دوسالانه مناسب نیست. هیچ‌کس در این مملکت نمی‌خواهد با ارائه دوسالانه، نمایشگاه یا هر رویداد هنری وارد عناد و دشمنی شود، بلکه فقط می‌خواهد یک کار حرفه‌ای انجام دهد.

جامعه عکاسی باید همدل و همراه باشد
این عکاس همچنین درباره‌ی همراه نشدن برخی هنرمندان با دوسالانه نیز گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر، شرایط به‌گونه‌ای پیش رفته که جامعه عکاسی و افراد مختصص ما برای برگزاری رویدادها و جشنواره‌های عکاسی، به کمک ما نمی‌آیند و وقتی به سراغ‌شان می‌رویم یا گرفتارند یا حرکت را دولتی می‌دانند یا تأییدش نمی‌کنند. همین کنار کشیدن‌ها باعث می‌شود برنامه با کاستی‌ها و نواقصی مواجه شود و همین عزیزان در مقام منتقد بربیایند. انتظار داریم جامعه عکاسی، همدل و همکار در کنار انجمن و برگزاری دوسالانه قرار بگیرد تا کار را به‌درستی پیش ببریم. در غیر این صورت، کسانی که تخصص و شوق این کار را ندارند و صرفا برای به‌دست آوردن اعتبارات شخصی وارد کار شده‌اند، جای آن‌ها را می‌گیرند و دیگر یک برنامه حرفه‌ای و درست نخواهیم داشت.
عباسی همچنین به وضعیت برگزاری دوسالانه در دوره‌های بعد اشاره و اظهار کرد: همان‌طور که مجید ملانوروزی – مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی – در افتتاحیه دوسالانه سیزدهم مطرح کرد، قرار است برگزاری دوسالانه‌های هنری به این شکل که الان هست، از دستور کار خارج شود و یک بینال جمعی از همه هنرهای تجسمی با عنوان «بینال تهران» برگزار شود؛ کاری که در دنیا رایج و عرف است. بنابراین اگر دوستان در انجمن عکاسان ایران بخواهند دوسالانه‌ای برای خودشان داشته باشند، بهتر است ادامه‌دهنده همین راه باشند.
دبیر سیزدهمین دوسالانه عکس در پایان سخنانش به برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های عکاسی در این دوسالانه و نتایج آن‌ها اشاره و اضافه کرد: در نشست‌ها و ورک‌شاپ‌های سیزدهمین دوسالانه عکس ایران مواردی مطرح و کاستی‌ها و نواقصی درباره جامعه عکاسی توسط اساتید اعلام شد. برای رفع این کاستی‌ها بهتر است تقسیم کار شود و به‌جز انجمن عکاسان ایران، انجمن‌های دیگر، دانشگاه‌ها و مراکز مرتبط با این موضوع وارد کار شوند. مشکل ما این است که مثلا وقتی انجمن عکاسان وارد کار می‌شود، تمام مطالبات‌مان را از آن می‌خواهیم. در حالی که یک مرکز حتما محدودیت‌هایی در ارائه بهتر مطالبات خواهد داشت.
سیزدهمین دوسالانه عکس ایران از ۵ تا ۲۰ بهمن‌ماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.