زن/گُل بَس! نگاهی به “شورانگیز” رویا نجف‌آبادی در گالری دارگون
نگاهی به “شورانگیز”؛ نمایشگاه نقاشی‌های رویا نجف‌آبادی در گالری “دارگون”
سایت تندیس به قلم سحرافتخارزاده
یک کلیشه تا کجا ظرفیت بازیابی دارد! یک تصویر تکراری چگونه می‌تواند برانگیزنده احساسی تجربه نشده در مخاطب باشد یا امکان خوانشی متفاوت را فراهم آورد! رویا نجف‌آبادی در نقاشی‌های کلاژمحور خود در گالری دارگون کلیشه آشنای زن، گل و هندسه معماری ایرانی-اسلامی را دستمایه خلق آثار خود قرار داده. این هنرمند در بیانیه آنچه در آثار دیده می‌شود را بوضوح توضیح می‌دهد و این نکته را بر آن می‌افزاید که منبع الهام او گل‌های سوزن دوزی بداهه زنان آذری است و برای او سوزن‌دوزی این زنان نمادی از مبارزه با دنیای سراسر مردانه‌ای است که آن‌ها را در برگرفته و مجال بیان لطافت زنانه را از آن‌ها گرفته است. ترکیب بندی‌های متناسب، پالت رنگی مبتنی بر اصول مبانی تجسمی، اجرای پلان به پلان آثار و بکار‌گیری شگردهای مختلف رنگ‌گذاری و ایجاد بافت نشان از هنرمندِ نقاشی دارد که اصول ساخت و ساز یک تصویر نقاشانه را بخوبی فراگرفته و بکار بسته، -هرچند ضعف رنگ‌گذاری در تکنیک رنگ روغنی و از آن مهم‌تر ضعف طراحی فیگور در چندین اثر مجموعه بوضوح بچشم می‌خورد-. شاید بتوان آثار کوچک مجموعه (طراحی خطی فیگورها با گل‌هایی که به سادگی روی آن‌ها اجرا شده) را آثار موفق‌تری دانست. با آنکه همان کلیشه در اینجا در حال تکرارشدن است اما سادگی و بداهگی موجود در این چند اثرِ طراحی‌محور آن‌ها را از فضای عمومی مجموعه کمی جدا کرده و حالتی شخصی و صمیمی به آن‌ها می‌دهد.
این اولین و آخرین باری نیست که تأثیر فشارهای اجتماعی-اعتقادی موجود در جامعه ایران بر زن در هنر جلوه‌گر می‌شود. اما “شورانگیز” حاصل ترکیب عناصری است تکراری که بارها به همین شکل در کنار هم قرار گرفته‌اند و آنقدر تکرار شده‌اند که از معنا تهی شده و یا دست کم نماینده معنایی واحد و سرراست گشته‌اند. مسئله اصلی در اینجا عدم خلاقیت در آثار یک هنرمند مشخص نیست، بلکه مسئله تکرار تفکری است ثابت که در همان حال که داعیه مبارزه علیه زن‌ستیزی را دارد با تشبیهی بشدت تکراری و دستمالی شده زن را به موجودیتی تک بعدی و بی‌معنا تقلیل می‌دهد. تفکری که زنانگی را تنها در لطافت و ظرافت و اغواگری شورانگیزش تعریف می‌کند و این‌ها را حربه‌ای علیه مناسبات سیاسی-دینی حاکم می‌داند گذشته از آنکه با تعریف مقوله‌ای با عنوان “زنانگی” به تفکیک جنسیتی دامن می‌زند، نیز همان تصویر کلیشه‌ای مستقر و پذیرفته توسط عرف و سنت را بازتولید می‌کند. 
با آنکه هنرمند منبع الهام بکر و سرشاری برای خلق آثارش یافته اما نتوانسته از ظاهر عمل سوزن‌دوزی زنان فراتر رود و هنر خود را بر بستر معنایی کنش ضمنی این زنان مستقر کند. هنرمند تنها به ساختن ظاهری شبیه به رشته‌های نخ سوزن دوزی با رنگ روغنی بسنده کرده و گاه با استفاده از بافت پارچه توانسته کمی از حضور بقولی زنانه را وارد اثرش کند. این برداشت ظاهری در تصویر زنی که هفت تیری را به دست گرفته بیشتر خود را نمایان می‌سازد، اما باز همان هفت تیر هم به شکلی نمایشی به دست فیگور داده شده و تنها تهدیدی منفعلانه را به نمایش می‌گذارد. با آنکه هنرمند بیش از بدن، پرتره و سر را موضوع اصلی اثر قرار داده اما این چهره‌های زیبا با لب‌های برآمده و بینی‌های خوش‌تراش در سطح ابژه دیده‌شده باقی می‌مانند و حتی در مواردی که فیگور به بیرون از تابلو می‌نگرد شأن سوژگی نمی‌یابند. تنها زن تابلوی شماره ۹ است که توانسته از دام نگاه خیره بیننده برهد، چراکه فارغ از دیده شدن، خیره به جایی است که بیننده بیرون کادر از آن بی‌خبر مانده.
در پایان باید افزود این نمایشگاه تنها یک بهانه است برای پرسش پیرامون تصویر زن در هنر؛ آیا مسائلی مختص زنان هست که می‌توان از طریق هنر بدان‌ها پرداخت و یا آنکه هنر مسائلی دارد که با به تصویر کشیدن زن بدان‌ها می‌پردازد! و آیا اساسا می‌توان این هر دو را رها کرد تا به شیوه‌های خلاقانه، غیرجنسی و غیرروانشناسانه خود سخن بگویند!
بخشی از استیتمنت هنرمند:
مجموعه ی «شور انگیز» از گلدوزی‌های بداهه زنان منطقه آذربایجان الهام گرفته شده است. زنانی که هیجان و احساسات زنانه خود را در پستو ها و لابه لای نخ های رنگیِ گلدوزی ها جاری می‌کنند. نقاشی های این مجموعه حاصل عواطف شور انگیز یک زن است که دوست دارد نهایت احساسات زنانه را به نمایش بگذارد؛ رفتاری متناقض با جامعه‌ای متعصب که در آن رشد پیدا کرده است.
نقد های قبلی به قلم سحر افتخارزاده را اینجا بخوانید:
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
آپوپتوسیس زهرا قیاسی در گالری ثالث | بیان غیرشخصی در هنر
آپوپتوسیس زهرا قیاسی در گالری ثالث | بیان غیرشخصی در هنر سایت تندیس به قلم سحر افتخارزاده زهرا قیاسی نقاش و مترجم حوزه تجسمی در دومین نمایش انفرادی آثار خود نُه تابلوی بزرگ و یک تابلوی کوچک با تکنیک رنگ روغنی روی بوم را به نمایش گذاشته. کلمه “آپوپتوسیس” ریشه یونانی دارد و به معنای “فروریختن” است اما در بیولوژی به معنای مرگ طبیعی سلول در روند رشد موجود چندسلولی است. قیاسی در برخی آثار مجموعه بالقوگی حضور تهدید‌آمیز و […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
هنر معاصر استانبول در گالری آرتر ARTER | قسمت دوم
هنر معاصر استانبول در گالری آرتر ARTER | قسمت دوم نگاهی به نمایشگاه انفرادی آثار ویدئوآرت Ali Mahmut Demirel با عنوان “جزیره” سایت تندیس به قلم سحر افتخارزاده طبقه دوم گالری آرتر استانبول به مدت چهار ماه به نمایش انفرادی آثار ویدئوآرت علی‌محمود دِمیرل اختصاص یافته. این هنرمندِ ساکن برلین، متولد ۱۹۷۲ و درس‌خوانده مهندسی هسته‌ای و معماری است. او در زمینه موزیک-ویدئو، طراحی صحنه، اجراهای تجسمی زنده و ویدئوی تجربی فعال است. اولین انفرادی دمیرل در استانبول با عنوان “جزیره”، ویدئوی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
هنر معاصر استانبول نگاهی به نمایشگاه “خانه خالی” در گالری آرتر
هنر معاصر استانبول در گالری آرتر ARTER نگاهی به نمایشگاه “خانه خالی” Space for Art” آثار جان آیتکین Can Aytekin سایت تندیس به قلم سحر افتخارزاده گالری آرتر در انتهای خیابان استقلال استانبول با هدف ایجاد بستری پایدار برای تولید و نمایش هنر معاصر در سال ۲۰۱۰ آغاز به کار کرده و نمایشگاه‌های متعدد انفرادی و گروهی با رویکرد معاصر برگزار کرده است. موسس این گالری بنیاد آموزشی-فرهنگی غیردولتی و غیرانتفاعی Vehbi Koc است. این بنیاد توسط کار آفرین ترک وهبی […]
هنرمند/منتقد؛ هم این و هم آن
هنرمند/منتقد | اثر چیست؟ معنای احتمالی آن چیست؟ به چه درد می‌خورد؟ در این روزهایی که عکس و عکاسی از من گریخته‌است یا من از آن فرار کرده‌ام چه چیز می‌تواند برایم بامعناتر/بی‌معناتر از دبیری بخش عکاسی یک مجلۀ هنری باشد. رنگ این روزها رنگ همه‌چیز را عوض کرده است. عکس برایم رنگ‌باخته‌است و می‌دانم به سبب همین رنگ‌عوض‌کردنش در لحظه است که این‌گونه دوستش می‌دارم.[…][۱] […] موضوع، خود عکاسی است همان‌گونه که چیزها خود عکس هستند. «من» هم تکه‌ای […]
مسعود اسکندری ؛ عکاس مهاجر
مسعود اسکندری خویی متولد ۲۳ آذر ۱۳۴۰ دانش آموخته عکاسی از دانشگاه هنر . فوق لیسانس عکاسی از دانشگاه هنرتهران و مستند نگاری از دانشگاه Ryerson کانادا (Master of Fine Arts in Documentary Media) . تدریس در گالری هنر همیلتون و دستیار خانم Pearl Van Geest هنرمند و مدرس نقاش کانادایی .
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم سحر افتخارزاده
پرونده نقد نمایشگاه‌های سال ۹۶ به قلم سحر افتخارزاده در این پرونده مروری داریم بر نقد نمایشگاه‌هایی که سحر افتخارزاده در سال ۹۶ نگاشته است که مشتمل بر ۲۱ نقد است که در حوزه های متفاوتی کار شده است. لیست زیر به لحاظ زمانی از نقدهای اخیر سحر افتخارزاده آغاز می‌شود که در سال گذشته توسط او انتخاب شده است:
