نقدی بر نمایشگاه حمیدرضا امامی در گالری اُ
نمایشگاه نقاشی «اینجا خانه من است»
سایت تندیس به قلم جاوید رمضانی
در نخستین روز کاری گالری‌های تهران، جمعه بعد از ظهر به دیدن آثار حمیدرضا امامی نقاش مشهدی و فارق التحصیل دانشکده هنرهای زیبای تهران رفته‌ایم. امامی متولد ۱۳۵۲ و مدرس نقاشی است. وی هفت نمایشگاه انفرادی در کارنامه خود دارد. امامی در بیانیه نمایشگاهش آثارش را حاصل پرسه زنی‌های محیط زیستی پیرامون خود می‌داند و تجربه زیسته‌ای از منظر نگاهی جستجو گر. اما بیانیه را دیگری نگاشته است، نکته‌ای که خود امروزه می‌تواند قابل تامل باشد. هنرمند و مدرس هنر چرا خود توضیحی در مورد نمایش آثارش نمی‌نگارد و مخاطب را در برخورد با تصاویر آویخته شده در گالری هدایت نمی‌کند.
منظر واقع گرایانه از محیط‌های شهری با نورهای متمرکز و غرق در سیاهی زمینه نقاط مشترک اکثر این نقاشی‌هاست. نه اثر بر روی بوم با ابعاد بزرگ و مورد توجه جهت استفاده دکوراتیو چیدمان های داخلی. همگی در عین همسانی عناصر ذکر شده، دارای نقاط برجسته‌ای نیز هستند که برخاسته از شاعرانگی رمانتیک در لحظات پرسه‌های شبانه هنرمند می‌باشند.
اجتناب از نگارش و سویه شاعرانه هنرمند با بستری واقع گرایانه، خود اولین تضادی است که مورد توجه مخاطب قرار می گیرد. آیا امامی برای ثبت لحظات از عکاسی سود جسته و سپس به نقاشی این لحظات پرداخته است؟ روند اندیشه شاعرانه پس از برخورد با تصاویرِحسی مستقیما به جریانی کلامی در ذهن ختم می‌شود، اما در آثار امامی می‌توان این گونه انگاشت که هنرمند مسیری غیر از جریان کلامی در ذهن خود برای کشف این تصاویر پیموده است.
ابزارهای ثبت تصویر امروز چنان در دسترس هستند که بی‌راه نیست اینگونه بیاندیشیم که امکانات تجریدی کلامی به سختی در آثار نقاشی بازتاب پیدا می‌کنند. در توصیف این مقوله باید گفت امامی در برخورد اولیه جهت انتخاب سوژه درگیر شیفتگی به کنتراست نوری گردیده است. این کنتراست‌ها رازآلودگی پنجره‌ها و میان ماندن درون و برون را تداعی می‌کنند. گویا نقاش به درون راه ندارد و لحظات پدیداری این واقعیت بانی خلق مدام نقاشانه این هنرمند شده‌است.
اما چگونه می‌توان به این حس اعتماد کرد؟ قطعا حساسیت تولید تصاویر در فرم ها و تاثیرات طراحانه با نگاهی جزء نگر مهر تایید بر صداقت زیبایی شناسانه وی است.
از منظر کارشناسی تکنیکی نقاشی‌ها به طور کلی دارای کاستی‌هایی هستند، ایجاد زوایای تیز نوری بر روی ابنیه انسان ساخته در تقابل با نرمی بافت درختان و دیگر، عزیمت سطوح از سمت راست تابلو به داخل و قرار دادن نقاط تاکید بصری در سمت چپ در عمده آثار نقصان هندسه پنهان و نیروی اشکال و فرم‌ها را آشکار کرده و همچنان استفاده هنرمند از عکاسی را تایید می‌کند.
در بازگشت به مباحث قبلی باید گفت این نکته با لحظه‌ای بودن کشف و شهود احساسات امامی در تقابل قرار می‌گیرد. حال شیفتگی در لایه‌های دیداری نخست هنرمند بیشتر از امکانات نقاشانه و درگیری با کارماده عیان می‌شود. قسمت عمده تاثیر قابل خوانش برای مخاطب در لحظات عمل نقاشی و بازنمایی عکس بر تابلو موجود می‌گردد و هنرمند در این مرحله از تولید آثارش امکان بازتاب و پدیدار کردن احساسات اصلی و تجربه‌ی زیسته خود را در اثر دارد.
از دیدگاه هستی شناسانه نگاه امامی به زیستن معاصر اگر نگوییم ساده‌لوحانه قطعا صادقانه است، همین صراحت است که گرمی کارنمای او را حاصل نموده است. شاید امید و ترس در تناوب سطوحی که از دیدارهای ذهنی نقاش بازتاب داده شده تجربه زیبایی شناسانه و نکته در پس پرده آثار امامی باشد.
حسی صادقانه و واقعی که در جبر و فشار تعهد به امر نقاشی واقع گرایانه قرار دارد. آیا راز آلودگی و امید و شعف از این دیدارها را می‌توان در نحوه رنگ‌گذاری‌های نقاش صراحتا دریافت نمود؟ آیا زبان بصری وی نیز بی پرده سخن می‌گوید؟ گریز از آزادی طراحانه و درک فضا در کارهای هنرمند قطعا طلوع آثارش را به مخاطره می‌اندازد.
نقد نمایشگاه‌های قبل به قلم جاوید رمضانی را اینجا بخوانید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که اینگونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم جاوید رمضانی
جاوید رمضانی مدیر سایت آوام مگ، مدرس، منتقد، مولف، هنربان و هنرمند تجسمی است، او با سابقه‌ای بالغ بر سی سال در حوزه هنر و بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی و ۲۵ نمایشگاه انفرادی در سرتاسر ایران و جهان، اینک به مدت هشت سال است که مدیریت سایت خبری هنری را در دست دارد. او همچنین موسس گروه هنری آوام و زیر شاخه‌های آن است. در کنار این‌ها سردبیر منتقدین برنامه هنرنامه ویژه نقد هنرهای تجسمی در شبکه چهار سیما نیز می‌باشد.
